Slank worden & blijven: Vermijd het jojo-effect

Wonderpillen of -kruiden, fitness, diëten, yoghurt, ontbijtgranen,... ze worden allemaal aangeprezen om kilo’s te verliezen. Maar waarom is het dan zo moeilijk om slank te worden én het te blijven? 7 courante problemen mét hun oplossingen!

In haar Medical Diet Center krijgt dokter en voedingsdeskundige Carine Carchon zelden mensen over de vloer die nooit eerder op dieet geweest zijn. “De meesten hebben een hele reeks crashdiëten achter de rug: soepdiëten, bananendiëten, je kunt het zo gek niet bedenken. Sommigen hebben zelfs hun heil gezocht bij wonderpillen. Gelukkig zijn nu alle dieetpillen met amfetamines van de markt gehaald, want ze maakten de schildklier kapot. Maar mirakelmiddelen leveren nooit een blijvend resultaat op, alleen het beruchte jojo-effect. Dat willen wij in ieder geval vermijden: elke kilo die weggaat, moet ook wegblijven. Dat is het moeilijkst, de cijfers liegen er niet om. Van de mensen die erin slagen af te slanken, blijkt de helft twee jaar later evenveel als vroeger te wegen... of meer!”

De enige efficiënte oplossing is een medisch begeleid dieet maar hoe gaat dat in zijn werk? “Elk dieet wordt voorafgegaan door een bloedtest en een grondige anamnese”, legt dr. Carchon uit. “Naast de fysieke gegevens wordt een duidelijk beeld geschetst van de patiënt: zijn beroepsactiviteit, fysieke activiteit, medicatie, zijn eventuele voorgeschiedenis wat diëten betreft. De bloedtest geeft aan of er tekorten of stoornissen zijn die moeten weggewerkt worden voor het dieet van start kan gaan. Op basis van al die gegevens wordt dan in samenspraak met een diëtist, een programma opgesteld. We bespreken hoelang het dieet zal duren, hoeveel kilo’s eraf moeten en hoe vaak de persoon op controle moet komen.”

Zelfs als het onder medische begeleiding gebeurt, is vermageren niet eenvoudig. Voor de 7 meest frequente problemen die u pad kunnen kruisen, heeft dr. Carchon nochtans een eenvoudige, medisch verantwoorde en haalbare oplossing in petto! Lees verder en... profiteer ervan!

Probleem 1: “Ik heb geen tijd om te bewegen”

U hebt zittend werk, waar u ook nog eens zittend – in de auto – naartoe rijdt. Zo verbrandt u uiteraard geen vet. En in uw vrije tijd gaan sporten, is een van die goede voornemens die altijd sneuvelen. Nogal wat mensen die door hun dokter of diëtist beweging voorgeschreven krijgen, kopen een fitnessabonnement maar na enkele lessen belandt dat in de vergeet-hoek. Want we hebben het toch zo druk, nietwaar...!

De oplossing: Ziet u op tegen dat gezwoeg in de fitnesszaal, begin dan met wat vaker te stappen of de fiets te nemen. Beweging zit ‘m in heel eenvoudige initiatieven die niet eens veel tijd hoeven te kosten. “Parkeer de auto wat verder van uw werk vandaan of stap een halte eerder af, zo doe ik dat zelf ook”, verklapt dr. Carchon. “En haal een hometrainer in huis. Dan kunt u langzaam opbouwen: eerst vijf à tien minuten, later meer. Zorg ervoor dat bewegen geen karwei wordt. Zet de hometrainer dus niet in de garage maar in een aangename leefruimte, zodat u kunt fietsen met een mp3-speler op uw oren of voor de televisie. Door het te combineren met een andere activiteit houdt u het langer vol.”

Om de twee dagen drie kwartier stappen is goed, 30 minuten per dag stappen nog beter. “Maar het belang-rijkste is dat u beseft dat u pas vet begint te verbranden zodra u zweet.”

Probleem 2: “Ik heb te veel stress om te diëten”

Als u wilt afvallen is het belangrijk dat uw lichaam goed functioneert en dat kan inderdaad niet als u te veel stress hebt. “Bij liefst 60% van de mensen met darmproblemen is stress de onderliggende oorzaak. Dat ontregelt de darmen zodat bepaalde goede stoffen niet opgenomen worden door ons lichaam en slechte, toxische stoffen wel. Het komt er dus op aan stress te vermijden of er gezonde uitlaatkleppen voor te vinden.

De oplossing: Durf de confrontatie aan met wat bij u stress veroorzaakt en los dat probleem op, of vermijd het in de toekomst. En laat het daarna los. Neem altijd de nodige tijd voor wat u doet. Het zal vlotter gaan en beter afgewerkt zijn, zodat ook op dat punt stress geen kans krijgt. En maak tijd vrij voor uzelf. “Vooral vrouwen doen dat te weinig. Ze zetten zichzelf te makkelijk helemaal achteraan op de lijst met personen aan wie gedacht moet worden... na al de anderen. Zowel voor mannen als vrouwen geldt verder: maak van gezondheid een topprioriteit. Nu is het al te vaak zo dat iedereen onder tijdsdruk staat om een carrière uit te bouwen. Tijd die we nadien... aan onze gezondheid moeten besteden, juist door de gevolgen van die jarenlange stress. Dat is toch absurd!”

Probleem 3: “Gezond koken duurt te lang”

Het is een typisch probleem van de zogenaamde sandwichgeneratie . Ze zit tussen twee vuren: enerzijds zijn er de kinderen die nog steun en hulp nodig hebben, anderzijds de ouders die stil-aan ook extra hulp kunnen gebruiken. Daarbij komt het tijdsgebrek dat ont-staat door de drukke baan. “Sommige dieetkookboeken zijn allesbehalve realistisch”, geeft dr Carchon toe. “De meeste mensen kunnen écht geen uren besteden aan het bereiden van maaltijden. Voor vrouwen komt daar nog bij dat ze net in deze periode van hun leven – na de menopauze – meer buikvet krijgen, waardoor ze dezelfde risico’s op hart- en vaatziekten lopen als mannen. Daar zouden ze dus iets moeten aan doen, maar ze hebben er gewoon de tijd niet voor!”

De oplossing: Niet langer krampachtig vasthouden aan oude gewoonten, is een belangrijke stap in de goede richting. We leven in andere tijden dan onze ouders, dus is ook een andere manier van koken aangewezen. Mensen kunnen leren hoe ze op twintig minuten tijd een gezonde en lekkere maaltijd op tafel kunnen zetten. Wokken is wat dat betreft een goed alternatief voor de klassieke aardappel-groente-vleesschotel. “Een goede oplossing voor de meest hectische dagen zijn evenwichtige kant-en-klaarmaaltijden die speciaal afgestemd zijn op de strikte regels van het dieet. Uiteraard moeten die gezond én smakelijk zijn want anders verdwijnt de motivatie.”

Probleem 4: “Ik raak snel ontmoedigd”

Een van de belangrijkste problemen bij het diëten is, dat mensen het moeilijk volhouden. Eerst vliegen ze er enthousiast in, maar ze vervallen al snel in oude gewoontes en uiteindelijk geven ze ontmoedigd op.

De oplossing: Als u de hele dag snoept en uzelf plots op een super-streng regime zet, is de kans op succes heel klein. Dat is logisch. Kies liever voor een realistisch, aangepast dieet. Het strengst is het eiwitdieet (=eiwitporties + verse maaltijd en groenten), waarmee u het snelst vet verliest en – belangrijk – geen spiermassa. Het eenvoudigst is het klassieke dieet waarbij vrijwel alle voedingsmiddelen mogen gegeten worden, maar de bereidingswijze, hoeveelheid, productkeuze en maaltijdpatroon aangepast worden. Daartussenin zit het combinatiedieet, met drie hoofdmaaltijden zonder zetmeel, aangevuld met eiwitproducten (zoals magere platte kaas) of proteïnezakjes. “Dat is het best voor mensen die van zichzelf weten dat ze een streng dieet toch niet kunnen volhouden, maar toch sneller willen vermageren dan met een klassiek dieet mogelijk is”, verduidelijkt dr. Carchon.

Probleem 5: “Ik weet niet meer wat ik mag geloven”

Het wemelt van de tegenstrijdige berichten over wat nu al dan niet afslankend werkt. De ene dieethype volgt de andere op. We worden voortdurend bestookt met reclame voor producten die goed zouden zijn voor onze lijn maar waarvan nadien soms blijkt dat ze dan toch weer niet zo goed zijn als aanvankelijk gedacht. Door al die geruchten en berichten is het echt wel moeilijk geworden om door al die bomen het bos nog te zien...

De oplossing: Het principe is nochtans eenvoudig: keer terug naar de basis! “Ik breng mijn patiënten de basisbeginselen van dieetleer bij”, zegt dr. Carchon. “Bovendien leer ik ze de etiketten te lezen zodat ze exact weten wat in bepaalde producten zit. Op basis daarvan kunnen ze objectief vergelijken en bewust kiezen. Calorieën tellen is echter niet zo belangrijk, wel de kwaliteit van wat u eet. Het is bijvoorbeeld beter om een minder volmaakt gevormde appel te eten, als die maar ge-kweekt is zonder pesticiden. Dan is de voedingswaarde (antioxidanten) ook hoger. Verder zijn er goede en minder goede vetten: bakken in olijfolie is beter dan bijvoorbeeld in boter.”

Probleem 6: “Ik heb altijd honger”

Het hongergevoel is voor veel mensen het grootste probleem van diëten. Het verleidt tot tussendoortjes of om veel te grote hoeveelheden te eten tijdens de maaltijden.

De oplossing: Heel eenvoudig: kauwen, ten minste vijftien keer per hap. “Het duurt wel drie maanden voor de meeste mensen hun slechte gewoonte om onvoldoende te kauwen, afleren. Nochtans is dat superbelangrijk. De goede stoffen uit rauwkost kunnen bijvoorbeeld alleen maar door ons lichaam opgenomen worden nadat ze door onze tanden in piepkleine stukjes gemalen zijn. Een appel in zes happen opslokken, haalt niets uit. Bovendien zorgt goed kauwen ervoor dat je trager eet. En wie trager eet, eet minder. Onze maag geeft immers pas na 15 minuten naar onze hersenen door dat we voldaan zijn. Dat kun je zelf makkelijk vaststellen: wie bij het eten onderbroken wordt door een telefoontje en achteraf wil verder eten, stelt heel vaak vast dat hij geen trek meer heeft.”

Door beter te kauwen, vermijdt u ten slotte een opgeblazen gevoel na de maaltijd en darmproblemen.

Probleem 7: “De kilo’s vliegen er opnieuw aan”

Gewicht verliezen is één zaak, dat gewicht stabiliseren een andere. Het resultaat kennen we allemaal: het beruchte jojo-effect dat al zoveel enthousiaste mensen de moed in de schoenen heeft doet zinken.

De oplossing: “Gemotiveerd blijven na het eigenlijke dieet, is wellicht nog het belangrijkste van alles wat wij de mensen aanleren”, stelt dr. Carchon. “Daarom verbieden wij onze patiënten in de stabilisatiefase niets. Dat heeft geen zin want eten is nu eenmaal belangrijk voor een mens. Hij moet ervan kunnen genieten. Al wat we vragen, is bepaalde voedingsmiddelen met mate te eten en na een uitspatting meteen in te grijpen. Dat is de enige manier om te vermijden dat de kilo’s er weer aanvliegen. Je kunt echt niet diëten van 1 januari tot 31 december. Zeker als er heel veel kilo’s afmoeten, is het verstandiger eerst een periode te diëten, dan te stabiliseren en pas daarna opnieuw te starten. Daarom bepalen wij van in het begin een haalbare dieetperiode, zodat iedereen exact weet wat hem of haar te wachten staat.” n

Nooit meer als voorheen van dr. Carine Carchon wordt uitgegeven in eigen beheer, e 18. Info via: info@medicaldietcenter.be

Ariane De Borger