Rode wijn, goed voor je gezondheid?

JA

Dr. Freddy Van de Casseye, voorzitter Belgische Cardiologische Liga

1

Regelmatig verschijnen berichten over het heilzame effect van rode wijn op de gezondheid. Een matige consumptie zou beschermen tegen hart- en vaatziekten en bepaalde kankers.

Het verhaal is genuanceerder. De Europese richtlijnen voor de preventie van hart- en vaatziekten stellen dat een of twee eenheden alcohol per dag gunstig kunnen zijn om slagaderverkalking te voorkomen op lange termijn. Harde wetenschappelijke evidentie is er niet omdat dit moeilijk te bewijzen valt, maar er zijn wel sterke aanwijzingen. Matig alcoholgebruik kadert ook binnen de klassieke mediterrane levenswijze, waarvan wel bewezen is dat ze mensen beschermt tegen hart- en vaatziekten. Let wel, dit positieve effect geldt enkel bij matig gebruik. Voor mannen betekent dit twee tot drie eenheden alcohol per dag, voor vrouwen één. Dat komt door het verschil in metabolisme tussen beide geslachten.

Het maakt niet uit of je rode of witte wijn drinkt, whisky of bier. Je moet wel de eenheden aanpassen aan het soort drank. Die zijn vastgelegd door de Wereldgezondheidsorganisatie. Zo bedraagt een eenheid wijn 10cl, een eenheid pilsbier 25 cl en een eenheid whisky 3cl. Wie meer drinkt dan de aanbevolen eenheden, ziet zijn kansen op vroegtijdig overlijden eerder toenemen.

2

Welke stoffen in rode wijn zorgen daarvoor?

Het gunstige effect op lange termijn voor hart- en vaatziekten is te danken aan de kleine hoeveelheid alcohol. Die heeft een relaxerende werking en een klein vaatverwijdend effect, wat op lange termijn de bloeddruk doet dalen. Sommigen beweren dat resveratrol, een antioxidant afkomstig van de schil van blauwe druiven in rode wijn, een positief effect zou hebben op het ontstaan van ontstekingen, maar geen enkele grote studie bevestigt dat.

3

Zou je ook aan niet drinkers een glas rode wijn per dag adviseren?

Toch niet. Tegen hen zou ik zeggen: doe gerust zo verder, let op je levensstijl en eet gezond. Wie gewend is om een glas te drinken bij de maaltijd en in staat is om het daarbij te laten, mag dat gerust verder blijven doen.

Matig alcoholgebruik is trouwens maar één element uit de gezonde mediterrane levenswijze. Er valt net zo goed gezondheidswinst te halen uit andere aspecten zoals het gebruik van gezonde vetten, veel verse groenten en meer beweging.

4

Zet dit niet de deur open voor alcoholmisbruik?

Maat houden bij alcohol is niet voor iedereen even gemakkelijk. Als het je niet lukt om na één of twee glazen de fles aan de kant te schuiven, drink je beter helemaal niet. Sommige mensen lopen immers een verhoogde kans op verslavingen. Zowel aan roken, drinken, medicatie enz. Dat heeft voor een stuk met erfelijkheid en genetische aanleg te maken. Daarom is een algemene aanbeveling hier niet aan de orde.

NEEN

Theo Niewold, professor voeding en gezondheid, K.U. Leuven

1

Regelmatig verschijnen er berichten over het heilzame effect van rode wijn op de gezondheid. Een matige consumptie zou beschermen tegen hart- en vaatziekten en bepaalde kankers.

Die beweringen baseren zich op epidemiologische studies, waarbij achteraf losse verbanden worden gelegd tussen, in dit geval, de wijnconsumptie en een betere gezondheid. Maar het feit dat twee fenomenen samen voorkomen betekent niet noodzakelijk dat het ene het andere heeft veroorzaakt of beïnvloed. Om iets als oorzaak te bestempelen is er meer wetenschappelijk bewijs nodig. En wetenschappelijk is helemaal niet bewezen dat één of twee glazen rode wijn drinken effectief aan de basis ligt van een betere gezondheid.

Dit soort associaties zijn erg moeilijk hard te maken. Om met zekerheid te achterhalen wat rode wijn met onze gezondheid doet, is een grootschalige studie nodig, waarbij verschillende groepen mensen worden gevolgd. De ene groep moet dan twee glazen rode wijn per dag drinken, de andere groep bijvoorbeeld twee glazen witte, en een derde groep helemaal niets. Dit soort onderzoek stuit op ethische bezwaren en is in de praktijk niet haalbaar. En dus worden we om de zoveel tijd geconfronteerd met dit soort speculatieve berichten.

2

Welke stoffen in rode wijn zorgen daarvoor?

Rode wijn bevat resveratrol, een polyfenol of antioxidant. Aan deze stof worden door sommigen wonderbaarlijke eigenschappen toegedicht. Maar dat verhaal houdt geen steek. Het is volledig gebaseerd op onderzoek met proefdieren, dat zich niet zomaar laat vertalen naar mensen. Onderzoek met resveratrolsupplementen leverde geen gezondheidsvoordelen op.

3

Zou je ook niet drinkers een glas rode wijn per dag adviseren?

Neen. Dan kan je net zo goed adviseren om tot een hogere sociale klasse te behoren. De gezondheidsstatistieken wijzen immers uit dat wie tot die groep behoort minder getroffen wordt door ziekten en meer kans maakt om langer te leven. Dat heeft natuurlijk niet te maken met de sociaaleconomische status op zich maar wel met de gezonde levensstijl die deze mensen er vaker op nahouden. De beste conclusie die je uit al die onderzoeken kan trekken is dat een meer ontspannen levensstijl wellicht de sleutel is naar een betere gezondheid.

4

Zet dit niet de deur open voor alcoholmisbruik?

Als alcohol bewezen positieve eigenschappen heeft, mag daar ook aandacht aan geschonken worden. Ik zie niet in waarom we dat niet zouden doen. Het krampachtig verbannen van elke druppel alcohol zoals in bepaalde Amerikaanse staten, heeft veel schadelijker gevolgen en leidt net tot meer verslavingsproblemen. Een eerlijke communicatie zal volgens mij niet leiden tot meer misbruiken.