Snapshots op doek

In kunstencentrum Wiels toont Luc Tuymans in wereldpremière een reeks van twintig fascinerende schilderijen. De focus ligt op virtuele beelden, volledig losgeslagen van de werkelijkheid.

Het kunstencentrum Wiels, in de oude brouwerij van Wielemans in Vorst, opende pas een jaar geleden de deuren maar Luc Tuymans is al ettelijke jaren betrokken bij dit project. De industriële setting met van alle ornamenten gestripte zalen met witte muren, past trouwens wonderwel bij zijn werk.

Met de tentoonstelling Against the day(Tegen de werkelijkheid) snijdt de beroemdste levende schilder van België een maatschappelijk thema aan, zoals hij dat ook deed met zijn schilderijen over Belgisch Congo of het nazisme. Dit is dan ook het laatste deel van een drieluik dat in 2007 in Antwerpen begon met een reeks over de jezuïeten en in 2008 in New York werd verdergezet met de gemanipuleerde fantasie bij Disney. Deze derde etappe gaat over virtuele werkelijkheden zoals reality-tv, waar mensen zich vrijwillig in gevangenschap laten plaatsen en voortdurend in beeld worden gebracht. Daarbij maakt Tuymans gebruik van beelden die hij vond op het internet, foto’s van camera’s en snapshots van gsm’s of iPhones. We leven nu eenmaal in een wereld waar het beeld een steeds nadrukkelijker rol opeist.

De tijd blijft stilstaan...

De computer doet de grens tussen de echte en de geënsceneerde werkelijkheid nog meer vervagen. Neem als voorbeeld het Big Brother-schilderij: de kamers in het Big Brother-huis worden 24 uur per dag gefilmd waardoor de beelden erg vluchtig worden. Ze verdwijnen bijna ogenblikkelijk. Door ze op doek vast te leggen, maakt de kunstenaar ze tastbaar. Hij legt de tijd als het ware stil.

Tegenover dit doek hangt Sniper, naar een filmpje dat Tuymans op het internet zag van een actie van een sluipschutter in Bagdad. Ook dat beeld heeft de schilder vastgelegd. Tegelijk laat hij de doeken met elkaar dialogeren door ze tegenover elkaar op te hangen. Een zelfportret is er ook bij, al is dat onherkenbaar. De basis voor het werk was een iPhonefoto van zijn eigen schaduw.

Op het einde van de tocht door de oude brouwerij hangen de twee doeken die de titeldragers van de tentoonstelling zijn geworden. In Against the day I bewerkt een man ’s avonds de grond van een kleine stadstuin. In het schilderij daarnaast zie je dezelfde man doelloos in de hoek van het ommuurde tuintje staan. Het gevoel dat u bij deze doeken overvalt is tekenend voor de hele tentoonstelling: claustrofobisch. n

Luc Tuymans. Against the day.Tentoonstelling, nog tot 2/8 in Wiels, Van Volxemlaan 354, Brussel-Vorst. Wo-za: 12-19 uur, zo: 11-18 uur. Toegang: euro 6 (60+: euro 4). Info: tel. 02 340 00 50 en www.wiels.org. Nadien reist hij naar Moskou, Modena, Malmö en Malaga.

Filip Godelaine