Samenwonen en uitkeringen

Samenwonen beïnvloedt de uitkeringen. Voor het eerst maakte een rechter het onderscheid tussen écht samenwonen en een dak delen. Het criterium: een gemeenschappelijke huishouding.

Voor uw pensioen maakt het niet uit of u al dan niet samenwoont. Het bedrag zal niet veranderen als u plots gaat samenleven. Anders is het als u bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering of een ziekte-uitkering krijgt. Dan maakt het wel degelijk een verschil, want als samenwonende zult u een lager bedrag ontvangen. De vele samenlevingsvormen die er tegenwoordig zijn, heeft de vraag doen rijzen of alle mensen die een dak delen over één kam mogen worden geschoren als het op hun uitkering aankomt.

Recente rechtspraak

Recent deed de arbeidsrechter van Oudenaarde een belangrijke uitspraak in deze materie. Het betrof een zaak van een werkloze die zich bij de RVA had opgegeven als alleenstaande. Toen de RVA een controle uitvoerde, bleek dat de betrokkene met nog vijf andere personen samenwoonde in een co-housingproject. De RVA besliste dat de werkloze het teveel aan uitkeringen moest terugstorten en hij bovendien vier maanden werd geschorst. De betrokkene stapte naar de arbeidsrechtbank van Oudenaarde met het argument dat het hier niet om echt samenwonen gaat vermits elke bewoner huur betaalt voor zijn eigen leefeenheid met mini-keuken. De rechter gaf betrokkene gelijk en stelde ook dat de RVA geen schorsing mocht opleggen.

Gemeenschappelijke huishouding

Samenwonen in de zin van het werkloosheidsbesluit veronderstelt het samenleven van meerdere personen onder hetzelfde dak, waarbij de huishoudelijke aangelegenheden misschien niet volledig, maar dan toch hoofdzakelijk gemeenschappelijk worden geregeld, ook al worden de inkomens van de betrokken personen niet vermengd. Er moet dus met andere woorden een gemeenschappelijke huishouding zijn of een gemeenschappelijke besteding van het budget. En daar was nu net in dit specifieke geval geen of onvoldoende sprake van:

– Een aantal kosten waaronder water, elektriciteit en de aankoop van vuilniszakken wordt gedeeld. Maar een heel aantal andere kosten niet, zoals bijvoorbeeld voeding, huur of uitgaven voor persoonlijke hygiëne.

– Elke bewoner heeft een eigen leefeenheid en beschikt over de meest elementaire en noodzakelijke voorzieningen.

– Elke bewoner betaalt een huurprijs voor zijn leefeenheid.

De arbeidsrechtbank argumenteerde ook nog dat deze vormen van samenwonen niet zozeer tot doel hebben kosten te delen, maar ongewenste individualisering en vereenzaming tegen te gaan.

Annemie Goddefroy