Te mooi om waar te zijn

Geef nooit je (bank)gegevens door. Die raad hoor je voortdurend en overal. Met vaak een belangrijke toevoeging: jouw bank zal ze jou nooit vragen. Vermits het dus zeker niet je bank is – en ook niet die welbekende beveiligde betalingssite – ga dus nooit of nimmer op dergelijke vraag in!

Toch stelt de Belgische overheid, net als in andere landen, vast dat oplichting legio blijft. Zijn veel mensen dan toch niet op de hoogte of zijn ze verstrooid? In werkelijkheid hebben de meeste slachtoffers... gewoon hun toestemming gegeven. Althans in het begin. Want het gaat hier niet om mensen die onhandig hun code doorgeven, en ook niet over mensen die hun bankgegevens laten stelen, wat gelukkig niet vaak gebeurt. Het gaat hier om een heel ander fenomeen: dat van spaarders die zich via de telefoon of het internet laten verleiden door duistere bedrijven die er bedrieglijke praktijken op na houden.

In België publiceert de FSMA, de controleautoriteit van de financiele markten, geregeld de namen van bedrijven die als verdacht worden beschouwd. Dat doet ook het AMF in Frankrijk, dat hierover recent een uitgebreide studie publiceerde.

Het AMF raamt de schade in twee jaar tijd op een miljard euro. Omgerekend naar ons land is dat zo’n 100 miljoen euro per jaar. 100 miljoen euro waar hard voor gespaard is, die in de zakken van oplichters verdwijnen. Ander interessant gegeven: zestigplussers, die 26% van de Franse bevolking uitmaken, vertegenwoordigen 45% van de slachtofers en... 64% van het bedrag dat verloren ging. Zijn zij goedgeloviger? Niet noodzakelijk. Wel worden ze vaker geviseerd, omdat ze meer spaargeld hebben, zo eenvoudig is dat.

Er zijn tal van verdachte websites. Het AMF heeft een lijst opgesteld met meer dan 1.000 namen! Vaak betreft de oplichting (zogenaamde) beleggingen in goud, wijn, ja zelfs in kuddes koeien. Maar de favoriet van de voorbije jaren zijn de cryptomunten, waaronder de onvermijdelijke bitcoin. Maar ook de libra, die werd aangekondigd via Facebook. Een website bood die te koop aan, terwijl de libra eigenlijk nog niet bestond.

Die veelheid aan oplichters kan verwonderen: als er een website bestaat, dan moet je de eigenaar ervan toch kunnen opsporen? Het antwoord is simpel: nee! Het web is een compleet ongrijpbare octopus met heel veel tentakels. Maar als de oplichter een bankrekening opgeeft, dan kan je hem toch traceren? Misschien, maar te laat: de rekening wordt gauw weer opgedoekt en de houder ervan verdwijnt al even snel.

Als spaarder ben je beter gewapend tegen dit soort bedriegers dan de overheid. Want jij beschikt over een zeer krachtig wapen: je gezond verstand. Krijg je een vreemd voorstel, dat te mooi is om waar te zijn? Dan heb je het bij het rechte eind. Ga er niet op in, en je zal daar geen spijt van hebben.