“Ons energieverbruik moet met 50 % omlaag!”

Klimatoloog Jean-Pascal van Ypersele vertegenwoordigt België in het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC), een soort internationale regering van klimatologen. Zijn oordeel is klaar en duidelijk: we moeten onze levensgewoonten radicaal veranderen.

Hoe zal het klimaat in België er over dertig jaar uitzien?

In het algemeen zullen zowel onze zomers als de winters warmer worden. Vooral de nachtelijke temperaturen zullen stijgen, en tijdens een hittegolf zijn die het dodelijkst (omdat de mensen niet kunnen slapen, kunnen ze niet recupereren). We mogen ook meer periodes van droogte en van overstromingen verwachten. Als het warmer wordt, verdampt meer water aan de oppervlakte van de oceanen en is er dus meer waterdamp in de lucht. Dat maakt de neerslag veel intenser. Die extreme, heel krachtige regen zal dan weer het gevaar op overstromingen doen toenemen.

Wat kunnen we doen tegen de opwarming van de aarde?

De ontwikkelde landen moeten hun uitstoot van broeikasgassen in de komende 50 jaar met... de helft verminderen. Die maatregel kan de opwarming van de planeet drastisch afremmen, zodat we de temperatuurstijging tot gemiddeld 1 of 2°C kunnen beperken. Het zou ook de stijging van de zeespiegel vertragen, maar ze helaas niet volledig beletten. Dat het waterpeil tegen het jaar 2100 met 9 tot 90 centimeter stijgt, is haast onvermijdelijk. Als we het maximum van 90 centimeter inderdaad zouden bereiken, zijn alle landen die aan een oceaan grenzen potentieel bedreigd.

Een uitstootvermindering van 50 % is enorm. Zelfs het protocol van Kyoto, dat volgens sommige mensen al achterhaald is, streeft slechts naar een gemiddelde daling van 5 % tegen 2008-2012!

De maatregelen van het protocol van Kyoto zijn noodzakelijk maar volstaan niet. Maar we mogen niet luisteren naar de mensen die verklaren dat Kyoto dood is, want we zullen de resultaten ten vroegste in 2013 kunnen beoordelen. Ik ben tamelijk optimistisch. De ontwikkelde landen die hebben beloofd hun uitstoot van CO2 te verminderen zullen woord houden, want de doelstelling van 5 % is relatief makkelijk te bereiken. We moeten natuurlijk veel verder gaan dan die enkele procenten, maar de wereld wordt zich langzaam maar zeker bewust van het probleem.

Anderzijds valt het niet mee om die uitstoot van gassen te beperken...

Dat is waar. Telkens we iets verbranden, zoals hout in de haard, benzine in de auto of stookolie in de centrale verwarming, komt er CO2 vrij. Het duurt ongeveer 100 jaar voor CO2 uit de atmosfeer verdwijnt... Vergeleken daarmee was de bescherming van de ozonlaag kinderspel: het volstond dat we de CFK’s door andere gassen vervingen! Maar nu hebben we geen keuze: we moeten de manier waarop wij consumeren, produceren en reizen fundamenteel veranderen.

Allemaal goed en wel, maar hoe?

We moeten koste wat het kost minder energie verbruiken, collectief én individueel. We moeten ook voorrang geven aan duurzame energiebronnen. Wat kunnen we zelf doen? Het dak van het huis isoleren, tochtende ramen vervangen, zo weinig mogelijk gebruik maken van airconditioning, vaker een beroep doen op het openbaar vervoer, minder vaak het vliegtuig nemen,...

Er wordt gezegd dat de mens zich altijd aan zijn omgeving heeft kunnen aanpassen en dat het dus met de klimaatverandering ook wel zal meevallen...

Dat is kortzichtig. Uiteraard zal de mensheid zich aan een gedeelte van de klimaatsverandering aanpassen. We hebben bijvoorbeeld gezien dat de stad Chicago na de zware hittegolf van 1995 de nodige maatregelen heeft genomen, door vooral voor bejaarden lokalen met airconditioning in te richten. Dat heeft de sterfte door hittegolven verminderd. Maar de aanpassing aan een situatie kost altijd handenvol geld en blijft bovendien beperkt. Willen wij in de toekomst voortdurend in ruimten met klimaatregeling leven omdat het buiten ondraaglijk warm is? Bovendien moeten we beseffen dat alleen de ontwikkelde landen de middelen hebben om zich aan te passen. En de ecosystemen (planten, dieren) hebben niet dezelfde aanpassingsmogelijkheden als de mens: ofwel verdwijnen ze, ofwel verplaatsen ze zich. Ik ben ervan overtuigd dat je het lot van de mensheid niet los kunt zien van dat van de andere soorten. Ze spelen allemaal een rol in het welzijn van onze planeet.

Karima Amrous

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content