Vaders van vijftig... er net tussenin

Een nieuwe start, een nieuwe liefde, een eerste kind (of een nakomertje)... Wie vader wordt rond zijn vijftigste schudt de traditionele waarden en gewoonten stevig door elkaar. Want net als meisjes van dertien in het liedje van Paul Van Vliet, zitten mannen van vijftig er net tussenin...

Vader zijn in 2010 is niet altijd makkelijk. Dit constateert ook dr. Jacky Israël, pediater en auteur van een (Franstalig) boek waarin hij vaders opvoedingstips meegeeft. Van zijn kijk op de kunst van het vaderschap, kunnen we allemaal iets leren...

Wat is het profiel van de vader van de eenentwintigste eeuw?

Meer dan ooit eist hij zijn plaats als vader op, en dit ongeacht zijn leeftijd. Vaders vinden het steeds be-langrijker om aanwezig te zijn. Bij hun kinderen én bij de moeders van die kinderen. Ze stellen zich niet meer tevreden met er af en toe even te zijn en de rest van de tijd te delegeren. De moeders vervangen doen ze zeer zeker niet, die vervullen een heel andere rol, maar ze dragen hun eigen verantwoordelijkheid. Zo slagen ze erin hun kind te bemoederen en tegelijk hun rolmodel als man te vervullen. Vaders op rijpere leeftijd durven ook in de emoties te duiken, meer nog dan jongere vaders. De tederheid van de vaders van de eenentwintigste eeuw is de mooiste van alle revoluties!

Beleeft hij zijn vaderschap anders in een nieuwe relatie?

Een man die zijn leven opnieuw organiseert, zal misschien het gevoel hebben nu te kunnen geven wat hij voordien niet heeft gekund. Dit is een beetje het gevoel zoals grootouders dit kunnen beleven. Zij geven hun kleinkinderen vaak de liefde en de beschikbaarheid die zij niet voldoende hebben kunnen geven aan hun eigen kinderen. Wat een vader op rijpere leeftijd en een moeder die wat later aan kinderen begint gemeen hebben, is de hogere graad van bezorgdheid. Ze hebben al meer geleefd, zijn bewuster van hun verantwoordelijkheid en dus ook banger. Ze stellen zich meer beschermend op tegenover hun kinderen maar zijn ook meer afhankelijk van het plezier dat kinderen hen schenken. Ze hebben het lastiger om zich van hen los te maken en voelen zich kwetsbaarder. Oudere ouders en hun kinderen vragen even veel liefde en aandacht van elkaar.

De band tussen oudere vaders en hun kinderen is dus heel intens.

De vaders hebben heel veel geduld en affectie. Maar het verlangen om te knuffelen en te kussen mag niet alles overheersen. Een baby heeft naast verwennerij ook een portie frustratie nodig. Oudere ouders zetten zich ongelooflijk hard in, maar hebben het soms moeilijk om grenzen te stellen.

Stelt een kind krijgen op een zekere leeftijd, extra problemen?

Nee, want we verouderen tegenwoordig minder snel, we blijven langer jong. En toch mogen we niet vergeten dat we als papa van vijftig eigenlijk de leeftijd hebben van een grootvader, vroeger. Sommige papa’s vinden het misschien spijtig dat ze niet zo makkelijk meer mee kunnen ravotten en voetballen met hun kroost. Ze voelen zich kwetsbaarder. En ook voor de kinderen is deze generatiekloof niet altijd even gemakkelijk, zelfs wanneer de relatie optimaal is.

Wat later een kind krijgen, is ook de grenzen van de tijd een beetje verleggen...

Dat geldt voor sommige vaders, en nog meer voor moeders. Op gevorderde leeftijd worden we meer geconfronteerd met onze grenzen. We zijn bijvoorbeeld sneller moe. Maar we gaan ons ook een stuk jonger voelen, terwijl we toch een grotere luisterbereidheid en beschikbaar-heid tentoonspreiden. Is het niet ons eerste kind, omdat we al kinderen hebben uit een vorige relatie, dan moeten we erop letten dat we het niet voortrekken ten opzichte van die oudere kinderen want dat gevaar is reëel. En we moeten vooral veel praten. Iets dat uitgepraat wordt, is sowieso minder erg. Een kind in de armen nemen en zeggen dat iets je spijt, is een belangrijke overwinning op jezelf. Dit geldt overigens ook als dat kind adolescent of volwassen is. Daar staat geen leeftijd op.

Mijn vader is mijn held, hoor je soms. Geldt dat voor alle leeftijden?

Ah ja! Alle kinderen hebben er op een bepaald moment nood aan om in hun vader een held te zien, en later een rolmodel. De exacte leeftijd van die vader is daarbij niet zo belangrijk. Het is ook geen kwestie van succes. De vader hoeft niet per se een geslaagde carrière te hebben of zo. Wat telt, is het beeld dat het kind van hem heeft. Het gezag van de vader uit zich in wederzijds respect. Daarom ook is het nodig dat de vader al heel vroeg aanwezig is bij de ontwikkeling van zijn kind. Hij moet er zijn om af en toe nee te zeggen, hij moet gebieden en verbieden, duidelijke grenzen stellen. Kortom, hij moet belangrijk zijn voor zijn kind. Op die manier bouwt hij gezag op.

Zijn er specifieke positieve en negatieve punten voor wie op latere leeftijd vader wordt?

Kunnen luisteren en levenservaring hebben zijn zeer positieve punten. Een rijpere vader kan beter antwoorden op sommige vragen van zijn kind, omdat hij het beter begrijpt. Maar anderzijds zal hij misschien ook veeleisender zijn, en op affectief vlak meer verwachten dan een jonge vader.

Gilda Benjamin en Ludo Hugaerts