Pijn aanpakken met microstroom

De communicatie tussen cellen in ons lichaam verloopt via het doorgeven van zeer kleine elektrische prikkels. Bij de ATPS-therapie wordt dezelfde elektrische microstroom toegediend om pijn de kop in te drukken. Kinesist Patrick De Bock legt uit hoe de vork in de steel zit.

Patrick De Bock is kinesitherapeut en manueel therapeut en doceert elektrotherapie aan twee scholen waar kinesisten opgeleid worden. Aan hem vroegen we een woordje uitleg over de werking van elektrotherapie bij pijnstilling en de recente ATPS-therapie.

De toepassing van elektrische stroom om pijn te verminderen is niet nieuw. Er werden al heel wat stroomvormen uitgeprobeerd. Elke stroomvorm heeft zijn eigen technische kenmerken (bijv. wissel- of gelijkstroom, verschillende frequenties en intensiteiten,...) en bijgevolg ook zijn eigen specifieke effecten op ons lichaam.

Milliampèrestroom

Sedert de jaren zeventig was de meest gebruikte stroomvorm in de pijntherapie TENS (Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie). Hierbij wordt via huidelektroden een elektrisch stroompje toegediend met een intensiteit van een bepaald aantal milliampères. De pijnstilling bij TENS berust op drie effecten. Ten eerste neemt de lokale doorbloeding toe (hyperaemie). Ten tweede blokkeert het de pijnprikkel op zijn weg naar de hersenen. En tot slot zorgt de toediening van deze milliampèrestroom voor een verhoogde vrijstelling van natuurlijke, lichaamseigen pijnstillers in ons lichaam (endorfines). Aan de oorzaak van de pijn, de beschadiging van het weefsel, doet deze behandeling niets. De werking stopt zodra je het apparaat uitschakelt. Aangezien een milliampèrestroom 1000 maal sterker is dan de lichaamseigen microampèrestroom is de prikkel duidelijk voelbaar.

Interne communicatie

De zenuwbanen in ons lichaam kunnen we vergelijken met een elektriciteitsnetwerk. Zodra een cel ergens een ‘bericht’ wil doorspelen, doet ze dat door een elektrische ontlading. Dit seintje plant zich als een zeer zwakke elektrische stroom (enkele microampères) voort van zenuwcel naar zenuwcel. Nu is het zo dat elektriciteit steeds de weg van de kleinste weerstand kiest. In ons lichaam is dat niet anders. En wanneer weefsels beschadigd zijn, neemt hun weerstand toe met als gevolg dat de mini-stroompjes een andere weg zoeken. Eén van de gevolgen daarvan is een verminderde ATP-productie. Dit ATP (adenosine trifosfaat) is dé energieleverancier van alle cellen in ons lichaam. En die energie hebben de beschadigde cellen hard nodig om te kunnen herstellen.

Een lichaamseigen prikkel

In de jaren tachtig ging men zoeken naar een toestel dat een microampèrestroom kon produceren, met andere woorden een stroom die zo goed mogelijk de natuurlijke elektrische stroom in ons lichaam kon nabootsen. En zo ontstond het ATPS-toestel, dat werkt met gelijkstroom.

Aangezien de stroom die met een ATPS-toestel via de huidelektroden wordt toegediend 1000 maal kleiner is dan met een TENS-toestel,werkt het ook totaal anders. ATPS lokt geen hyperaemie uit en geeft geen blokkering van de pijnpoorten. Het zou wel een toename geven van de lichaamseigen pijnstillende stoffen (endorfines). Maar het allerbelangrijkste effect dat de werking van de ATPS-therapie verklaart is het feit dat onder invloed van deze microstroom ter hoogte van de pijnlijke en beschadigde weefsels de ATP-productie (de energieleverancier van de cel) met 500 tot 800 % toeneemt! Daardoor is er ter hoogte van deze weefsels voldoende energie aanwezig om de genezingsprocessen en het weefselherstel op gang te brengen en in stand te houden. ATP helpt ons lichaam op die manier om zichzelf te genezen.

Bovendien heeft onderzoek uitgewezen dat de ATPS-therapie de aanmaak van eiwit en collageen bevordert, wat eveneens bijdraagt tot het weefselherstel. Zo geeft deze behandeling naast een vaak spectaculaire pijndemping zowel bij acute als bij chronische vormen van pijn ook een vermindering van de ontsteking, een betere mobiliteit en een versnelde wondgenezing. Bijkomende voordelen voor de patiënt zijn het feit dat de werking van de ATPS-therapie veel langer aanhoudt dan die van TENS en dat de prikkels niet voelbaar zijn.

Eenvoudig en veilig

“De ATPS-therapie geeft de beste resultaten bij pijn waarvan de oorzaak een ontsteking is, maar ook bij heel andere vormen van pijn worden soms verbluffende resultaten bereikt”, bevestigt Patrick De Bock. “Pijntherapeuten zijn het erover eens dat pijn zo vroeg mogelijk moet worden behandeld. Gebeurt dat niet, dan ontstaat er in het lichaam een kettingreactie die de pijndemping veel moeilijker maakt.

De ATPS-therapie heeft het grote voordeel dat ze zo eenvoudig en veilig is (door de lage stroomintensiteit bestaat er geen gevaar voor brandwonden) en dat ze ook door de patiënt zelf kan worden toegepast. Heel wat chronische pijnpatiënten zijn zo tevreden dat ze zich een eigen ATPS-toestel aanschaffen. Toch blijft het heel erg belangrijk dat de eerste stappen begeleid worden door een therapeut. Enkel iemand met de nodige ervaring weet immers in welke omstandigheden de kans op succes het grootst is en waar de elektroden in dat geval precies moeten geplaatst worden. Het grote voordeel van microstroomtherapie is dat de therapeut op vrij korte termijn (na een 5 tot 7-tal behandelingen) kan zeggen of de therapie helpt of niet. Dat vind ik op zich een gelukkige evolutie”, benadrukt Patrick De Bock. “De ATPS-therapie is geen wondermiddel dat bij iedereen helpt. Het kan natuurlijk ook geen onherstelbare letsels zoals een gevorderde artrose genezen, maar de resultaten op het vlak van pijnstilling en weefselgenezing zijn soms zo frappant dat je je afvraagt hoe het mogelijk is .” n

A Leen Baekelandt