VACCINATIES: beschermd door een prikje

Vaccinatie is een machtig wapen om bepaalde ziekten te voorkomen. Volgende inentingen worden aangeraden, ook voor u!

Vaccinatie is één van de belangrijkste preventieve behandelingen die we ter beschikking hebben. Het principe is eenvoudig: het lichaam wordt in contact gebracht met een dode of sterk verzwakte ziektekiem die ons natuurlijk afweersysteem aan het werk zet. Wanneer we later besmet worden met de echte boosdoener, herkent ons organisme die meteen en gaat het onmiddellijk in de tegenaanval met de massale productie van antilichamen.

Heel wat mensen denken verkeerdelijk dat deze bescherming een leven lang meegaat. Dat is niet het geval. Regelmatig opnieuw vaccineren is noodzakelijk. Tot de basisvaccinatie voor senioren behoren drie vaccins: deze tegen griep, pneumokokken en tetanus-difterie.

Het griepvaccin

Recent onderzoek heeft aangetoond dat bij mensen die gevaccineerd zijn tegen griep het sterftecijfer met niet minder dan 60 % daalt. Het aantal hospitalisaties zou zelfs met 70 % verminderen.

Voor de aanmaak van een griepvaccin wordt het influenzavirus gekweekt in een bevrucht kippenei. Na de vermenigvuldiging van de virussen worden deze geëx-traheerd, gezuiverd en geïnactiveerd. Eén ei levert ongeveer één dosis vaccin.

Maar het influenzavirus heeft een heel vervelend trekje. Het past zich voortdurend aan. Je zou kunnen zeggen dat rond het virus een soort jasje zit waarop de antigenen aanwezig zijn. Deze antigenen lokken de aanmaak van antilichamen uit. Het influenzavirus heeft nu de akelige gewoonte voortdurend kleine veranderingen aan te brengen aan dit jasje en af en toe zelfs een heel nieuw jasje aan te trekken. Wanneer iemand dan in contact komt met dit veranderde virus, dan zijn de aanwezige antistoffen onvoldoende of zelfs geheel niet in staat om dit virus uit te schakelen.

Het gevolg is dat het griepvaccin ook voortdurend aangepast moet worden. Daartoe wordt over de hele wereld gevolgd welke influenzavirussen er circuleren. Al deze informatie wordt doorgespeeld aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). Die geeft de producenten van vaccins dan advies voor de samenstelling van het vaccin voor het volgende seizoen. Een vaccin bevat steeds drie verschillende soorten geïnactiveerd virus. Vaccinatie tegen griep moet elk jaar herhaald worden, ze biedt in 30 tot 70 % van de gevallen een doeltreffende bescherming tegen griep, en doet bij de overige gevaccineerden de complicaties (en dus de sterfte) afnemen. Het ideale moment voor het griepvaccin is half oktober.

Naast senioren moeten ook alle mensen met een verminderde natuurlijke afweer door een chronische ziekte (zoals hart- of longaandoeningen, nierziekten of diabetes) jaarlijks gevaccineerd worden.

Pneumokokken

Elk jaar worden ongeveer 20 000 Belgen het slachtoffer van een pneumokokkeninfectie. Tweeduizend van hen overlijden eraan. Bovendien doet twee derde van de gevallen zich voor bij mensen boven de vijftig jaar, met een sterke stijging vanaf 60. Hoewel pneumokokken elk jaar evenveel slachtoffers maken als het griepvirus, lijken veel mensen zich niet bewust van het gevaar van deze bacteriën, die soms onschuldige ziekten veroorzaken zoals een sinusitis of een oorontsteking, maar soms ook hele ernstige zoals een longontsteking of een bloedvergiftiging. Bovendien stellen artsen vast dat de pneumokokbacterie steeds vaker resistent is tegen antibiotica, de voornaamste behandeling van een pneumokokkeninfectie. Een reden te meer om u te laten vaccineren.

Een vaccinatie tegen pneumokokken helpt in 60 tot 70 % van de gevallen. Ook mensen met chronische aandoeningen doen er goed aan zich tegen pneumokokken te laten vaccineren. Het vaccin mag op om het even welk ogenblik gegeven worden en het moet slechts om de vijf jaar herhaald worden.

Tetanus en difterie

Tetanus komt tegenwoordig zelden voor, maar is zeker nog niet uitgeroeid. In 50 % van de gevallen kent de ziekte een dodelijke afloop, in de overige houden de slachtoffers er langdurige verlammingen aan over. Ze wordt veroorzaakt door de besmetting van een wonde met de tetanusbacterie die opduikt in de grond en in stof zodat een banale verwonding bij niet-gevaccineerde mensen al een bron van besmetting kan zijn.

De vaccinatie tegen tetanus moet om de 10 jaar herhaald worden. Indien het langer geleden is of u helemaal niet meer weet wanneer u het laatst gevaccineerd werd, dan zal de arts een volledige vaccinatie uitvoeren die bestaat uit twee prikken met een maand tussenpauze, gevolgd door een derde, een jaar later.

Sinds kort wordt het tetanusvaccin niet meer afzonderlijk toegediend, maar steeds in combinatie met een vaccin tegen difterie. Deze ziekte komt in de geïndustrialiseerde landen nog maar uiterst zelden voor, maar blijft in ontwikkelingslanden een reëel gevaar. n

A Leen Baekelandt