Raak niet aan mijn cash geld!

Een collega die in de lente van 2004 terugkwam van een reportage in Tallinn – Estland was net tot de EU toegetreden – vertelde ons hoe hij helemaal verloren was toen hij daar zijn auto nabij een parkeermeter achterliet. Waar moest hij in godsnaam zijn muntjes insteken? Hij keek hoe andere automobilisten dit aanpakten en merkte dat ze betaalden met een app op hun smartphone. Spitstechnologie die in die tijd in ons land volslagen onbekend was en eigenlijk nog altijd weinig wordt gebruikt. In de Verenigde Staten heeft cash geld al veel langer plaats gemaakt voor de kredietkaart en ook tal van andere landen, zoals Zweden, gaan die weg op. Intussen is aan de andere kant van het spectrum het doek gevallen over het 500 euro biljet: de ECB gaat het niet langer drukken. Het lijken anekdotes, ware het niet dat sommige economen en politici steeds vaker benadrukken dat liquide geld – een barbaars relikwie – zijn zwanenzang heeft ingezet. Weg muntjes, weg biljetten, enkel nog elektronische betalingen!

Het ontbreekt deze advocaten van de duivel niet aan argumenten om cash geld te veroordelen: het gebruik ervan is duur, het kan makkelijk worden ontvreemd, het is beste maatjes met zwartwerk, drugshandel, mensensmokkel, terrorisme, enz. Niet helemaal onwaar, maar toch wat kort door de bocht: maffiosi maken ook gebruik van snelwegen en vliegtuigen, en toch worden die niet gebannen. Recent nog werd het afschaffen van cash geld naar voor geschoven als middel om spaarders te verhinderen hun spaarrekening leeg te halen in geval van een negatieve rente. Dat ruikt duidelijk naar dwangmaatregelen die de vrijheid van de burger inperken! Want de groeiende weerstand tegen het opdringen van elektronisch geld draait wel degelijk om de individuele vrijheid. Vanaf het moment dat we iets kopen, wat dan ook, zal ‘het systeem’ immers weten wat, waar en hoeveel we hebben uitgegeven. Is dat wel normaal? Wie eerlijk is heeft niets te verbergen, luidt het antwoord op de bewakingscamera’s die overal opduiken. Niets? Dat is overdreven: zelfs onkreukbare burgers hangen hun medisch dossier niet aan het raam...

Het klopt natuurlijk dat heel wat mensen op sociale media veel gevoeliger informatie prijsgeven dan hun aankopen. Maar dat gebeurt vrijwillig, vaak onbewust en vooral lichtzinnig. Dat is niet hetzelfde als het bigbrothergevoel dat je bekruipt bij elke betaling. En sommigen vrezen erger: de staat kan zo het patrimonium van zijn burgers in kaart brengen en daar zal geen ontsnappen aan zijn. Terecht of niet, voor velen blijft dat barbaarse relikwie een symbool voor vrijheid. Het debat over de mogelijke afschaffing van cash geld is dan ook niet louter technisch, maar ook politiek, zelfs filosofisch.

Recent werd geopperd cash geld af te schaffen om spaarders te verhinderen hun spaarrekening leeg te halen bij een negatieve rente.