Uw bekkenbodem kunt u trainen

Licht urineverlies, een zwaar gevoel in de onderbuik... Het zijn vervelende symptomen waar veel vrouwen last van hebben maar die ze als onbeduidend afdoen. Terwijl het probleem prima te behandelen is. U moet er alleen over durven praten met uw dokter!

Michèle Rager

Het perineum is het geheel van krachtige spieren tussen de anus en de vagina. Zijn belangrijkste taak is die van hangmat: de organen (endeldarm, blaas, vagina) ondersteunen die samen de bekkenbodem vormen. Zowel mannen als vrouwen hebben een perineum maar het zijn vooral vrouwen die er met de jaren last van krijgen. Hoe dat komt? Een of meer bevallingen via natuurlijke weg (zelfs al vonden die plaats jaren voor de symptomen opduiken) hebben het perineum doen uitrekken. Vooral als de baby meer dan 4 kilo woog, de uitdrijving snel plaatsvond en scheuren veroorzaakte. Komt daar nog bij dat het perineum met de jaren ook gewoon verslapt. Met als kwalijke gevolgen ongewild urineverlies, minder bevredigende seks en/of een prolaps – een verzakking van organen met een zwaar en zelfs pijnlijk gevoel tot gevolg.

Waar is het toilet?

Artsen maken een onderscheid tussen wat ze inspannings- of stressincontinentie noemen en urge- of drangincontinentie. Inspanningsincontinentie komt enkel voor bij intense in- spanningen: wanneer u hoest, lacht of springt tijdens het sporten. Wanneer de druk in de buik dus zo hoog is dat uw blaas erdoor verslapt. Aangezien de blaas niet gevuld is, voelt u vooraf geen drang tot urineren. Bij urge-incontinentie moet u dringend plassen ook al is uw blaas niet vol: de blaasspier kan zich niet meer ontspannen en is niet meer in staat om lange tijd een normale hoeveelheid urine (350 tot 650 ml) op te slaan. Urge-incontinentie treft zowel mannen als vrouwen en komt vooral voor bij senioren.

Vervelende symptomen

Als gevolg van een verslapt perineum kunnen beide vormen van incontinentie ook samen voorkomen. Resultaat? U moet niet alleen vaker plassen maar u verliest ook druppels urine bij inspanningen. Een prolaps (of indalen van organen in het kleine bekken) is discreter maar daarom niet minder lastig. De blaas, de baarmoeder en/of de endeldarm zorgen voor een zwaar gevoel of het gevoel dat er zich een ‘bol’ in de vagina bevindt, ze bemoeilijken de seksuele betrekkingen, veroorzaken wind-, urine- of ontlastingsverlies, of net het tegengestelde: constipatie en moeilijk plassen. De symptomen verergeren bij lichamelijke inspanningen of bij langdurig staan. Liefst 10% van alle vrouwen tussen 45 en 85 jaar heeft er last van.

De kinesitherapeut als bondgenoot

Met wie praat u hier best over? Met uw huisarts, een gynaecoloog (die via een eenvoudig onderzoek een prolaps kan vaststellen) of een uroloog. Er bestaan ook bekkenbodemklinieken, multidisciplinaire centra gespecialiseerd in de opvolging en de behandeling van bekkenbodemklachten. Als u heel uitzonderlijk (door een slappe lach, een hevige hoestbui) eens een ongelukje hebt, hoeft u zich heus niet meteen laten behandelen. Maar voelt u zich gegeneerd of beschaamd, lijdt uw levenskwaliteit onder het probleem en/of doet het zich te vaak voor, dan raadpleegt u best een arts. Vooral omdat bekkenbodemtraining bij een gespecialiseerde kinesitherapeut u in enkele weken van uw klachten verlost.

Ingreep als het echt moet

Bij zo’n behandeling brengt de kinesitherapeut een sonde in de vagina in. Die doet het spierweefsel samentrekken via elektrostimulatie en helpt de patiënte om zich bewust te worden van haar bekkenbodem. De sonde is verbonden met een monitor waarop wordt gevolgd of de spiertonus toeneemt en er vorderingen worden gemaakt. Doorgaans boekt u resultaat na 10 tot 20 sessies. Het RIZIV voorziet in een terugbetaling.

Verbetert de situatie niet? Dan is er nog de heelkunde. De ingreep via de vagina heet TVT ( Tension free Vaginal Tape). De arts brengt onder de urineleider een synthetisch netwerk aan dat het perineum ondersteunt en optrekt. De ingreep duurt maar heel kort, zelfs wanneer de symptomen al jaren aanwezig zijn. En voor de patiënte begint een heel nieuw leven.

Buikspieroefeningen

Klassieke buikspieroefeningen (vanuit liggende houding en met opgeheven hoofd de schouders naar het bekken brengen) doen vaak meer kwaad dan goed! Ze kunnen inderdaad leiden tot een discushernia, lumbale problemen en tot een verergering van de bekkenbodemklachten. Goede oefeningen zijn die welke het perineum ontlasten en het naar boven trekken. Om te controleren of u het correct doet, legt u tijdens de buik-spieroefeningen een hand op uw buik en gaat u na of uw buik tijdens de inspanning naar buiten beweegt (niet goed!) of naar binnen (correct).

Er is ook een gratis dvd te krijgen met spieroefeningen die de blaas en de buik verstevigen, rugpijn verminderen en voor betere seksuele betrekkingen en meer seksueel comfort zorgen: het Corewellness programma, dat ondersteund wordt door de Belgische Vereniging voor Pelvische Reëducatie. De dvd bestaat in het Nederlands en u kunt hem gratis bestellen via www.corewellness.be.

Nog meer oefeningen

Ook al is het geen wondermiddel, dagelijks een twintigtal minuten uw intieme spieren trainen is soms doeltreffend bij lichte klachten. Boven- dien wordt u zich op die manier bewust van deze zone en leert u de spieren op het juiste moment op te spannen, wat uw seksleven zal verbeteren en u sneller tot een orgasme zal brengen. Bij een van die oefeningen – de Cleopatragreep – moet u de spieren in de schaamstreek tijdens het vrijen opspannen en ontspannen, op een onregelmatig ritme. Maar om dat op het juiste moment te doen, moet u eerst in uw eentje oefenen.

Er bestaan ook wasbare kegeltjes om in de vagina in te brengen en verschillende uren per dag te dragen (verkrijgbaar in de apotheek). Om het kegeltje op zijn plaats te houden, zal de bekkenbodem vanzelf samentrekken, waardoor hij sterker wordt. Kinesitherapeuten gespecialiseerd in urogenitale revalidatie gebruiken ook geishaballetjes in siliconen, een speeltje uit de sexshop. De balletjes worden diep in de vagina ingebracht en bevatten een of meerdere kogeltjes die door de bewegingen van het bekken heen en weer rollen. Ze stimuleren de bekkenbodem die zich in een reflex opspant. Volgens seksuologen zijn ze ideaal om u van deze genotzone bewust te worden en ze te versterken. Volgens urologen zijn ze perfect om verslapping van de bekkenbodem te voorkomen of te behandelen. En als de dokter het zegt...