Rente stijgt, maar niet voor spaarders

Eind vorig jaar gaf de aangekondigde komst van de vaccins het vertrouwen van de bevolking en van de economie een boost. Dat zorgde niet alleen voor een emotionele heropleving van de beurzen, maar geleidelijk aan ook voor een stijging van de interestvoeten. Meer bepaald van de staatsobligaties op 10 jaar, dé graadmeter voor de langetermijnrente.

Waarom die stijging? Om een wel heel simpele reden. De economie en de financiën lijken soms (vaak?) ingewikkeld in de ogen van wie er niet in geïnteresseerd is, in werkelijkheid zijn ze erg eenvoudig en vooral heel logisch qua basismechanismen. Als de economie het beter doet, is dat omdat de vraag standhoudt, zowel van de bedrijven als van de consumenten. Met als gevolg dat producenten en dienstverleners hun prijzen een beetje kunnen opdrijven. Of dat moeten doen omdat de grondstoffen die ze gebruiken iets duurder zijn geworden.

Grondstoffen reageren inderdaad erg snel op een economische heropleving. Petroleum is daar een uitstekend voorbeeld van. Heb je ook gemerkt dat de brandstofprijs aan de pomp gestegen is? Dat komt onvermijdelijk omdat de prijs van het vat ruwe olie, die was weggezakt tot 20 dollar toen de pandemie begin 2020 uitbrak, minder dan een jaar later al terug naar meer dan 60 dollar is opgeklommen!

Een economie die uit het dal klautert, doet dus de inflatie stijgen (al was het maar een beetje), een fenomeen dat naar de toekomst toe een zeker koopkrachtverlies inhoudt. En dat zorgt bij investeerders nog maar eens voor een logische reactie: ze willen die prijsstijging gecompenseerd zien. Het geld dat ze in obligaties hebben geïnvesteerd, moet de komende jaren dus wat meer opbrengen.

Het nadeel van zo’n stijging van de langetermijnrente, is dat het duurder wordt om te investeren, zowel voor bedrijven als voor wie vastgoed wil kopen of renoveren, bijvoorbeeld. Maar om storend te worden, moet die renteverhoging wel een bepaalde omvang hebben, wat in Europa niet echt het geval is. Zo kende de rente op 10 jaar in ons land een stijging van -0,4% in december naar 0% begin maart. Echt verontrustend kan je dat bezwaarlijk noemen.

En de kleine spaarder in dit alles? Mag die meegenieten van deze stijging? Niet van de langetermijnrente die tegen nul aanzit, da’s duidelijk, maar van de rente op een spaarboekje, die straks misschien de hoogte ingaat? Het antwoord is helaas negatief: de opbrengst van die spaarrekening hangt af van de kortetermijnrente, die de Europese Centrale Bank op een bodemkoers wil houden tot 2023, schat men. Dit om de Europese economie, die iets minder gezond is, verder te ondersteunen. Want die economie moet heropstarten zodat er terug geld in de staatskas komt, die na de coro- nacrisis van 2020 een gapend gat vertoont. Dat is in ieders belang, laten we dat niet vergeten!