Vaarwel, nare geurtjes

Transpireren doen we allemaal, maar we lopen er niet mee te koop. Hoe komt het dat we zweten? En hoe beperken we de nare geurtjes?

Voor westerlingen houdt een goede lichaams- hygiëne in de eerste plaats in dat we geen nare geurtjes verspreiden. We besteden er elke dag aandacht aan en doen er alles aan om ze te camoufleren. Toch is dit geen universele bekommernis. In sommige culturen is de geur ook vandaag nog erg belangrijk en bijna een teken van herkenning. “Dat is bijvoorbeeld het geval bij sommige punkbewegingen”, weet de Brusselse dermatoloog dr. Bertrand Richert. “En ten tijde van Lodewijk XIV bijvoorbeeld wasten ze zich niet. Maar bij de Romeinen was lichaamshygiëne dan weer héél belangrijk. Denk maar aan hun thermen.”

Het nut van transpiratie

Door te zweten houden we onze lichaamstemperatuur op peil. “We noemen dit thermoregulatie: een systeem dat zorgt dat onze lichaamstemperatuur niet meer dan 37°C bedraagt. Dat is de voornaamste functie van zweten.” Wanneer het warm is of wanneer we aan sport doen, stijgt onze lichaamstemperatuur. Dan schieten de zweetklieren in onze huid in actie: ze maken zweet aan dat bij het verdampen calorieën verbruikt. Daardoor daalt onze lichaamstemperatuur. Een opmerkelijk mechanisme, gestuurd door het sympathische zenuwstelsel. “Maar deze sympathische keten kan ook in andere omstandigheden op gang komen”, benadrukt dr. Richert. “Bij het eten van couscous bijvoorbeeld. We weten niet precies wat dit fenomeen veroorzaakt. Wellicht heeft het te maken met specerijen die de darm prikkelen. Ook wie krampen heeft of wie van nature angstig is en een belangrijke afspraak voor de boeg heeft, zal zweten.”

De boosdoeners van dienst zijn de bacteriën! Die leven in groten getale, vooral in onze warme okselholtes. “Bacteriën breken de transpiratie af. Vooral onder de armen maar ook ter hoogte van de voeten wanneer die opgesloten zitten.” Niet het zweet zelf is dus verantwoordelijk voor het nare luchtje, wel de afbraak ervan door de bacteriën.

Twee problemen, twee oplossingen

De meesten van ons gaan deze ongemakjes met een deodorant te lijf. “Een deo bestrijdt vooral de bacteriën, en minder bacteriën betekent minder zweetafbraak en dus minder geurtjes.” Een impact op de hoeveelheid geproduceerde transpiratie heeft een deodorant niet.

Of een deo met alcohol beter is dan één zonder? Dat is een kwestie van voorkeur! “Alcohol heeft een licht-antibacteriële werking. Bij het verdampen laat een product met alcohol een droog laagje achter op de huid, wat sommige mensen prettiger vinden.” Het enige nadeel is dat zo’n deo een beetje kan irriteren wanneer je hem aanbrengt op een pas geschoren huid. “Alcohol prikt omdat het een ontsmettingsmiddel is. Maar alcohol is niet giftig. Het is dus enkel een kwestie van comfort.”

Wie veel zweet, heeft aan een gewone deo niet genoeg. “In dat geval kies je beter voor een antitranspiratiemiddel. Zo’n product bevat aluminiumzouten die de zweetafscheiding door de zweetklieren inperken.” Overigens werken de meeste van deze middeltjes ook bacteriebestrijdend.

Een roller? Een spray? Een tube? Ook dat is een kwestie van persoonlijke voorkeur. “Behalve misschien voor het milieu, zie ik geen verschil...”

Laat u niet opjutten...

Problemen met parabenen, aluminiumzouten of talk: sinds enkele jaren circuleren er alarmerende geruchten rond deodorants. Geen paniek: ze zijn volkomen uit de lucht gegrepen. “Het klopt dat we parabenen hebben ontdekt in de borstklier van sommige vrouwen die borstkanker hebben en die een deo met parabenen hadden gebruikt. Maar dat was puur toeval!” En er is evenmin een verband tussen kanker en talkpoeder (soms gebruikt om een klamme okselhuid tegen te gaan) of tussen kanker en aluminiumzouten.

Leren leven met vlekken

Wie van ons heeft er nog nooit gevloekt bij het ontdekken van lelijk gele zweetvlekken op kleding, ter hoogte van de oksels? “Daar valt helaas niets aan te doen! Dergelijke vlekken zijn te wijten aan de aluminiumzouten in antitranspiratiemiddelen.” Kortom, indien u dergelijke vlekken ontdekt nadat u van antitranspiratiemiddel bent veranderd, moet u een ander middel uitproberen. Zoniet gaat heel uw garderobe eraan...

Witte vlekken zijn dan weer te wijten aan deodorants die lavasteen bevatten. “Dat is een nieuwe trend: veel laboratoria voegen aan hun deodorant lavasteen toe, omdat die het zweet absorbeert. Maar lavasteen laat witte sporen na op kleding.”

Slimme tips

Wie niet overmatig wil zweten, past zich het best aan de omstandigheden aan! Bij warm en vochtig weer bijvoorbeeld verdampt het zweet minder vlot. “Draag dan losse en ademende kleding en vermijd wat nauw aansluit. Kies voor weefsels die ademen: katoen, zijde, wol. Ook nieuwe vezels zoals gore-tex zijn interessant omdat ze de transpiratie doorlaten.”

Tot slot belet niets u om af en toe even naar het toilet te gaan en uw oksels discreet te verfrissen met een washandje en wat antiseptische zeep. Daarna voelt u zich weer zo fris als een hoentje...

Gwenaëlle Ansieau