Sapjes en smoothies

Bereid je voor op een verrukkelijke zomer, boordevol versgeperst lekkers dat zowel gezonde als smaakvolle tuinfeesten en tussendoortjes oplevert. Want verandering van spijs doet het nog altijd.

Je hebt ze vast al in de rekken van de supermarkten gespot, maar zelfgemaakt smaken ze nog veel lekkerder. Bovendien is de bereiding van sapjes en smoothies super gemakkelijk, zelfs voor wie nooit in de potten roert. Zelf persen kan het jaar rond, maar de zomer biedt toch net dat tikje extra. In deze tijd van het jaar is het aanbod aan verse vruchten en groenten immers groter (en goedkoper) dan ooit.

Wat is het verschil?

De termen sapje en smoothie worden vaak door elkaar gebruikt maar ze verwijzen naar twee verschillende bereidingen. Beide maken gebruik van rauwe groenten, fruit en eventueel aanvullende ingrediënten. Maar voor een sapje gebruik je een sapcentrifuge die het vocht en de vezels van elkaar scheiden. De pulp blijft in het toestel. Sap wordt snel opgenomen door het lichaam. Een smoothie daarentegen bereid je met een blender. Die maalt ook de pulp mee fijn wat een veel dikker drankje oplevert. Door extra water toe te voegen, kan je het smeuïger maken. Smoothies bevatten veel vezels, wat de spijsvertering bevordert. Toch drink je dikke smoothies best met kleine teugjes om een opgeblazen gevoel te voorkomen.

Aan de slag

Voor de bereiding van sapjes is een centrifuge nodig. Hier is er keuze uit een gewone, snelle centrifuge of een tragere slowjuicer. Wie belang hecht aan snelheid, gaat best voor het eerste type. De traag werkende toestellen hebben het voordeel dat ze het sap langzamer – in 3 tot 5 minuten – aan de vruchten en groenten onttrekken. Dit sap oxydeert minder snel en behoudt langer zijn voedzame vitamines en mineralen. Doordat het ook meer vezels bevat dan snel geperst sap, ga je wat trager drinken, wat meer kauwen. Traag geperste sapjes blijven ook iets langer goed in de koelkast. Bewaar sapjes sowieso altijd koel, zonder licht en zuurstof en maximaal 48 uur. Wil je het sap langer bewaren, vries het dan meteen in.

Enkele vuistregels

Hou het niet uitsluitend bij zoete recepten, met enkel vruchten, want dan krijg je erg veel suiker binnen. Al is dat wel ideaal na een zware inspanning, wanneer je energie nodig hebt.

Probeer ingrediënten te mengen die qua samenstelling of zuurtegraad wat bij elkaar aanleunen. Dat vergemakkelijkt de spijsvertering.

Gebruik voldoende groenten. De meeste mensen eten dagelijks nooit 3 tot 4 stuks rauwe verse groenten. Door ze in sap of een smoothie te veranderen, lukt dat wel en het vergemakkelijkt ook de opname van voedingsstoffen uit die groenten. Toppers zijn bleekselderij, spinazie, boerenkool maar ook komkommer, tomaat en rode biet.

Grote pitten van kersen, abrikozen, pruimen... moet je altijd verwijderen. Kleine pitjes van citrusvruchten, appels, peren, kunnen mee worden vermalen.

De meeste vruchten en groenten kunnen met de schil de juicer in. Maar er zijn uitzonderingen: citrusvruchten, meloenen en bananen worden best geschild. Het is wel lekker om een bijvoorbeeld een schijfje citroenschil toe te voegen aan een liter sap.

Vergeet de kruidengroenten niet: koriander, munt, basilicum, peterselie, dille maar ook honing, siroop, kokoswater kunnen voor een extra aroma zorgen. Wees wel spaarzaam met intense smaakmakers zoals gember en pepertjes.

Smoothies en sapjes kan je verder verrijken met voedzame ingrediënten, met antioxidanten zoals chiazaad, gojibessen, lijnzaad, spirulina, chlorofyl, enz. Voor als je je sapje een extra boost wil geven.

Verkeerde combinaties

Deze ingrediënten zijn niet lekker samen:

pruimensap met koolsoorten

peer met tomaat

druivensap met wortel (veroorzaakt winderigheid)

knoflook en fruitsap (wel met tomaat en sinaasappel)

abrikozensap en groene groenten

waterkers en citroen of sinaasappel

Feestversie

Versgeperste sapjes en smoothies krijgen soms de feestelijke naam vocktail opgekleefd omdat ze de look van een cocktail combineren met een bom aan vitaminen en mineralen.

Een echt feestelijke en creatieve variant zijn de swirls waarbij twee basissappen met een verschillende kleur boven elkaar worden gegoten. Mooie combinaties zijn: wortelsap en spinaziesap, boerenkoolsap en granny smithsap (zonder schil voor het witte effect), blauwe bessensap en ananassap, aardbeiensap en mangosap.

Vul het glas voor de helft met het basissap. Giet er dan met een kan met een goede schenktuit een dunne straal van het contrasterende sapje bovenop. Je glas lijkt wel een schilderijtje.

Leestips

Groene sapjes – Fern Green – Becht – €12,50 – isbn 9789023014348 Slow – Joost Duitserwinkel – Karakter Uitgevers – €19,95 – isbn 9789045207773

Power sapjes en smoothies – Sandrine Houdré-Grégoire en Mathilde Letas – Manteau – €14,99 – isbn 9789022331422

KARI VAN HOORICK