Vastgoed schenken goedkoper in Vlaanderen

Onroerend goed schenken is in Vlaanderen veel goedkoper geworden. Wie energiebesparende renovatiewerken uitvoert, betaalt nog minder. En als je schenkt aan een persoon met een beperking geldt een gedeeltelijke vrijstelling.

In Vlaanderen zijn sinds 1 januari de registratie- en successierechten ondergebracht in een nieuw fiscaal wetboek: de Vlaamse Codex Fiscaliteit. Successierechten heten voortaan erfbelasting en schenkingsrechten werden herdoopt tot schenkbelasting. Maar belangrijker is dat sinds 1 juli de schenking van onroerend goed een flink pak goedkoper is.

Woonplaats van de schenker telt!

De Vlaamse schenkbelasting en de verlaagde tarieven voor de schenking van onroerende goederen (huizen, gronden, appartementen) is enkel van toepassing als de schenking in het Vlaams Gewest gelokaliseerd is. Men kijkt daarvoor enkel naar de fiscale woonplaats van de schenker, althans als hij een rijksinwoner is. Waar het geschonken onroerend goed ligt, speelt daarbij geen rol. Je woont in Antwerpen en je schenkt je huis in de Ardennen, dan kan dit aan de Vlaamse tarieven.

Op dit prinipe gelden drie uitzonderingen:

1. Je bent vaak verhuisd. Heb je als schenker de laatste vijf jaar in verschillende gewesten gewoond, dan telt de plaats waar je het langst gewoond hebt.

2. Je woont in het buitenland. Dan telt de ligging van het onroerend goed. Ben je na je pensioen in Spanje gaan wonen en wil je je Luikse appartement schenken aan je zoon, dan worden er Waalse schenkingsrechten geheven.

3. Je schenkt een gebouw waaraan nadien energiebesparende renovatiewerken gebeuren, dan ligt het tarief nog lager (zie verder), maar dan moet het wel in het Vlaams gewest liggen: schenker én onroerend goed moeten zich dus in Vlaanderen bevinden.

Wat is er veranderd?

Er zijn minder categorieën. Nu zijn er enkel nog tarieven voor schenkingen in de rechte lijn en tussen partners (gehuwden, wettelijke samenwoners en feitelijke samenwoners die minstens 1 jaar ononderbroken samenwonen) en tarieven voor schenkingen tussen alle andere personen (zie tabel p. 82).

Er zijn minder schijven.

De tarieven zijn verlaagd. In rechte lijn en tussen partners betaal je in de laagste schijf nog altijd 3%, maar nu tot een schijf van €150.000 (vroeger was dat tot €12.500). Tussen andere personen geldt een tarief van 10% tot €150.000 (vroeger was dat 20, 25 of 30% tot €12.500). Het hoogste tarief is nu 40% (vroeger tot 80% voor vreemden).

In cijfers

Een alleenstaande schenkt in rechte lijn. Anja schenkt een Gents appartement (waarde €250.000) aan haar zoon Bart.

Voorheen zou Bart hierop €26.625 schenkbelasting betalen.

Sinds 1 juli 2015 betaalt hij nog slechts €13.500 schenkbelasting.

Of een vermindering met €13.125.

Een broer schenkt aan zijn zus.

Karel schenkt een in Anderlecht gelegen woning (waarde €250.000) aan zijn zus.

Voorheen zou de zus hierop €121.875 schenkbelasting betalen.

Sinds 1 juli 2015 betaalt ze nog slechts € 35.000 schenkbelasting.

Of een vermindering met € 86.875.

Een suikertante schenkt aan haar neefjes. Lies schenkt een verhuurd appartementsgebouw met twee appartementen, gelegen te Kortrijk (waarde €500.000) aan haar twee neven, elk voor de helft in onverdeeldheid. Zij houdt het vruchtgebruik, de neven krijgen enkel de blote eigendom. Voor de berekening van de schenkbelasting wordt uitgegaan van twee schenkingen van telkens €250.000. De schenkbelasting wordt berekend op de waarde in volle eigendom van het geschonken goed.

Voorheen zouden de beide neven samen €268.750 hebben betaald.

Sinds 1 juli 2015 betalen beide neven de schenkbelasting apart:

Schenkbelasting op de schenking van Lies aan neef A: €35.000.

Schenkbelasting op de schenking van Lies aan neef B: €35.000.

Totaal te betalen schenkbelasting sinds 1 juli 2015: €70.000.

Of een vermindering met €198.750.

Extra vermindering bij energiebesparende renovatie en verhuur van een kwaliteitsvolle woning

Bovenop de algemene tariefverlaging geeft de Vlaamse regering twee fiscale stimuli: bij een energiebesparende renovatie van het geschonken onroerend goed en bij de verhuur van een kwaliteitsvolle woning. Het betreft telkens een vermindering in uitgesteld relais: in eerste instantie betaal je op de schenking van het onroerend goed het gewone (verlaagde) tarief. Wanneer nadien blijkt dat je aan de renovatie/verhuurvoorwaarden voldoet, krijg je een bijkomende verlaging en betaalt de fiscus het verschil terug.

Voorwaarden

Het geschonken onroerend goed moet in het Vlaams gewest liggen. Voor de bijkomende vermindering bij verhuur moet het om een woning gaan, bij een energiebesparende renovatie is dat niet vereist.

Wie het goed krijgt, moet binnen de 5 jaar vanaf de datum van de authentieke schenkingsakte renovatiewerken uitvoeren voor minstens €10.000, excl. btw (warmtepomp, zonneboiler,...) of binnen de 3 jaar een conformiteitsattest krijgen en een geregistreerde huurovereenkomst afsluiten voor minstens 9 jaar. Haal je die periode van 9 jaar niet, dan kan de fiscus de teruggegeven schenkbelasting terugeisen!

Voor renovatie: de werken moeten worden gefactureerd door een aannemer die een attest aflevert waaruit blijkt dat de facturen wel degelijk betrekking hebben op een van de in aanmerking komende werken.

Uiterlijk binnen de 6 maanden na de termijn van 5 of 3 jaar moet je verzoekschrift tot terugbetaling bij de fiscus zijn. Bij renovatie voeg je de facturen toe, bij verhuur het conformiteitsattest en de huurovereenkomst. Maar je hoeft geen 5 of 3 jaar te wachten: zodra de werken uitgevoerd zijn of het goed verhuurd wordt met een conformiteitsattest, kan je de teruggave vragen.

Vrijstelling voor een persoon met een beperking

Voor de erfbelasting bestaat er al een vrijstelling voor gehandicapte kinderen. Die wordt nu ook ingevoerd als je schenkt aan een gehandicapt kind/persoon. Het gaat om een vermindering van de belastbare basis (abattement). Hoeveel de vrijstelling bedraagt, hangt af van de verwantschapsgraad tussen de schenker en de persoon met een beperking.

Hoe werkt het?

Bij een schenking aan een gehandicapt kind/persoon in rechte lijn of tussen partners, is het abattement gelijk aan de som die je krijgt door volgende formule toe te passen: (€3.000) x de leeftijdscoëfficiënt, afhankelijk van de leeftijd van wie de schenking krijgt.

Voor schenkingen tussen alle andere personen, is het abattement gelijk aan de som die als volgt verkregen wordt: (€1.000) x de leeftijdscoëfficiënt.

Je vindt de tabel met de leeftijdscoëfficiënten op www.plusmagazine/schenkingstarieven

ERIC SPRUYT, NOTARIS, PROF. K.U.LEUVEN EN FISCALE HOGESCHOOL