Test uw pensioenkennis!

Met het aantreden van een nieuwe regering zal ons pensioensysteem verder worden aangepakt, dat is zo goed als zeker. Maar waar staan we vandaag? Test uw kennis! De antwoorden vindt u op p. 70.

1 Op 65 jaar kunt u met pensioen, ongeacht hoe lang u gewerkt hebt. Maar wat zijn in 2014 de voorwaarden voor vervroegd pensioen?

A. 62 jaar en 40 loopbaanjaren

B. 61 jaar en 39 loopbaanjaren

C. 61 jaar en 38 loopbaanjaren

2 U bent met pensioen en (her)trouwt of gaat samenwonen. Kan dit het bedrag van uw pensioen veranderen?

A. Ja, zowel als ik ga samenwonen, als wanneer ik (her)trouw

B. Ja, maar alleen als ik ga samenwonen

C. Ja, maar alleen als ik (her)trouw

D. Neen

3 Wie heeft recht op een pensioen als gescheiden echtgeno(o)t(e)?

A. De ex-echtgeno(o)t(e) van een loontrekkende

B. De ex-echtgeno(o)t(e) van een loontrekkende en een zelfstandige

C. De ex-echtgeno(o)t(e) van een loontrekkende, een zelfstandige en een ambtenaar

4 De pensioenbonus is een bedrag dat u toegekend krijgt voor elke dag die u werkt, eens u een bepaalde leeftijd voorbij bent. U hebt er recht op wanneer u nog werkt:

A. tussen 62 en 65 jaar

B. na de leeftijd waarop u normaal vervroegd op pensioen kunt

C. vanaf één jaar na de dag dat u de leeftijd bereikt waarop u vervroegd met pensioen kunt

D. na 65 jaar

5 Het tarief waaraan uw groepsverzekering wordt belast, is afhankelijk van het moment waarop u het kapitaal uitgekeerd krijgt.

A. Juist

B. Fout

6 Voor de berekening van uw pensioen tellen bepaalde niet gewerkte periodes mee als gewerkte dagen. Stel, u koos voor een landingsbaan en hebt vanaf 55 jaar halftijds gewerkt. Hoe zal uw pensioen eruitzien op 65?

A. U zult evenveel pensioen ontvangen als wanneer u voltijds was blijven werken.

B. Het bedrag van uw pensioen zal lager liggen dan wanneer u voltijds was blijven werken.

7 U mag bijverdienen bovenop uw pensioen als u binnen bepaalde grenzen blijft. Als uw inkomsten die grens met meer dan 25% overschrijden, zal uw pensioen worden:

A. verminderd met 20%

B. verminderd met 25%

C. geschorst

8 Voor zelfstandigen wordt er geen pensioenmalus meer toegepast als ze voor 65 jaar met pensioen gaan.

A. Juist

B. Fout

9 De stortingen die u hebt gedaan in het kader van pensioensparen geven recht op een belastingvermindering van:

A. 30%

B. tussen 30 en 40%

C. 40%

Vraag 1 = antwoord B

U kunt in 2014 met vervroegd pensioen vanaf 61 jaar en 39 loonbaanjaren.

Tot eind 2012 kon iemand met vervroegd pensioen (vervroegd wil zeggen: voor de wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar) als hij 60 jaar was en 35 loopbaanjaren kon aantonen. Sinds begin 2013 schuiven deze voorwaarden elk jaar op (zie tabel). Tegen 2016 zal een vervroegd pensioen enkel mogelijk zijn voor wie 62 is en 40 loopbaanjaren kan aantonen (tenzij iemand een heel lange loopbaan heeft van 41 of 42 jaar).

Vraag 2 = antwoord C

Het bedrag van uw pensioen kan alleen worden gewijzigd als u (her)trouwt.

Als u met pensioen bent en u gaat samenwonen, verandert uw pensioen niet. Dit is wel het geval voor uitkeringen – werkloosheid, ziekte. Twee samenwonende gepensioneerden ontvangen allebei een pensioen als alleenstaande. Maar samenwonenden hebben geen recht op een overlevingspensioen of een pensioen als gescheiden echtgeno(o)t(e).

Bent u met pensioen en (her)trouwt u, dan kan uw pensioenbedrag worden gewijzigd. Dit is het geval wanneer één van u beiden een laag of geen pensioen heeft (bijvoorbeeld door een korte loopbaan). Dan kan het zijn dat u als koppel niet twee pensioenen, maar één pensioen toegekend krijgt, nl. het gezinspensioen. De pensioendienst berekent wat voor u het voordeligst is.

Vraag 3 = antwoord B

De ex-echtgeno(o)t(e) van een loontrekkende en een zelfstandige heeft recht op een pensioen als gescheiden echtgeno(o)t(e).

Gescheiden partners kunnen in aanmerking komen voor een pensioen berekend op de tewerkstelling van hun ex-partner (voor de jaren van het huwelijk), maar dan wel enkel als de ex-partner loontrekkende of zelfstandige was. De regeling bestaat dus niet voor ex-echtgenotes van ambtenaren. Zij kunnen wel aanspraak maken op een overlevingspensioen van hun ex-partner. U kunt dit pensioen als gescheiden echtgeno(o)t(e) aanvragen via uw gemeente of bij de pensioendienst (in een regionaal bureau of op een zittingsdag – de adressen vindt u op www.rvponp.fgov.be). Het pensioen begint te lopen de eerste maand die volgt op uw aanvraag, maar ten vroegste de maand die volgt op uw 65ste verjaardag of de leeftijd waarop u vervroegd met pensioen gaat.

Vraag 4 = antwoord C

U hebt recht op een pensioenbonus vanaf één jaar na de dag dat u de leeftijd bereikt waarop u vervroegd met pensioen kunt.

Op 1 januari 2014 is een nieuw bonussysteem in werking getreden. In dit nieuwe stelsel begint u pas een pensioenbonus op te bouwen één jaar nadat u de leeftijd bereikt waarop u in aanmerking kunt komen voor vervroegd pensioen (de voorwaarden daarvoor vindt u in het antwoord op vraag 1). Als u bijvoorbeeld 61 jaar geworden bent op 5 maart 2014 en u had toen 39 loopbaanjaren, dan kon u vanaf dat moment op vervroegd pensioen. Vanaf 5 maart 2015 zult u, wanneer u blijft doorwerken, een pensioenbonus beginnen opbouwen. In tegenstelling tot het oude systeem wordt er nu enkel een bonus toegekend voor werkelijk gepresteerde dagen. Had u al een bonus opgebouwd vóór 1 januari 2014 in het oude systeem, dan worden beide bedragen samengeteld.

Vraag 5 = antwoord A

Het tarief waaraan uw groepsverzekering wordt belast, is inderdaad afhankelijk van het moment waarop u het kapitaal uitgekeerd krijgt.

Het bedrag van uw groepsverzekering wordt belast op het einde van uw contract of op het moment waarop u met pensioen gaat. De tarieven werden aangepast op 1 juli 2013 en verschillen naargelang het moment waarop u het kapitaal opneemt of een rente uitbetaald krijgt:

20% als u uw kapitaal int op 60 jaar. Dit is het geval wanneer uw contract tot 60 jaar loopt en u effectief dan het kapitaal int. U kunt op dat moment nog niet met vervroegd pensioen, vermits de leeftijd nu op 61 jaar ligt.

18% als u uw kapitaal int op 61 jaar en u blijft werken. U betaalt 16,5% als u het kapitaal opneemt en tegelijk met pensioen gaat.

16,5% als u uw kapitaal int op 62, 63 of 64 jaar.

10% als u uw kapitaal int op 65 jaar en u nog professioneel actief bent.

Van dat bedrag gaat ook nog de bijdrage voor de ziekteverzekering en de solidariteitsbijdrage af.

Vraag 6 = antwoord B

Wanneer u vanaf 55 jaar halftijds hebt gewerkt in een landingsbaan, zal uw pensioen lager liggen dan wanneer u voltijds was blijven werken.

Het regeerakkoord van 2011 heeft ook gesleuteld aan de gelijkgestelde periodes voor het pensioen. Wie tijdskrediet neemt als 55-plusser (en aan de voorwaarden voldoet) wordt nog altijd gelijkgesteld met iemand die voltijds heeft gewerkt, maar op een minder gunstige manier. Vroeger werd er namelijk altijd gelijkgesteld op basis van het laatste geplafonneerde loon. Nu worden bepaalde periodes gelijkgesteld op basis van het minimumrecht per loopbaanjaar. Dat is het bedrag dat de pensioendienst per jaar minimaal in aanmerking neemt om het pensioen te berekenen en dat ligt lager dan het laatste geplafonneerde loon.

Vóór de leeftijd van 60 jaar wordt er sowieso gelijkgesteld op basis van het minimumrecht. Na de leeftijd van 60 jaar wordt er gelijkgesteld op basis van het geplafonneerde loon:

gedurende 2 jaar voor wie een halftijds tijdskrediet neemt als 55-plusser

gedurende 5 jaar voor wie een 1/5 tijdskrediet neemt als 55-plusser

Vraag 7 = antwoord C

Wanneer u meer dan 25% bijverdient bovenop de toegestane limiet, zal uw pensioen worden geschorst.

Als u gepensioneerd bent, mag u bijverdienen. Bent u 65 jaar en had u 42 jaar gewerkt toen u met pensioen ging, dan staan daar zelfs geen grenzen meer op. Bent u jonger of had u geen 42 jaar gewerkt, dan zijn er wel grenzen. Als u tussen 1 en 25% méér verdient dan de toegestane limiet, zal uw pensioen worden verminderd met het percentage waarmee u die limiet overschrijdt. Verdient u bijvoorbeeld 10% meer dan de toegestane limiet, dan vermindert uw pensioen met 10%. Verdient u echter méér dan 25% extra, bovenop de toegestane limiet, dan wordt uw pensioen geschorst voor heel het kalenderjaar in kwestie. De grenzen vindt u op www.onprvp.fgov.be

Vraag 8 = antwoord A

Voor zelfstandigen wordt er inderdaad geen pensioenmalus meer toegepast als ze voor 65 jaar met pensioen gaan.

Zelfstandigen werden tot voor kort gestraft met een malus wanneer zij vervroegd met pensioen gingen. Tot voor 2007 kon een zelfstandige 25% van zijn pensioen verliezen als hij stopte op 60 jaar. Die zware sanctie werd afgezwakt in 2007 voor wie iets later met vervroegd pensioen ging. Tot eind 2013 waren de regels: 25% verlies voor wie stopt op 60 of 60,5 jaar, 21,5% voor wie stopt tussen 60,5 en 61 jaar, 18% voor wie stopt tussen 61 en 62 jaar en 12% voor wie stopt tussen 62 en 63 jaar. Wie 41 loopbaanjaren had, werd niet gesanctioneerd. Als uw vervroegd pensioen als zelfstandige ingegaan is na 1 januari 2014, is er geen sanctie meer.

Vraag 9 = antwoord A

De stortingen die u hebt gedaan in het kader van pensioensparen geven recht op een belastingvermindering van 30%.

De stortingen die u doet in het kader van pensioensparen bij de bank (via een pensioenfonds) of verzekeraar (via een pensioenverzekering) zijn fiscaal aftrekbaar. Voor uw inkomsten van 2013 (aangifte 2014) kon u €940 fiscaal in mindering brengen. Tot de aangifte van 2012 kon u tussen 30 en 40% recupereren, afhankelijk van uw inkomen. Sinds de aangifte 2013 is dat beperkt tot 30% voor alle belastingplichtigen. Gehuwden en wettelijk samenwonenden kunnen elk dit bedrag aangeven en 30% uitsparen.

Annemie Goddefroy en Jocelyne Minet