Uw tuin juridisch in orde!
Onze tuin is al lang niet meer een groen grasperkje met een draad errond. We beschouwen hem steeds meer als het verlengde van ons interieur, met alles erop en eraan. Mooie aanplantingen, paadjes, hagen. Maar ook zwembaden, siervijvers en jacuzzi’s. Wat zijn de regels terzake?
Ook al is uw tuin een private plek, toch kunt u er niet zomaar doen wat u wilt. Afhankelijk van de werken en de grootte daarvan zijn de afmetingen gereglementeerd, hebt u al dan niet een stedenbouwkundige vergunning nodig en bent u al dan niet verplicht een beroep te doen op een architect.
Het gaat hier om een reglementering van ruimtelijke ordening en deze bevoegdheid is geregionaliseerd. In dit artikel bespreken we dan ook uitgebreid de reglementering die van toepassing is in het Vlaams Gewest (de laatste wijzigingen zijn in werking getreden op 10 november 2006). De regels voor Wallonië en Brussel verschillen nauwelijks van deze in Vlaanderen. U vindt ze beknopt in het kaderstuk op pagina 74 en uitgebreid op de vermelde websites (p. 75).
Van dossier tot vergunning
In grote lijnen verloopt de procedure zo.
n Hebt u noch een vergunning, noch een architect nodig, dan kunt u de werken zonder formaliteiten starten.
n Hebt u wel een vergunning en ook een architect nodig, dan zorgt hij in uw plaats dat het (in dit geval uitgebreide) aanvraagdossier voor de vergunning alle nodige documenten en plannen bevat. Als aanvrager moet u dan enkel die documenten ondertekenen.
n Hebt u geen architect nodig maar wel een vergunning, dan moet u zelf uw aanvraagdossier samenstellen. Dan spreekt men van een eenvoudige dossiersamenstelling maar vergis u niet: u moet voor een heleboel documenten zorgen. De lijst staat opgesomd in het Besluit van de Vlaamse Regering van 28 mei 2004 (laatst gewijzigd op 23 juni 2006). U vindt de tekst op www.ruimtelijkeordening.be (klik op Welke weg volgt uw aanvraag? en De dossiersamenstelling). Het aanvraagformulier kunt u downloaden van deze website ( Vergunningen en Formulieren downloaden).
In de meeste gevallen zal het schepencollege vrij snel en zelfstandig beslissen over uw aanvraag. Maar soms is een openbaar onderzoek nodig, waarbij omwonenden bezwaar kunnen indienen. Dat gebeurt als er wordt afgeweken van een bijzonder plan van aanleg of van een verkavelingsvergunning. Soms moeten adviezen van andere administraties worden ingewonnen. Paalt uw grond bijv. aan een spoorweg, dan zal de gemeente het advies van de NMBS inwinnen. In elk geval krijgt u een bericht van ontvangst, waarin de instanties worden vermeld die zij zullen raadplegen plus de termijn waarbinnen de beslissing zal meegedeeld worden.
LET OP! Eens u de vergunning in handen hebt, vergeet ze dan niet aan de straat aan te plakken voor u met de werken begint (en laat ze tijdens de hele duur van de werken hangen). Op het bouwterrein moet een afschrift van de vergunning en van het dossier aanwezig zijn. Weet ook dat stedenbouwkundige vergunningen een beperkte houdbaarheidsdatum hebben! U moet uw bouwwerk binnen een bepaalde termijn afwerken of een nieuwe vergunning aanvragen.
TIP Waar u ook woont, u doet er altijd goed aan voor elke ‘verbouwing’ in of rond uw huis de gemeentelijke reglementen op te vragen. Die kunnen strenger zijn dan de gewestelijke regels. Vraag in elk geval hoe ver u van uw buren moet blijven en (als u dat zou willen) of er een mogelijkheid bestaat om daarvan af te wijken in onderling akkoord met uw buur.
LET OP! Ook werken waarvoor geen vergunning vereist is, mogen enkel uitgevoerd worden als ze niet strijdig zijn met ruimtelijke uitvoeringsplannen, bijzondere plannen van aanleg of verkavelingsvergunningen. Informeer er voor alle zekerheid naar bij uw gemeente.
Een siervijver
Een vergunning nodig?
Om een siervijver aan te leggen, hebt u geen stedenbouwkundige vergunning nodig als de siervijver aan (al) de volgende voorwaarden voldoet:
n de vijver met aanhorigheden is niet groter dan 30 vierkante meter
n u woont niet in een ruimtelijk kwetsbaar gebied, zoals een natuurgebied
n de volledige vijver ligt binnen de 30 meter van de woning.
Is niet voldaan aan een of meer van deze voorwaarden, dan hebt u een vergunning nodig, aan te vragen bij uw gemeente.
WEETJE Bent u de slimste thuis en legt u twee vijvers aan van elk 20 vierkante meter (dus samen groter dan 30 vierkante meter) dan hebt u wel degelijk een vergunning nodig!
Een architect nodig?
Er is geen architect nodig als u geen vergunning nodig hebt, tenzij de vijver op minder dan 1 meter van de perceelgrens ligt. Is dat wél het geval, dan hebt u altijd een architect nodig.
Een zwembad of jacuzzi
Een vergunning nodig?
Om een openluchtzwembad of een jacuzzi aan te leggen, hebt u geen stedenbouwkundige vergunning nodig als (al) de volgende voorwaarden voldaan zijn:
n het zwembad of de jacuzzi met aanhorigheden is niet groter dan 30 vierkante meter
n het is niet hoger dan anderhalve meter (met inbegrip van de afdekking)
n u plaatst het zwembad of de jacuzzi niet in uw voortuin
n het volledige zwembad of de jacuzzi bevindt zich binnen de 30 meter van de woning
n u woont niet in een ruimtelijk kwetsbaar gebied, zoals een natuurgebied
n u woont niet in een oeverzone of binnen de 5 meter van een waterloop.
Is niet voldaan aan één of meer van deze voorwaarden, dan hebt u een vergunning nodig die u aanvraagt bij de gemeente.
Een architect nodig?
Er is geen architect nodig als u geen vergunning nodig hebt. Er is ook geen architect nodig als het openluchtzwembad kleiner is dan 150 vierkante meter en op minstens 2 meter afstand van de perceelgrenzen en gebouwen ligt.
Een terras
Een vergunning nodig?
Om een terras aan te leggen hebt u geen stedenbouwkundige vergunning nodig als volgende voorwaarden voldaan zijn:
n het terras is niet groter dan 50 vierkante meter
n het bevindt zich volledig binnen de 30 meter van uw woning
n er is geen wijziging van het grondpeil
n u legt uw terras niet aan in uw voortuin
n het ligt minstens één meter van de perceelgrenzen.
Als u één van deze voorwaarden niet nakomt (als uw terras bijv. 60 m2 groot is), dan hebt u wel een vergunning nodig.
WEETJE Als op de perceelgrens een duurzame, ondoorzichtige, minstens 2 meter hoge afsluiting staat (bijvoorbeeld een muur), dan mag het terras worden aangelegd tot tegen die afsluiting.
LET OP! Zelfs als u een terras mag aanleggen zonder stedenbouwkundige vergunning, moet u nog altijd rekening houden met de voorschriften van een verkavelingsvergunning of ruimtelijke uitvoeringsplannen.
Een architect nodig?
U hebt geen architect nodig voor de aanleg van een terras.
Een veranda
Een vergunning nodig?
Om een veranda te mogen bouwen hebt u altijd een stedenbouwkundige vergunning nodig.
Een architect nodig?
U hebt geen architect nodig als:
n uw veranda kleiner is dan 30 vierkante meter
n een kroonlijsthoogte heeft die beperkt is tot 3 meter
n en een nokhoogte heeft van maximaal 4,50 meter.
Is niet voldaan aan één van deze voorwaarden (de veranda is bijvoorbeeld 35 vierkante meter groot), dan hebt u een architect nodig.
Als tegen een of meerdere bestaand(e) gebouw(en) wordt aangebouwd, dan mag de stabiliteit van deze gebouwen niet wijzigen.
Een garage of carport
Een vergunning nodig?
Om een garage of carport te bouwen hebt u altijd een stedenbouwkundige vergunning nodig.
Een architect nodig?
U hebt geen architect nodig als de garage of carport kleiner is dan 30 vierkante meter, een kroonlijsthoogte heeft die beperkt is tot 3 meter en een nokhoogte van maximaal 4,50 meter. Is niet voldaan aan een van deze voorwaarden, dan hebt u wel een architect nodig.
Een tuinhuis
Een vergunning nodig?
Voor de bouw van een tuinhuis hebt u geen stedenbouwkundige vergunning nodig als volgende voorwaarden voldaan zijn:
n het tuinhuis is van hout
n het heeft een oppervlakte van maximaal 10 vierkante meter
n de hoogte van de kroonlijst is beperkt tot 2,50 vierkante meter
n de nokhoogte is beperkt tot 3 m
n u bouwt uw tuinhuis tegen een bestaande, vergunde muur of het staat op minstens één meter van de perceelgrens
n uw tuinhuis staat binnen de 30 meter van uw woning, maar niet in de voortuin
n u woont niet in een natuurgebied.
Als u een of meer van deze voorwaarden niet naleeft (u plaatst bijvoorbeeld een betonnen tuinhuis) dan hebt u dus wél een vergunning nodig.
LET OP! Ook al hebt u geen vergunning nodig, vraag altijd bij uw gemeente naar speciale reglementeringen (zoals een bijzonder plan van aanleg of een verkavelingsvergunning) waarmee u rekening moet houden.
Een architect nodig?
U hebt geen architect nodig als het tuinhuis kleiner is dan 30 vierkante meter, een kroonlijsthoogte heeft die beperkt is tot 3 meter en een nokhoogte van maximaal 4,50 meter. Is niet voldaan aan een van deze voorwaarden, dan moet u wel een architect onder de arm nemen.
Hagen en afsluitingen
Een vergunning nodig?
U hebt in het Vlaams Gewest geen stedenbouwkundige vergunning nodig voor de aanplanting van een haag. Maar u moet wel enkele andere regels in acht nemen: volgens het Veldwetboek moet u rekening houden met de plantafstanden. Zo moet u bij een levende haag die als afsluiting dient ten minste 50 cm van de scheidingslijn blijven. Een draadafsluiting die met klimop of een andere klimplant wordt begroeid, wordt als een levende haag beschouwd en moet dus ook op 50 cm van de perceelgrens worden aangeplant.
Wat afsluitingen (andere dan hagen) betreft, daarvan kunt u de volgende soorten plaatsen zonder vergunning:
n afsluitingen die bestaan uit houten of kunststof palen met schrikdraad
n afsluitingen met een maximumhoogte van 2 meter die bestaan uit betonnen of metalen palen en draad of -gaas of uit één betonplaat met een maximumhoogte van 40 centimeter. Op die afsluitingen mogen in de onmiddellijke omgeving (30 meter) van een vergund gebouw constructies worden aangebracht ter bescherming van de privacy, zoals een zeildoek, gevlochten kunststofstrips of rieten matten
n voortuinmuurtjes in metselwerk die maximaal 50 cm hoog zijn
n houten panelen met een maximumhoogte van 2 meter en een maximum- lengte van tien meter per zijdelingse en achterste perceelgrens. Ze worden niet ter hoogte van de voortuin geplaatst.
LET OP! Deze vrijstellingen gelden enkel voor de afsluiting van gevormde huiskavels. Het is dus niet toegelaten om achter de woning gelegen landbouwgronden af te sluiten zonder vergunning.
WEETJE Mits akkoord van beide eigenaars mogen afsluitingen en hagen op de perceelgrens worden opgericht.
Een architect nodig?
U hebt geen architect nodig voor het plaatsen van afsluitingen of hagen.
Gevel- en ondergrondse werken
Een vergunning nodig?
Voor gevelwerken zoals het aanbrengen van een waterwerende en isolerende afdekking op blinde zijgevels, het plaatsen van zonneschermen aan de ramen of van steenstrips op de gevel is sinds de laatste wijziging van het Vlaams decreet geen vergunning meer nodig. Dit geldt ook voor de meest courante ondergrondse werken zoals het plaatsen van een waterreservoir, een septische put, een bezinkput, een ondergrondse brandstoftank... Dit alles op voorwaarde dat ze op minstens één meter van de zijdelingse en achterste perceelgrenzen zijn gelegen.
Een architect nodig?
Ook voor gevel- en ondergrondse werken hebt u geen architect nodig. n
Annemie Goddefroy, m.m.v. Guy Kerstens, advocaat
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier