Ouders in een rust huis: wie betaalt?

Als het pensioen ontoereikend is om de kosten van een rusthuis te betalen, dan past het OCMW bij. Wil het deze kosten terugvorderen, dan moet het bepaalde spelregels respecteren.

Een verblijf in het rusthuis is niet goedkoop. De zorgkosten worden voor een groot deel gedragen door het RIZIV, maar de zogenaamde hotelkosten worden gefactureerd aan de rusthuisbewoner zelf en berekend aan de hand van een dagprijs. Uitgaven voor de dokter en de kapper, de telefoon, persoonlijke verzorgingsproducten en zakgeld dienen bovendien uitdrukkelijk in de overeenkomst te worden opgenomen.

Volstaat het pensioen niet om de facturen te betalen, dan kan de rusthuisbewoner zich richten tot het OCMW van de gemeente waar hij/zij was ingeschreven voor de opname in het rusthuis.

Het principe

In principe vordert het OCMW het bedrag dat het heeft bijgepast terug.

Volgens de wet...

n ... moet dit gebeuren van:

1. de echtgeno(o)t(e) of ex-echtgeno(o)t (e). Het bedrag is echter beperkt tot het bedrag van het eventuele onderhoudsgeld dat door de rechter werd opgelegd of in onderlinge toestemming afgesproken. Dit is niet alleen mogelijk binnen een echtscheidings- procedure, maar bijvoorbeeld ook als slechts één van de echtgenoten opgenomen is in een rusthuis.

2. de kinderen (ook als ze geadopteerd zijn of buitenhuwelijks).

n ... kan dit gebeuren van:

kleinkinderen, schoonkinderen en schoonouders.

n ... mag dit niet gebeuren van: broers en zussen, neven en nichten.

Afwijkingen

Afwijkingen van het algemene principe zijn mogelijk.

n Sinds 2004 kan het OCMW beslissen niet meer terug te vorderen bij de kinderen. Zo’n beslissing is algemeen bindend. Dit sluit dus uit dat men toch nog zou terugvorderen bij het ene kind en niet bij het andere. Maar als het OCMW terugvordert, is het verplicht om de wettelijk vastgelegde terugvorderingsschaal toe te passen (zie tabel volgende pagina). De bedragen verschillen niet meer van gemeente tot gemeente.

n Als het jaarlijks netto belastbaar inkomen van de onderhoudsplichtige lager is dan euro18.787,27 (+ euro 2.630 per persoon ten laste) mag het OCMW niet terugvorderen. Let op: het is mogelijk dat het KI van uw huis wordt meegeteld (zie verder).

n Als het gevorderde bedrag lager is dan de administratieve kosten, is het OCMW niet verplicht terug te vorderen.

n Als de dienstverlening niet langer duurt dan 3 maanden is het OCMW niet verplicht terug te vorderen.

n Het OCMW kan afwijken van de verplichte terugvordering ‘om reden van billijkheid‘: financiële lasten van de onderhoudsplichtige, een slechte relatie tussen ouder en kind, de gezondheid van de onderhoudsplichtige,...

Terugvorderingsbedrag

n Het OCMW kan niet méér terugvorderen dan het bedrag dat de onderhoudsplichtige moet betalen.

n Het bedrag is beperkt tot wat het OCMW werkelijk betaalde.

n Het kan enkel op de onderhoudsplichtige worden verhaald voor zover er een recht op vordering tot onderhoud bestond gedurende de periode dat het OCMW optrad.

n Als er meerdere kinderen onderhoudplichtig zijn, zal het bedrag van terugvordering onder hen verdeeld worden. Dit is het kindsdeel: het maximumbedrag dat elk kind eventueel moet betalen. Eens het kindsdeel bepaald, wordt per kind berekend hoeveel hij of zij werkelijk moet betalen, rekening houdend met de specifieke situatie (zie de terugvorderingsschaal).

WEETJE: De onderhoudsplicht is een persoonlijke schuld. Dit betekent dat er bij de berekening van het kindsdeel geen rekening wordt gehouden met kinderen die overleden zijn. Als één van de 3 kinderen overleden is, moeten de andere twee in principe een groter bedrag betalen.

13 inkomensschijven

Voor de berekening van de bijdrage van de onderhoudsplichtige, gebruiken de OCMW’s 13 inkomensschijven waarbij de bijdrage stijgt in verhouding tot de omvang van het netto belastbaar gezinsinkomen. Dit is het bruto-inkomen, verminderd met de bijdragen voor de sociale zekerheid. Naast het inkomen spelen echter nog enkele factoren een rol.

n Gehuwd of samenwonend. Het OCMW baseert zich op de belastingaangifte.Voor gehuwden en wettelijk samenwonenden tellen de gezamenlijke inkomsten, voor feitelijk samenwonenden niet.

n Personen ten laste. Hoe meer personen ten laste, hoe lager de bijdrage.

n Het kadastraal inkomen. Onder de inkomensgrens van euro 18.787,27 vordert het OCMW niet terug. Maar hier houdt men rekening met het kadastraal inkomen van de onroerende goederen van de onderhoudsplichtige. Een KI boven de euro 2000, wordt met drie vermenigvuldigd en bij het opgegeven inkomen geteld, met een KI dat lager is dan euro 2000 wordt geen rekening gehouden.

Voorbeeld: een KI van euro 2100 wordt voor euro 6300 (3 x euro 2100) ingebracht in het aan te rekenen jaarinkomen!

LET OP: onroerende goederen die voor eigen beroepsdoeleinden worden gebruikt, mogen niet meegerekend worden:

n als de onderhoudsplichtige 3 of meer personen ten laste heeft, wordt het KI vooraf gedeeld door een coëfficiënt van 1,1 verhoogd met 0,1 voor elke persoon ten laste boven de derde, maximaal met 1,8.

n als de onderhoudsplichtige eigenaar of vruchtgebruiker is van een onroerend goed in onderverdeeldheid, wordt het KI vermenigvuldigd met de breuk die de belangrijkheid uitdrukt van de rechten van de onderhoudsplichtige op deze goederen.

Voorbeeld: Erik moet onderhoudsgeld betalen en is samen met zijn vriend eigenaar van een huis. Het KI wordt vermenigvuldigd met 1/2 vooraleer de correctie plaatsvindt.

Terugvorderingen proportioneel verdeeld

Als in één maand meerdere OCMW’s hun geld terugvorderen van eenzelfde onderhoudsplichtige, wordt het bedrag proportioneel verdeeld.

Voorbeeld: Eriks ouders verblijven elk in een ander rusthuis. Als het rusthuis waar moeder verblijft een factuur van euro 1000 betaalde en het rusthuis waar vader verblijft betaalde ook een factuur van euro 1000, dan kunnen beide OCMW’s zich wenden tot Erik voor de terugvordering. Maar omdat Erik volgens de terugvorderingsschaal maximaal euro 800 onderhoudsgeld moet betalen, zullen de OCMW’s ieder maar euro 400 kunnen terugvorderen. n