Slapende rekeningen: wat doet u ermee?

Eigenaardig fenomeen: de laatste tijd vinden heel wat mensen een brief van een bank in hun brievenbus die hen meedeelt dat ze over een zogenaamde ‘slapende rekening’ beschikken. Hoe komt dat? Hoe reageert u het best? Wij vertellen het aan de hand van de ervaring van een lezer.

Het bankavontuur van lezer Bert Degroot kende uiteindelijk een happy-end maar roept toch enkele vragen op. Jan Coenen, kantoordirecteur bij KBC, geeft tekst en uitleg.

Plus Magazine: Waarom ‘ontwaken’ nu zoveel slapende rekeningen? Is dat toeval?

Jan Coenen: Vroeger had de bank geen enkele verplichting in dit soort zaken. Ze ging wel op zoek naar de eigenaar of zijn erfgenamen maar dook er niemand op, dan vielen de tegoeden in de reserves van de bank. Ze bleven wel opvraagbaar moesten de rechthebbenden zich kenbaar hebben gemaakt.

In 2006 besliste de regering de Belgische banken te verplichten om slapende rekeningen te doen ontwaken. De wet zelf dateert van 2 jaar later (24 juli 2008, Belgisch Staatsblad van 7 augustus 2008, en die dag in werking getreden). Sindsdien mag er geen rekening meer bestaan waarop geen enkele verrichting werd doorgevoerd tijdens een periode van meer dan 5 jaar. Dit is de reden waarom er meer en meer mensen brieven krijgen waarin hen gevraagd wordt wat er met deze of gene rekening moet gebeuren.

Wat zijn dan de nieuwe verplichtingen van de bank?

Ze moet de rekeningen opsporen waarop gedurende 5 jaar geen verrichtingen meer gebeurden, toevoegen van jaarlijkse interest en kosten niet meegerekend. Ze moet proberen de eigenaar van de rekening of de rechthebbenden op te sporen en te contacteren. Dit begint met een brief naar het laatst gekende adres. Blijft die zonder antwoord, dan heeft de bank sinds kort het recht om inlichtingen in te winnen bij het Rijksregister en de Kruispuntbank van de sociale zekerheid. Dan moet ze een aangetekende brief sturen met ontvangstbewijs. Blijft ook deze zonder antwoord, dan is de wettelijke opzoekingsprocedure voor de bank afgerond. In dat geval worden de slapende tegoeden (geld, effecten,...) samen met de bijhorende gegevens over de rechthebbende binnen het jaar overgemaakt aan de Depositokas. Deze sommen, vermeerderd met de interesten, blijven gedurende 30 jaar ter beschikking van de titularis van de rekening of van een rechthebbende die zich kenbaar zou maken.

Voor rekeningen met een saldo van minder dan 20 euro worden geen opsporingen gedaan omdat de kosten niet in verhouding zouden staan met het saldo. Dit wordt zonder verdere informatie aan de Depositokas overgedragen en kan later toegewezen worden aan het Zilverfonds. U kunt het tegoed niet meer recupereren.

Wat met een rekening die ik houd als appeltje voor de dorst, maar waar ik geen geld aan toevoeg?

Hier is de oplossing eenvoudig. Krijgt u een brief van de bank, dan stuurt of brengt u die terug en u vermeldt dat u de rekening nog wilt openhouden, en ondertekent deze verklaring. Op dat moment is de slapende rekening opnieuw actief voor vijf jaar. Voert u een verrichting uit, dan begint een nieuwe periode van vijf jaar te lopen.

LET OP! Als u bij eenzelfde instelling verschillende rekeningen hebt, wordt er geen enkele als slapend beschouwd zodra er één is waarop u wel verrichtingen deed.

In ons voorbeeld gaat het over een rekening van een overleden persoon.

U zou er versteld van staan hoe vaak ouders hun kinderen niets vertellen over hun rekeningen. Geld blijft een taboe, soms liggen de relaties wat gevoelig... Of de langstlevende ouder overlijdt plots of wordt dement. Dan kan het gebeuren dat u een brief krijgt voor een rekening die op naam staat van een overleden persoon, maar waarvan u een erfgenaam of één van de erfgenamen bent. Dan begint de administratieve molen te draaien: er wordt een overlijdensattest en een attest erfopvolging gevraagd.

Waarom moet onze lezer bewijzen dat hij erfgenaam is als de bank hem toch in deze hoedanigheid heeft aangesproken?

Het attest van erfopvolging is onmisbaar voor het afhandelen van het erfenisdossier: het geeft definitief uitsluitsel over de rechthebbenden op de erfenis. In dit geval diende dhr. Degroot te bewijzen dat hij de enige erfgenaam was van de rekening. Op dat moment moet de bank ook al de gegevens (naam, bedrag van de rekening ,...) doorsturen naar het Regisstratiekantoor.

Wil dit zeggen dat er successierechten moeten betaald worden?

Ja, maar niet altijd. De verjaringstermijn voor successierechten bedraagt 10 jaar, te tellen vanaf het einde van de periode waarover u beschikt om de aangifte van successie in te dienen (5 maanden bij een sterfgeval in België). Is er verjaring, zoals bij uw lezer, dan moet de bank de rekening niet meer aangeven en zijn er geen successierechten verschuldigd.

De erfgenaam van een rekening moet dit ook aangeven bij de fiscus?

Ja, als de verjaringstermijn van 10 jaar niet overschreden is. Maar de zaken liggen hier wel makkelijker dan bij een gewone erfenis. Alle cijfers staan hier immers op papier en zijn gekend vermits het gaat om een bankrekening. U kunt dus zelf de aangifte doen bij het registratiekantoor, zonder een beroep te doen op een notaris.

Aan een rekening zijn kosten verbonden. Geldt dat ook voor een slapende rekening?

Intresten en kosten worden doorgaans eens per jaar afgerekend, ook voor slapende rekeningen. Sluit u de rekening, dan dient u meestal een forfaitair of procentueel bepaald bedrag te betalen (naargelang het type rekening). Is er geen saldo, dan sluit de bank de rekening. Banken rekenen ook een forfaitair bedrag aan voor de afhandeling van het nalatenschapsdossier.

Nog dit: om een slapende rekening te reactiveren moet u in principe naar het bankfiliaal waar ze geopend werd. Maar in tegenstelling tot wat men uw lezer vertelde, kan het vaak ook in een ander filiaal, en zeker in de hoofdzetel.

Jocelyne Minet

De staat ontving al 7,7 miljoen euro van slapende rekeningen

Het Centraal Register heeft al 2500 grote slapende rekeningen opgetekend