U raakt het niet eens over alles

Stel dat u het met uw (ex)partner eens raakt over een aantal zaken maar het oneens blijft over andere zaken. U komt dus niet tot een akkoord over alles. Uiteraard kunt u dan overstappen naar een klassieke echtscheiding op grond van bepaalde feiten, maar dan moet er altijd een schuldige worden aangeduid, zelfs al wordt er geen persoonlijk onderhoudsgeld gevraagd.

LET OP! Als de rechter oordeelt dat geen van beide partners schuld treft, is er geen echtscheiding! Theoretisch kunt u dan enkel scheiden in onderlinge toestemming (wat moeilijk zal zijn aangezien u het niet eens raakt over bepaalde zaken) of uit elkaar gaan en na twee jaar scheiden op grond van een feitelijke scheiding van meer dan twee jaar. In de praktijk bestaan er gelukkig andere mogelijkheden die niet zo drastisch zijn.

U kunt naar de vrederechter stappen voor een procedure over de geschilpunten.

LET OP! Dit kan alleen als u de echtscheidingsprocedure nog niet in gang gezet hebt. Eens u een echtscheidingsprocedure hebt gestart moet u niet meer bij de vrederechter zijn, maar bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg. Sommige vrederechters voegen de voorwaarde toe dat er minstens nog een (theoretische) kans op verzoening moet zijn.

De (pragmatische) voorlopige maatregelen die gevraagd kunnen worden voor de vrederechter zijn gegroeid uit de rechtspraktijk. Het betreft:

regelingen over een afzonderlijke woonst

de voorlopige toewijzing van goederen

regelingen met betrekking tot de kinderen

strikt voorlopige regelingen over de afbetalingen.

Er zijn echter nog twee andere mogelijkheden die gegroeid zijn uit de rechts- praktijk en die de ‘schuldloze echtscheiding’ waarvan al lang sprake (maar waarover nog steeds geen wet bestaat) proberen te benaderen. Dat zijn:

de overeenkomst feitelijke scheiding met schriftelijke afspraken waarover u het eens bent en waarbij na 2 jaar feitelijke scheiding de echtscheiding op grond van feitelijke scheiding van meer dan 2 jaar wordt ingesteld (zie verder).

de bemiddeling in familiezaken over de geschilpunten (zie verder).

EOT, tweede poging

In veel gevallen lost een beslissing van de vrederechter of de tussenkomst van een bemiddelaar een aantal geschilpunten tussen de partijen op, waarna een nieuwe onderhandeling over een echtscheiding op grond van onderlinge toestemming plots heel wat realistischer wordt.

Vaak zijn de beslissingen van de vrederechter tijdelijk (voor een duurtijd van veelal zes maanden), maar ze kunnen meermaals verlengd worden. Eens de partijen twee jaar feitelijk gescheiden wonen, kan één van hen een echtscheiding op grond van feitelijke scheiding van meer dan twee jaar instellen en dat gebeurt met een eenvoudige procedure.

Lukt het nog steeds niet om tot een akkoord te komen, dan is enkel de (lange) echtscheidingsprocedure op grond van bepaalde feiten mogelijk, voor zover minstens één van de echtgenoten erin slaagt de andere als ‘schuldige’ door de rechtbank te laten aanduiden. Maar eerst bespreken we de minder drastische weg van de bemiddeling en de feitelijke scheiding, twee ‘constructies’ die in de praktijk worden gebruikt zolang de schuldloze echtscheiding niet wettelijk bestaat.

A Elfri De Neve, advocaat