Op zoek naar de ware Sissi

De plekjes waar keizerin Elisabeth opgroeide en later liefde en steun van haar familie vond, moet u niet in Wenen zoeken maar in Possenhofen en aan de oevers van het meer van Starnberg.

De tijd waarin Beieren barstte van prinsen en prinsessen, hertogen en ander blauw bloed, met bijbehorende landhuizen en kastelen, behoort tot het verleden. Possenhofen, het aanvallige kasteel waar Sissi opgroeide, is inmiddels verbouwd tot een woningencomplex dat vanbinnen niets meer te bieden heeft en ook niet toegankelijk is voor toeristen. De gevel van het kasteel en het park er rond is gelukkig onveranderd gebleven, net als de prachtige natuur rond Possenhofen, waar Sissi urenlang te voet of te paard rondstruinde. Haar voorbeeld wordt nu enthousiast gevolgd door fietsers en wandelaars – al dan niet met nordic walking sticks – die de kuitenbijtende heuvels rond het meer verkennen.

In de beroemde films zegt Romy Schneider als Sissi tegen haar vader dat ze hun geliefde Beieren nooit de rug zou terugkeren en dat heeft ook de echte Sissi niet over haar hart gekregen. De rusteloze keizerin reisde ontzettend veel maar keerde vaak terug naar het meer van Starnberg. Naar Possenhofen, waar niet alleen haar ouders maar ook haar jongere (lievelings-)broer Karl Theodor en zijn vrouw woonden. Ook Karl Theodors dochter en Sissi’s petekind Elisabeth werd hier geboren. Ze werd later de vrouw van Albert I, een Belgische koningin en oma van onze huidige koning Albert II.

Vorstelijk dessert

Ook in Garatshausen, waar haar oudere broer Ludwig met zijn gezin woonde, was de keizerin een graag geziene gast. Hoewel het kasteeltje niet bezichtigd kan worden en veel grandeur kwijt is door het rusthuis dat ervoor werd opgetrokken, maakt een wandeling naar het terras ernaast duidelijk waarom Sissi zo van deze plek hield: het adembenemende uitzicht op het meer moet dit wat afgelegen toevluchtsoord ontzettend veel char- me hebben verleend.

Als ze niet bij verwanten logeerde, nam Sissi haar intrek in wat nu Golfhotel Kaiserin Elisabeth heet. Het hotel heeft nog altijd een Sissi-suite en een portret van de jonge Sissi kijkt over het restaurant uit. Goedkeurend, want de keuken is er uitstekend. De kaart voorziet heel passend een dessert dat de naam van de keizerin draagt en echt wel vorstelijk is. Misschien verorbert u het op het grote terras met uitzicht op het enige beeld van Sissi in haar vaderland. De kunstenaar die het maakte, dwong van de hoteleigenaars de belofte af dat het altijd voor iedereen te bezichtigen zou zijn, zodat u het ook kunt bewonderen als u niet in het hotel logeert.

Rozen en lelies

Ook toegankelijk is het Roseninsel, waarheen een boottocht u voert. Op het eilandje zocht niet alleen Sissi maar ook haar excentrieke neef Ludwig, koning van Beieren, rust en stilte op. Of elkaar, want de twee waren zielsverwanten en wisselden hier hun diepste gedachten uit.

Diezelfde Beierse koning Ludwig is opvallend aanwezig in het Kaiserin Elisabeth Museum in Possenhofen. Omwille van zijn nauwe band met zijn nicht, maar ook omdat het grotendeels aan hem te danken is dat het gebouw zoveel grandeur tentoonspreidt. Het station werd oorspronkelijk al met zorg ontworpen omdat het deel zou uitmaken van het panorama van een door koning Ludwigs vader gepland kasteel.

Ludwig liet na diens dood de werken stilleggen, maar recupereerde een deel van het kostbare bouwmateriaal voor de spoorstations van Possenhofen en Feldafing, een dorp verderop. In dat van Possenhofen werd een wachtzaal ingericht waar hoge gasten in stijl en discretie op de trein konden wachten. Sissi, verwoed reizigster, maakte er dankbaar gebruik van, net als haar familie en haar man Frans Jozef, die met zijn titel van keizer van Oostenrijk en koning van Hongarije ongetwijfeld de meest doorluchtige passant was.

De statige wachtzaal is grotendeels bewaard gebleven en ingelijfd in het museum dat interessante memorabilia van en achtergrondinformatie over het romantische icoon Sissi uitstalt. Let op de alomtegenwoordige lelies op de ramen: ze verwijzen naar de verse exemplaren waarmee Ludwig ooit het hele station liet versieren ter ere van zijn nicht. En pik indien mogelijk een rondleiding mee, ze levert interessante – en soms zelfs nog nieuwe – inzichten op.

Palissanderallergie

“Er bestaan zoveel misverstanden over keizerin Elisabeth”, vertelt Rosemarie Mann-Stein, die de leiding over het museum heeft. “Er werd verondersteld dat ze anorectisch was, terwijl ze gewoon zo fanatiek sportte dat ze mager bleef. Ze maakte wandelingen van acht tot tien uur, reed paard als een circusartieste en trainde met fitnesstoestellen. Ook is vaak geschreven dat ze astma had. Er werd gesuggereerd dat die deels tussen de oren zat, omdat ze er aan het formele keizerlijke hof zoveel last van had. Maar onlangs hebben onderzoekers ontdekt dat de keizerin aan palissander-allergie leed. De etherische olie in het kostbare hout van haar slaapkamer in Wenen speelde haar parten. Zodra ze daar weg was, ging het al na enkele dagen veel beter met haar.” Ontstaan uit een privécollectie, is het kleine museum uitgegroeid tot een liefdevol eerbetoon van het onooglijke Possenhofen aan haar wereldberoemde telg.

Vergeet niet om, voor u weer in de auto stapt, even de toiletten van het stationsgebouw in Possenhofen (rechts als u voor de ingang van het museum staat) op te zoeken. Niet zozeer als sanitaire stop, maar omdat u vast nog nooit zo bijzondere stationstoiletten hebt gezien: wit met gouden accenten, een gedicht van Sissi op de deur én het geluid van hoefgetrappel en een jongemeisjesstem die zorgeloos lacht. Sissi is hier echt alomtegenwoordig.

Ariane De Borger