Sparen voor uw kind (maar baas blijven over uw geld)

Uiteraard bent u bereid in de mate van het mogelijke een spaarpotje aan te leggen voor uw kinderen of kleinkinderen. Maar u bent niet naïef: u wilt niet dat het geld wordt gespendeerd aan futiliteiten. En als het kind of kleinkind afstand van u neemt of zich hatelijk gedraagt, wilt u nog altijd de mogelijkheid hebben om het gestorte geld terug te krijgen! Ook dit kan perfect!

De beperkingen van een spaarrekening

Het eerste waaraan ouders denken als ze hun kind een financieel appeltje voor dorst gunnen, is de klassieke spaarrekening op naam van het kind. Ze storten er regelmatig geld op, dat samen met de interest het kind een mooi kapitaaltje zal verschaffen. Het probleem is dat het kind zodra het meerderjarig is, zonder de minste beperking toegang zal krijgen tot de rekening(en) die voor hem geopend zijn. Het wordt van rechtswege eigenaar van het geld en kan er vrij zijn zin mee doen. Dat is vaak niet de bedoeling van de ouders, want weinig mensen van 18 worden in staat geacht om – soms grote – bedragen op een verstandige manier te beheren en om financiële prioriteiten te bepalen.

Om dat probleem te omzeilen, kunt u uiteraard een boekje op uw eigen naam openen – dus niet op naam van het kind- en daarop voor het kind sparen. Later kan het geld dan voor de behoeften van het kind worden gebruikt. In dit geval houdt u de volledige controle over het geld: het kind kan er niet bij want het boekje staat op uw naam. Helaas heeft deze techniek ook nadelen. Wanneer bijvoorbeeld de ouder overlijdt, zal het spaarpotje voor het kind of kleinkind opgenomen worden in de algemene erfenis en bereikt het misschien niet de persoon voor wie het was bedoeld. Een ander, meer psychologisch probleem: het kind zal zijn uitgaven altijd moeten rechtvaardigen. Dat kan spanningen veroorzaken. Uw (klein)kind zal het gevoel hebben dat zijn ouders of grootouders hem niet vertrouwen.

De levensverzekering biedt soelaas

De beste manier om te geven en toch de controle te behouden, vindt u in de verzekeringswereld. Er zijn immers allerlei producten op de markt die ontworpen zijn om dit delicate probleem op te lossen. Ze heten Plan Horizon 18+ (ING), Junior Invest Plan (Fortis), Dexia Life Junior (Dexia), Life Junior Plan (CBC/KBC), First Junior (Ethias) of Opti-Plan Junior (Axa), en hebben allemaal dezelfde kenmerken en hetzelfde doel: u in staat stellen enerzijds geld te schenken en het anderzijds toch te blijven controleren. Alle financiële instellingen kunnen u dit soort oplossingen voorstellen.

Achter deze producten zit in feite een levensverzekering verborgen. Meestal is het een verzekering van Tak 21, die een gewaarborgd rendement oplevert (momenteel in de buurt van de 2,5%), aangevuld met een winstdeelneming die afhangt van de beleggingsresultaten. De maatschappij belegt de premies die u in de verzekering stort. Het hoeft niet gezegd dat de winstdeelneming in het huidige marktklimaat te verwaarlozen zal zijn. Het grote voordeel van deze producten is echter dat u het minimumrendement van de premies vooraf kent en dus kunt uitrekenen welk bedrag het kind op een bepaalde leeftijd zal ontvangen.

Voor het overige zijn de stortingen meestal vrij, net als bij een spaarboekje. De meeste banken eisen een minimum per storting, maar dat blijft heel bescheiden (25 tot 30 euro). Soms is er ook een jaarlijks minimum, dat echter eveneens betaalbaar blijft. Dat is dus een tweede voordeel: u behoudt een grote vrijheid. Jammer genoeg belast de staat de premies met 1,1% en moet u bovendien instapkosten betalen. Die laatste kunnen sterk verschillen en gaan direct van het geïnvesteerde bedrag af. Het is ook mogelijk dat u beheerskosten moet betalen.

Een kapitaal op de vervaldag

In het kader van een dergelijk levensverzekeringscontract is de ouder verzekeringnemer én verzekerde, terwijl het kind begunstigde is. Met andere woorden, de ouder houdt de touwtjes in handen tot het contract vervalt, op een datum die hij zelf kiest. Hij blijft de eigenaar van de gespaarde som, mag altijd een andere begunstigde kiezen en kan de duur van het contract aanpassen als er problemen zouden opduiken.

Als alles verloopt zoals gepland, ontvangt de begunstigde het gespaarde kapitaal als de verzekerde op de vervaldag in leven is. Als het contract langer dan 8 jaar loopt, moet er geen roerende voorheffing worden betaald. In het andere geval bedraagt de roerende voorheffing 15%. Het kind, ongeacht zijn leeftijd, krijgt het kapitaal pas in handen wanneer het contract ten einde is gelopen.

Bij overlijden van de verzekerde (de ouder), loopt het contract verder tot de vervaldag. Uiteraard zal de ouder dan geen premies meer betalen (aangezien hij overleden is) en het kapitaal dat het kind op de vervaldag ontvangt zal dus kleiner zijn dan eerst was voorzien. U kunt echter een aanvullende overlijdensdekking nemen, om het volledige kapitaal toch te garanderen. Als u wilt dat uw (klein)kind op de vervaldag bijvoorbeeld 20.000 euro krijgt, zal uw financiële bemiddelaar uitrekenen welke premies u moet storten, afhankelijk van de gewaarborgde rente. U kunt ook een overlijdensverzekering onderschrijven die dit bedrag op de vervaldag garandeert. Naarmate u meer premies stort, neemt het bij overlijden gegarandeerde kapitaal af en zullen de premies voor de overlijdensdekking dus eveneens kleiner worden.

Het ‘mirakel’ van de samengestelde interest

Als er gespaard wordt, speelt de tijd altijd in uw voordeel. Dat geldt ook voor het kapitaal dat u voor uw kind of kleinkind wilt opbouwen. Hoe vroeger u begint, hoe beter. Tien jaar lang 25 euro per maand opzij zetten is altijd beter dan in de laatste vijf jaren 50 euro per maand sparen. Enerzijds omdat de maandelijkse financiële inspanning minder groot zal zijn, anderzijds omdat het resultaat voor dezelfde inleg (3000 euro) een stuk zal verschillen. Berekend op basis van een rendement van 4 procent, hebt u in het eerste geval 3680 euro, in het tweede 3315 euro. Dit verschil danken we aan het ‘mirakel’ van de samengestelde interest! n

Vincent Joye