Van kasteel naar kasteel langs Frankrijks koninklijke rivier

Langsheen de Loire strekt zich een parelsnoer van uitzonderlijke kastelen uit. Verlaat de platgetreden paden en ga op zoek naar de vele verborgen schatten van deze streek. En beleef dit unieke erfgoed ten volle door in enkele van de mooiste kastelen te logeren die de vallei der koningen rijk is..

De Loire, de laatste ongerepte rivier van Frankrijk, ademt nog altijd pure magie. Van de slotgrachten van het kasteel van Sully-sur-Loire tot de vestingmuren van Angers vertellen prestigieuze kastelen de geschiedenis van het Franse koninkrijk. Chambord, zonder twijfel het beroemdste kasteel, is een meesterwerk uit de renaissance. Schrijver Alfred de Vigny was zo diep geroerd door deze uit steen gehouwen droom dat hij zich “in de koninkrijken van Bagdad of Kasjmir waande”.

Werelderfgoedlijst

Véél bescheidener maar minstens even verfijnd en ontroerend is Azay-le-Rideau. De weerspiegeling van dit elegante juweel in de slotgrachten is de volmaakte incarnatie van de romantische renaissancekastelen.

En dan is er Chenonceau, die andere wereldberoemde trekpleister. Het architecturale hoogstandje, opgevat als een brug over de Cher, was het sublieme decor voor het liefdesleven van Diane de Poitiers en Catherine de Médicis. De beste manier om van deze uitzonderlijke site te genieten? Huur een bootje en vaar onder de bogen van het kasteel om het zo vanuit alle hoeken te bewonderen.

Het koninklijk kasteel van Blois en het kasteel van Amboise zijn twee kolossale forten, waarin stijlkenmerken uit diverse tijdperken verbroederen. In de bemeubelde en met schitterende stoffen gedecoreerde zalen treedt u in de voetstappen van de Franse koningen en hun hofhouding. Al deze monumenten staan – volkomen terecht – op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Logisch dus dat tienduizenden toeristen zich hier verdringen. Maar de Loire is oneindig veel meer dan die enkele drukke sites.

Karolingisch oratorium

Al te veel bezoekers ‘doen’ de kastelen van de Loire in drie dagen en maken geen tijd vrij om de poëzie van stille plekjes te proeven of op zoek te gaan naar verscholen schatten. Zoals de vreemde kapel in Germigny-des-Prés, vlak bij het feodale fort van Sully-sur-Loire. Het bescheiden en sobere godshuis herbergt onschatbare mozaïeken op gouden achtergrond. De link met de religieuze kunst uit Constantinopel is overduidelijk. Het oudste gedeelte werd in 806 gebouwd door Theodulf, een raadgever van Karel de Grote. Dit Karolingische oratorium zou de oud- ste kerk van het Westen zijn.

Ten zuiden van Blois voeren landelijke wegen u naar Fougères-sur-Bièvre. De trotse burcht bleef wonderlijk goed bewaard en ligt in een fraaie tuin vol hemelsblauwe anijsplanten. Wie een zwak heeft voor de middeleeuwen wordt hier teruggeflitst naar ver vervlogen tijden: de donjon, de machicoulis, het kasteeltje aan de ingang, de binnenkoer van het woongedeelte....

Kasteelheer met kamers

Het meest verrassende kasteel in de buurt is dat van Chemery, dat qua archtectuur aarzelt tussen de middeleeuwen en de renaissance. Een gedreven architect kocht de ruïne 30 jaar geleden en stelt sindsdien alles in het werk om het oude kasteel nieuw leven in te blazen. U komt binnen via een vermolmde ophaalbrug vanwaar u nog altijd het ingestorte gedeelte kunt zien. De hartstocht van de eigenaar voor dit sublieme kasteel werkt zo aanstekelijk dat we er bleven logeren. De mooiste kamer, die van de kasteelheer, heeft een hemelbed en een eigen kapel. Alles is hier doordrongen van geschiedenis en het comfort is rudimentair. Maar wat een belevenis!

Een paar kilometer naar het zuiden ligt Montrésor, een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Eeuwenoude huizen en torens spiegelen zich in het water van de rivier. Op een boogscheut ligt, alleen in de bossen, het kasteel van Corroirie, met twee opmerkelijk ingerichte gastenkamers in een gebouw uit de 12de eeuw. De ideale uitvalsbasis om het middeleeuwse Loches te verkennen. Slechts weinig toeristen vinden de weg naar deze koninklijke stad aan de voet van een massieve donjon, waar het heerlijk rustig kuieren is in de romantische steegjes en straatjes.

Pendelen tussen België en de Anjou

Nog een aanrader voor een geslaagde uitstap is de middeleeuwse stad Chinon. Verscholen tussen de wijngaarden rond de stad ligt het kasteel van Marçay, nu een zeer luxueus hotel. Hier verwent de jonge en gedreven sommelier, zoon van een wijnbouwer, u met de heerlijkste wijnen uit de streek, tijdens een diner een kasteelheer waardig!

Onze landgenoot Jean-Michel pendelt heen en weer tussen België en de Anjou. Deze Belg kocht ten zuiden van Angers het landelijk gelegen kasteel van Breil-Gala, verliefd als hij was op de eeuwenoude gebouwen. Hij baat enkele uitstekende gastenkamers uit en zit nooit verlegen om tips over de verborgen schatten van de Anjou. Deze apostel van de legendarische douceur angevine – het klimaat is echt milder dan bij ons – leert u alles over de streekproducten. Hier leveren de wijngaarden betoverende grand cru’s op als Bonnezeaux en Quarts de Chau-me, beroemde wijnen van de Coteaux du Layon.

Welkom op het kasteel

De doorluchtige buur van Jean-Michel is de burggraaf van La Flocellière, een kasteel in de bocage vendéen. Monsieur Vignal is de drijvende kracht achter Bienvenue au Château, een vereniging van enthousiaste kasteelheren die hun deuren openzetten voor toeristen. Proeven van het kasteelleven is een unieke ervaring en elk logeeradres is anders.

In Saumur is het elegante Château de Verrières – eveneens lid van de vereniging – ronduit betoverend. Het kasteel is niet oud en door de glasramen stromen bundels gekleurd dag-licht in overvloed naar binnen. De kamers en charmante retrobadkamers getuigen van een onberispelijke smaak. De innemende eigenaars zijn verliefd op hun fraaie stad Saumur die trots is op haar dressuurschool (de beroemde Cadre Noir) en op het Musée des Blindés met een unieke collectie tanks die de donkerste dagen van WOII oproept.

Prinselijke allures

De 141 kasteelheren die lid zijn van Bienvenue au Château bruisen van energie. Ten noorden van Angers heerst François de Valbray over Château des Briottières, een subliem klassiek kasteel, een mini-Versailles en dus een droom voor romantische zielen die tuk zijn op absolute rust. Hier dineert u bij kaarslicht. Niet proeven van de specialiteiten die de kasteelvrouw bereidt, zou een regelrechte misdaad zijn. Op het domein werden diverse films gedraaid – Impromptu is er maar één van – en misschien logeert u wel in de kamer waar actrice Emma Thompson ooit sliep. De sfeer is hier prinselijk.

Op een boogscheut ligt het kasteel van Plessis-Bourré dat een uitzonderlijke schat huist: een subliem beschilderd plafond waarbij elk personage een aspect van de geheimzinnige wereld der alchimisten voorstelt. Plessis-Bourré vormde ook het decor voor de film Peau d’âne, met Catherine Deneuve. Het verhaal wil dat de destijds jonge actrice hier een van haar eerste divagrillen kreeg en eiste dat men haar ronddroeg in een draagstoel.

De Loire op de fiets

Vlakbij ligt Angers, ingekapseld door reusachtige muren. Een bijzonder boeiende en levendige stad, met veel leuke winkels en boetieks, prima restaurants en enkele fraaie vakwerkhuizen. In het kasteel kunt u La Tenture de l’Apocalypse bewonderen, een weergaloze reeks middeleeuwse wandtapijten die rond 1380 in Parijs werden geweven naar kartons van Jean de Bruges. Tijdens de Franse revolutie raakte het kunstwerk versnipperd. Het werd enkele decennia later op het nippertje en helaas slechts gedeeltelijk gered in onwaarschijnlijke omstandigheden: sommige delen fungeerden als tochtscherm in stallen.

Iets verder naar het oosten ligt het domein van Cheman, eigendom van een Nederlands koppel. Grote luxe moet u hier niet verwachten. Maar het loont zeker de moeite om in de kleine kapel uit de 14de eeuw de cru’s van het huis te degusteren! Jan produceert hier uitstekende wijnen en nodigt u uit om de streek te verkennen... op de fiets! En wie door zijn wijngaarden kuiert, krijgt niet zelden een ree of een hinde te zien.

De Loire is overigens een fantastische streek om al fietsend te verkennen. De website www.loireavelo.fr stippelt langs de rivier in totaal 800 km aan fietstochten uit en reikt fietsers ook tal van logeeradressen aan. Een sympathiek idee voor de fans van het stalen ros!

Maar of u de streek nu te voet, met de wagen, met de motor of op de fiets verkent, aan boeiende ontdekkingen zal het u nooit ontbreken. De middeleeuwse stad Tours, de vakwerkhuizen van Montrichard, tot de talloze dorpen met grotwoningen toe. De rotsen zijn hier heel zacht en een pak mensen bewoont nog steeds met veel plezier de nu bijzonder comfortabele grotten. Het Loiredal loopt echt over van de verrassingen!

Tekst en foto’s: Paul Lorsignol