SOS Winterhuid De beste remedies

Dat we onze huid in de zomer moeten beschermen tegen de zon, weet iedereen. Maar dat ook de winter een specifieke aanpak vergt, durven we wel eens vergeten. De lage temperaturen buiten en de droge, warme lucht van de centrale verwarming binnen zijn een echte aanval op onze huid. Schilferige rode vlekken, gesprongen lippen, gekloofde handen,... als u ze wilt voorkomen is een degelijke huidverzorging een absolute noodzaak.

De neiging is groot om het hele jaar dezelfde crèmes en huidverzorgingsproducten te gebruiken, of het nu zomer of winter is. Toch is dat fout. In de zomer heeft de huid nood aan een vochtinbrengende crème die haar goed laat ademen, in de winter smeekt ze om een vettere, beschermende crème. Dat heeft alles te maken met haar functie en haar structuur (zie kader De opbouw van onze huid, p. 54). Ons kwetsbare velletje vormt immers een belangrijke barrière tussen onszelf en de buitenwereld.

Uw huid verdient extra bescherming

Iedere huid moet regelmatig worden gereinigd om vuil, dode cellen, bacteriën en cosmeticaresten te verwijderen. Water alleen volstaat niet voor dit karwei omdat het geen vetdeeltjes opneemt. Bovendien onttrekt water vochtvasthoudende stoffen aan de huid, wat ze doet uitdrogen en dat is zeker niet de bedoeling. Ons lichaam heeft dus behoefte aan een extra reinigingsmiddel, maar dan wel één dat de beschermende hydrolipidenfilm en de zuurmantel (zie kader De opbouw van onze huid) niet te veel verstoort.

Om onze huid gezond te houden, moeten we ze ook voldoende hydrateren. Dat gebeurt enerzijds door 1,5 tot 2 liter water per dag te drinken en anderzijds door regelmatig een vochtinbrengend product te gebruiken. Wanneer de huid ouder wordt (zie kader Een natuurlijk proces, p. 60), wordt hydrateren nog belangrijker. Het hele lichaam heeft zijn dagelijkse dosis bodymelk nodig, maar het gelaat en de hals vragen om meer. Zij moeten overdag gevoed worden met een dagcrème (olie in waterbasis) en ’s nachts met een nachtcrème (water in oliebasis). Nachtcrèmes zijn vetter, voeden beter en hydrateren langer dan dagcrèmes.

Droog en koud: een gesel

Net zoals de huidverzorging moet aangepast worden in functie van de leeftijd, moet dat ook gebeuren in functie van de seizoenen. Vooral in de winter vraagt onze huid om bijzondere aandacht. Wanneer de buitentemperaturen dalen, reageert onze huid op verschillende manieren.

l Ze draagt bij tot de regulatie van onze lichaamstemperatuur. Om die op peil te houden zullen de bloedvaten samentrekken, zodat minder warmte wordt afgestaan. De huid krijgt daardoor minder voedingsstoffen. Als de temperatuur te laag wordt, treedt een ander beschermingsmechanisme in werking. Dan gaan de bloedvaatjes juist openzetten waardoor de huid rood wordt en gaat gloeien.

l Onder invloed van de dalende temperaturen produceren de talgklieren veel minder talg. Zo wordt de beschermende vetfilm op de huid, bestaande uit talg en waterige secreties van de zweetklieren, in de winter dunner en brozer.

l De gure vrieskou zorgt er ook voor dat de buitenlucht bijzonder droog is, waardoor de huid veel vocht verliest. Felle wind vergroot de vochtverdamping nog omdat de lucht rondom ons lichaam steeds vernieuwd wordt. Maar ook binnen zorgt de centrale verwarming in onze goedgeïsoleerde woningen voor droge lucht, wat niet ideaal is voor onze huid. Als ze uitdroogt, vermindert immers haar barrièrefunctie: ze gaat nog gemakkelijker vocht verliezen en stoffen van buitenaf kunnen het lichaam binnendringen en schade aanrichten. De huid voelt dan trekkerig aan. Ze gaat schilferen en rood worden, en ze jeukt vaak. Krabben op een huid die reeds verzwakt is, zorgt snel voor wondjes die moeilijk genezen. Soms ontstaan door uitdroging echte eczeemvlekken, wat de jeuk nog erger maakt.

TIPS

l Onder invloed van de zomerzon wordt de huid wat dikker. In de winter worden die extra huidcellen afgestoten waardoor schilfertjes ontstaan. Uw huid voorbereiden op de winter door ze te scrubben, zorgt ervoor dat ze bij kou en droogte de verzorgende crèmes die ze broodnodig heeft, beter zal opnemen.

l Stress, slaaptekort en slechte voeding (met een gebrek aan vitaminen A en B) kunnen veel invloed hebben op de waterhuishouding van de huid. Zorg dus dat u ze op deze drie vlakken niet extra belast.

l De huid heeft nood aan essentiële vetzuren. Eén van de eerste gevolgen van een tekort aan omega 3-vetzuren in de voeding is een schrale, droge huid. Zorg dus voor voldoende omega 3 in de voeding.

l De huidvetten in de hoornlaag zijn makkelijk oplosbaar. Je huid wassen met zeep volstaat om de beschermende vetfilm weg te spoelen. Het duurt ongeveer een week vooraleer ons lichaam die op eigen houtje vervangen heeft. Gebruik niet te warm water en liefst een zeepvrije, een overvette (verrijkt met lanoline, cacaoboter,...) of een zeep met dezelfde zuurtegraad als de huid (pH = 5,7). Bad- of doucheolie is te verkiezen boven -schuim.

l Geef de voorkeur aan een douche boven een bad. Neem hooguit één keer per dag een een korte douche. Het contact met water droogt de huid namelijk uit.

l Breng na het douchen meteen over het gehele lichaam een beschermende vocht-inbrengende crème aan. Onze huid bezit van nature vochtvasthoudende stoffen, ook wel de natural moisturizing factor (NMF) genoemd. Deze NMF bevat onder meer aminozuren en afgeleiden, vetzuren, ureum, melkzuur, minerale zouten, glycerine en sacchariden. Dergelijke stoffen worden vaak in crèmes verwerkt omwille van hun vochtinbrengend effect. Ureum kan daarenboven de oude huidschilfers losmaken en de jeuk verzachten. Eveneens populaire crèmes zijn ceramiden en natuurlijke oliën zoals jojobaolie, tarwekiemolie, avocado-olie,...

l Scheerschuim bevat heel vaak alcohol dat de huid uitdroogt. Scheren kan ook met bodymelk of een haarconditioner.

l Zet de centrale verwarming niet onnodig hoog. Plaats een luchtbevochtiger, hang waterbakjes aan de radiatoren of hang er desnoods een natte handdoek overheen. Zo blijft de lucht in huis vochtig.

l Zorg ervoor dat de verwarming in de wagen niet rechtstreeks op je lichaam gericht is. Dus in plaats van de warme lucht op de voeten en onderbenen, op de handen of op het gelaat te laten blazen, richt u ze beter op de voorruit.

l Bescherm uw huid maximaal wanneer u buiten gaat: muts, sjaal, handschoenen,...

AANRADERS

l om de huid in de winter extra te beschermen tegen uitdroging: pH 5 Body Lotion, intensieve crème en verzorgende zalf van Eucerin, Eucerin Lipo-balance, Nivea Visage Complete Protection, Nutrilogie van Vichy, All Day Aqua, Neutrogena Norwegian Formula Hydraterende lichaamsmelk, Herstellende lichaamsmelk en Hydraterende balsem, Optovit E Derm, Lipikar lichaamsemulsie tegen uitdroging en Lipikar Baume van La Roche-Posay, RoC Hydra+ dag- en nachtcrème, oogcontour en een masker in de vorm van een doekje, Enydrial Hydratant en Extra-emollient gelaatscrème en lichaamsbalsem van RoC.

l om de huid te reinigen: Lipidiose douchecrème van Vichy, pH 5 douche-olie van Eucerin, Lipikar Syndet reinigende gel-crème, Lipikar Vloeibare Overvette Zeep, Enydrial Reinigingsgel.

Rode adertjes in het gelaat

Na een flinke winterwandeling hebben we allemaal een ‘gezonde’ blos op de wangen. Gezond, als u tenminste geen couperose hebt. Bij couperose gaan de haarvaatjes in de huid onder invloed van tal van factoren uitzetten. Door dit voortdurende uitzetten verslapt de wand van deze adertjes waardoor uiteindelijk een blijvende vaatverwijding ontstaat. Die is zichtbaar als blijvende rode streepjes in de huid. In dat geval zijn grote temperatuurschommelingen zeer nadelig voor deze broze bloedvaatjes. Couperose is vooral het gevolg van erfelijke aanleg. Het enige wat preventief kan gedaan worden, is de uitlokkende factoren zoveel mogelijk vermijden.

TIPS

l Bescherm de huid van het gelaat tegen felle, koude wind bijv. door uw sjaal half voor uw gelaat te slaan.

l Gebruik een vettere dagcrème die ook een zonnefilter bevat.

l Vermijd contact met alcoholhoudende producten zoals verfrissende doekjes.

l Vermijd hoge temperaturen zoals in de sauna of bij een heet bad.

l Gebruik liever geen alcohol, mijd ook erg warm of pikant voedsel.

l Zonnebanken zijn uit den boze.

AANRADERS

l Alle hogervermelde beschermende crèmes en balsems.

l Om couperose te camoufleren, gebruikt u een groene camouflagestift, bijvoorbeeld Couvrance.

Kloven in handen en voeten

Wanneer de bloedvaten in de huid onder invloed van de koude samentrekken, gebeurt dat vooral in de handen en voeten. Daardoor kan de doorbloeding tot 20 keer verminderen, met alle gevolgen vandien. Maar bovendien bevat de huid van handen en voeten veel minder talgklieren. Komt daar nog bij dat we onze handen vaak wassen en ze regelmatig te maken krijgen met afwas- en schoonmaakmiddelen. En dat betekent telkens een aanslag op de beschermende vetfilm. U begrijpt dat alle factoren aanwezig zijn om de huid van de handen en voeten in de winter heel sterk uit te drogen. Als gevolg van die extreme droogheid van de huid, ontstaan vooral op deze plaatsen soms kloven. Dit zijn barsten in de huid, die zonder verzorging behoorlijk diep en pijnlijk kunnen worden.

TIPS

l Draag bij huishoudelijke karweien steeds huishoudhandschoenen, liefst met daaronder een dunne, katoenen handschoen.

l Draag buiten steeds handschoenen.

l Breng zes tot zeven keer per dag een beschermende handcrème aan, bijvoorbeeld met glycerine. U kunt ook preventief een handcrème op basis van siliconen gebruiken. Die vormt een beschermende film op de huid. Telkens u uw handen gewassen hebt, brengt u opnieuw crème aan.

l Voelen uw handen zeer ruw aan of hebt u kloofjes, breng dan voor u gaat slapen een dikke laag crème aan. Trek daarover katoenen handschoenen aan. In de apotheek kunt u flinterdunne handschoenen kopen die u nauwelijks voelt.

l Hardnekkige kloven kunt u behandelen met een handcrème met vitamine A.

l Verwen uw handen af en toe met een maskertje. U kunt daarvoor een gezichtsmasker gebruiken.

AANRADERS

l om de handen te beschermen: Neutro-gena Norwegian Formula Handcrème.

l om beschadigde handen te verzorgen: Neutrogena Norwegian Formula Intens Herstellende Handcrème, Cica B5 Handen.

l zalven met vitamine A te koop in de apotheek: Vita-mefren en Vitamuruine.

l verzorging van kloven en droge voethuid: Herôme Healing Foot Cream, Cica B5 Voeten.

Gesprongen lippen

De lippen hebben nagenoeg geen talgkliertjes en slechts een dunne laag hoorncellen. Vandaar dat zij in de winter zeer snel uitdrogen en barsten. Pijnlijk én weinig aantrekkelijk. Door het droog aanvoelen van de lippen, hebben we de neiging ze voortdurend met onze tong te bevochtigen. Dat verergert de zaak alleen maar.

En wie last heeft van koortsblaasjes, weet ongetwijfeld dat het herpes simplex-virus dat deze blaasjes veroorzaakt, graag toeslaat in de winter. Ook een grote dosis UV-stralen zoals op wintersport werkt het ontstaan van koortsblaasjes in de hand.

TIPS

l Breng voortdurend lippenbalsem aan, die vetten bevat zoals cacaoboter en vaseline.

l Gebruik in geval van felle zon een lippenbalsem met een UV-filter.

l Kies voor een vette lippenstift.

l Gebruik geen lippenpotlood. Dat droogt de lippen uit.

l Doet een herpesvirus een aanvalspoging, gebruik dan vanaf de eerste tinteling een zalf op basis van aciclovir.

AANRADERS

l om de lippen te beschermen: Eucerin Lip Activ, Lipidiose Lipstick van Vichy, Neu- trogena Norwegian Formula Stick voor lippen, Bodysol Ski Duo Gelaat en lippen.

l om gekloofde lippen te verzorgen: Eucerin Lip Repair, Labello SOS Lip Balm, Neutrogena Norwegian Formula Vloeibare Lipbalsem, Nutrilogie Lippen van Vichy, Cica B5 Lippen.

Winterhanden en -voeten

Winterhanden en -voeten ontstaan ten gevolge van een abnormale reactie van de bloedvaten op de koude. Op handen en voeten verschijnen helrode tot roodblauwe vlekken of zelfs knobbels, die zeer pijnlijk zijn en erg jeuken. Deze symptomen verergeren wanneer de koude handen of voeten te snel worden opgewarmd. Vrouwen hebben vaker last van wintervoeten dan mannen. Ook mensen met zweetvoeten krijgen ze sneller.

TIPS

l Zorg ervoor dat het bloed ongestoord naar de vingers en tenen kan stromen, dus geen elastieken die de mouwen doen aansluiten, geen te nauwe handschoenen en weg met te smalle schoenen.

l Bescherm uw handen en voeten met warme, ruime sokken en handschoenen.

l Beweeg voldoende.

l Zet uw verkleumde handen of voeten niet meteen op een warme radiator of in een warm bad. Probeer eerst de doorbloeding te bevorderen door te masseren.

l Wisselbaden kunnen de bloedsomloop bevorderen.

AANRADERS

l Ter behandeling van winterhanden en -voeten worden soms vitaminen A en D voorgeschreven. Ook zalven op basis van ichtyol, perubalsem of kamfer zijn gebruikelijk. Er zijn helaas weinig of geen behandelingen bekend waarvan de doeltreffendheid voor 100 % bewezen is. n