Pensioenjaren afkopen of niet?

Stel, na je 18 heb je vijf jaar gestudeerd. Dan zou je tot 68 moeten werken om aan 45 loopbaanjaren te komen en recht te hebben op een volledig pensioen, als je altijd voltijds hebt gewerkt. Een volledig pensioen opbouwen wordt dus almaar moeilijker. Om je pensioenbedrag op te krikken kan je sinds dit jaar de studiejaren waarvoor je geslaagd bent afkopen, ook als je al meer dan 10 jaar bent afgestudeerd. Tot 2020 zal dat zelfs kunnen tegen een gunsttarief van € 1.350 per jaar (€ 1.500 min een korting) en wordt er ook een fiscale aftrek voorzien. Voor wie in de hoogste belastingschijf zit, zou die aftrek neerkomen op ongeveer een halvering van het bedrag, +/- € 750 netto per jaar. Als je daardoor € 250 per jaar extra pensioen krijgt, heb je na drie jaar je investering terugverdiend.

Al moeten we dat wel nuanceren. Dat terugverdieneffect speelt enkel als je pensioen plus afgekochte studiejaren lager ligt dan € 15.518, heeft fiscalist Lieven Van Belleghem becijferd. Kom je hoger uit, dan wordt het deel dat je meer krijgt veel zwaarder belast. Dat heeft alles te maken met de belastingvermindering voor pensioenen, die minder gunstig is naarmate je pensioen hoger is. Wie een hoger pensioen heeft zal er dus veel langer over doen om zijn investering terug te winnen. En sommigen zullen hun afgekochte studiejaren zelfs helemaal niet terugverdienen.

Het blijft uiteraard een smak geld. En nog meer als je pas na 2020 – als het gunsttarief stopt – je studiejaren afkoopt. Vanaf dan zal je € 1.500 per jaar moeten neertellen voor € 250 bruto extra pensioen als je dat binnen de 10 jaar na afstuderen doet. Doe je het later, dan zal een jaar afkopen nog veel meer kosten. Doe je er dan goed aan te regulariseren? Het blijft een kansberekening omdat niemand weet hoe lang hij zal leven.

En er zijn nog onzekerheden: zullen de pensioenen in de toekomst nog worden geïndexeerd? En wat als vandaag iedereen massaal studiejaren afkoopt? Dat levert de staatskas extra inkomsten op, maar het betekent ook dat de overheid binnen een aantal jaren hogere pensioen zal moeten uitkeren. Is dit budgettair haalbaar? En zou je die € 1.500 per studiejaar niet beter zelf opzij zetten en beleggen? Ook daar kan de opbrengst zwaar tegenvallen. Het is en blijft dus een persoonlijke afweging/berekening die je moet maken.

Mogelijk wordt de afkoopregeling ook nog bijgestuurd. Zo komen het 7de jaar beroepsonderwijs en het hoger beroepsonderwijs momenteel niet in aanmerking voor regularisatie.

Nog één belangrijke opmerking: door studiejaren af te kopen verhoog je je pensioenbedrag, maar koop je geen tijd af. Je kan er dus niet vroeger door met pensioen.