Tien vragen over spaarlampen

Iedereen slaat ons om de oren met de voordelen van spaarlampen. Maar heeft het zin deze dure – en nog vaak lelijke – lampen overal in huis te plaatsen? En wat kan ik ermee besparen?

1. Hoeveel duurder is een spaarlamp?

Voor een klassieke gloeilamp betaalt u ongeveer euro 0,70. Een goede spaarlamp van een bekend merk kost al snel euro 6. Bovendien moet u opletten bij de aankoop want de kwaliteitsver-schillen zijn groot (zie vraag 5).

2. Hoeveel bespaar ik met spaarlampen?

De levensduur van een spaarlamp is 6 tot 14 keer langer dan een klassieke gloeilamp en 10 tot 17 keer langer dan een halogeenlamp. De grootste besparing schuilt in het energiegebruik. Sommige fabrikanten beweren dat we met een spaarlamp 80% minder energie verbruiken, maar specialisten noemen dat overdreven. Toch mogen we rekenen op een besparing van een goede 50% en dat is ook al behoorlijk. Philips heeft berekend dat we euro 59,60 paar jaar besparen op onze energiefactuur als we één gloeilamp die drie uur per dag brandt, vervangen door een spaarlamp. Alle lampen in huis vervangen, heeft echter geen zin (zie vraag 7).

3. Spaarlampen geven een koud licht en zijn vaak lelijk. Is dat te vermijden?

Ja. De nieuwste spaarlampen zijn kleiner. Ze hebben het formaat van een gewone gloeilamp. Ook hun lichtkwaliteit (uitgedrukt in kelvin) is beter. Bij de eerste spaarlampen lag die kwaliteit op 6000 kelvin (= koud licht). De nieuwste spaarlampen halen 2900 kelvin en geven dus behoorlijk warm licht.

4. Waarom springt een spaarlamp pas na 1 tot 2 seconden aan en duurt het even eer ze op volledige sterkte is?

Omdat ze niet met een gloeidraad werkt, maar met een gas dat opgewarmd moet worden. Hoe kouder de temperatuur en hoe goedkoper de lamp, hoe langer de opwarming. Als u dat vervelend vindt, kunt u kiezen voor een (duurdere) spaarlamp met een snelstarter in de voet.

5. Waarop moet ik letten als ik een spaarlamp koop?

Er bestaan grote kwaliteitsverschillen tussen spaarlampen. Let vooral op de levensduur. Die moet vermeld staan op de verpakking en wordt uitgedrukt in jaren of in uren. Als de levensduur in jaren aangegeven wordt, dan is ze meestal berekend op basis van drie branduren per dag. Ze kan variëren van 6000 (ongeveer 5,5 jaar) tot 15 000 (ongeveer 14 jaar) branduren. Een gloeilamp gaat gemiddeld 1000 branduren mee. Wees op uw hoede voor supervoordelige lampen. Die worden vooral in lageloonlanden gemaakt, hebben meestal (maar niet altijd) een kortere levensduur en verbruiken vaak meer energie dan de lampen van de bekende merken.

6. Moet ik voor een spaarlamp hetzelfde vermogen (watt) kiezen als voor een gloeilamp?

Zeker niet. U moet het vermogen van de gloeilamp door vijf delen. Een spaarlamp van 15 watt geeft evenveel licht als een gloeilamp van 75 watt (zie het kaderstuk rechts-boven: Welk vermogen moet ik kiezen?).

7. In welke kamers zijn spaarlampen zinvol? En waar zijn ze zinloos?

Zeker op die plaatsen waar de verlichting drie uur en langer per dag brandt, zijn ze zinvol. In de meeste gevallen is dat de woonkamer en de keuken en soms ook de slaapkamer. Dan verdient u de hogere prijs van de spaarlamp in één jaar terug. Op plaatsen waar de verlichting niet meer dan 30 minuten per dag brandt, heeft een spaarlamp geen zin omdat de duurdere aankoopprijs hier niet te terug te verdienen valt.

8. Wat doe ik met halogeenlampen, TL-lampen en dimmers?

Halogeenlampen met hun specifieke armatuur (transformator) kunt u niet zomaar vervangen door een spaarlamp. Als ze stuk gaan, kunt u ze beter vervangen door een van de nieuwe, energiezuinige halogeenlampen. Die verbruiken tot 30% minder en bestaan in meerdere vormen (spotjes, buisjes, klassieke lampvorm). TL-lampen hoeft u niet te vervangen, want die zijn van zichzelf al energiezuinig en kunnen gemakkelijk 10 jaar meegaan. Vroeger kon u geen spaarlampen gebruiken in dimmers, maar dat is veranderd. Sinds heel kort vindt u nu spaarlampen die volledig dimbaar zijn, al is hun prijs voorlopig aan de hoge kant. Voor lampen met bewegingsdetectie kunt u nog steeds geen spaarlamp gebruiken.

9. Zijn ledlampjes niet nóg zuiniger dan spaarlampen?

Ja en ze gaan nóg langer mee. Alleen is hun lichtsterkte momenteel nog niet groot genoeg voor algemene verlichting. Ledlampjes kunnen we wel al gebruiken om sfeeraccenten te leggen en voor de verlichting van bijvoorbeeld een oprit of een carport. Over enkele jaren worden ledlampen echter onge-twijfeld de volwaardige opvolgers van de spaarlampen.

10. Er bestaan nu ook klassieke gloeilampen die energiezuiniger zijn. Vormen die een alternatief?

Ja, op die plaatsen waar het licht gewoonlijk maar kort brandt of waar u veel belang hecht aan de sfeer van het licht. De nieuwe, energiezuinige gloeilampen hebben immers dezelfde warme lichtkwaliteit als klassieke gloeilampen, maar ze verbruiken 20 tot 30% minder. Ze zijn ook vrij voordelig (de EcoClassic30 van Philips bijvoorbeeld kost slechts euro 2,99). Toch ligt hun verbruik nog steeds een pak hoger dan dat van spaarlampen.

Ludo Hugaerts