Nu bepalen 50-plus sers de trends

Dit artikel zit vol wapens die u in de strijd kunt werpen als u de volgende keer de opmerking hoort dat er al genoeg over 50-plussers en over vergrijzing wordt gepraat. Want wat blijkt? De jongste tijd zien we hoe alle generaties genieten van uitvindingen en trends die eerst alleen voor plussers bedacht waren.

Info: DIVA, Consciencegebouw 7C05, Kon. Albert II-laan 15, 1210 Brussel,

tel. 02 553 96 31

Een jaar geleden veroorzaakte de Oostenrijkse groep Adeg een minirevolutie met het openen van vier supermarkten die speciaal voor ouderen zijn bedacht. De Aktiv Market 50 Plus-winkels zijn weliswaar kleiner dan traditionele supermarkten maar hebben brede wandelgangen met een antislip-vloerbekleding. De rekken zijn niet hoger dan 1,70 m, de etiketten op de producten groot en leesbaar. Hier en daar wachten rusthoekjes. Het licht is zacht en verblindt nooit. En als kers op de taart: alle personeelsleden tellen ten minste 50 lentes. Tot hun niet geringe verbazing merkten de winkelgeranten al snel dat meer dan de helft van hun klanten uit jonge consumenten bestond. Onder hen veel jonge moeders die wat blij waren dat ze de buggy probleemloos door de brede gangen konden duwen. Het resultaat: Adeg heeft nu al beslist nog meer 50 Plus-winkels te openen.

Niet meer knoeien met verpakkingen

De kans bestaat dat u in een rol beschuit een strip aantreft die op de bodem van de verpakking begint en zigzaggend door de stapel beschuiten loopt. Als u aan de strip trekt, komt de bovenliggende beschuit er zó uit. Iedereen die in het verleden de helft van de beschuiten brak, zal blij zijn met de nieuwe vondst. Welnu, die papieren strip werd twee jaar geleden bedacht voor niet meer zo valide mensen. De klachten van oudere klanten over weerbarstige verpakkingen komt nu iedereen ten goede want we zien steeds meer klantvriendelijke verpakkingen met lipjes, strips, hendeltjes en zelfs pompjes. Toch blijft er nog veel werk aan de winkel. Denk maar aan verpakkingen van cd-roms, vacuüm verpakte koffie, bronwater en elektrische apparatuur.

Daar komen de Confurt-meubels!

In het najaar van 2005 moeten de eerste meubels met het Confurt-label in de handel komen. Daarvan kunnen we nu al voorspellen dat ze niet alleen bij de minder jonge generatie een succes zullen worden. Confurt is de naam van een door Europa ondersteund project om normen en prototypes te ontwikkelen voor meubels voor 50-plussers. Meubelbedrijven, ontwerpers en onderzoekscentra uit vijf lidstaten werken eraan sinds midden vorig jaar. Het label wil mooie, eigentijdse en betaalbare meubels herkenbaar maken die rekening houden met de behoeften van gezonde en valide vijftigers en zestigers. Een hogere zit-hoogte, een betere vering, geen scherpe hoeken, antislipvoorzieningen, een design dat hals- en rugpijn, zware voeten en reuma verlicht, antiallergische onderdelen, houten tuinmeubels met een licht gewicht en zelfs kasten die aan vergeetachtige mensen vertellen wat ze erin gestopt hebben...

“We letten vooral op de ergonomie van het meubel, maar ook op de thermische behandeling (belangrijk voor mensen met een gevoelige huid!) en op de biomechanische kwaliteiten. Met dat laatste bedoelen we of je makkelijk uit een zitmeubel kunt opstaan of niet”, zegt Axel Enthoven die met zijn designbureau de Belgische poot van het consortium vormt. “Meubels met het Confurt-label zullen zonder twijfel nuttig blijken voor alle generaties. Daarom is de eigentijdse vormgeving zo belangrijk”.

Eenvoudige afstandsbedieningen

Sinds kort kunt u in de handel uiterst simpele afstandsbedieningen voor tv-toestellen vinden. Sony bijvoorbeeld heeft nu afstandsbedieningen die nog alleen de essentiële toetsen bevatten: deze om het toestel in- en uit te schakelen, van zender te veranderen en het volume te regelen. De cijfertoetsen zijn ook breder dan op een klassiek model. Verder biedt het Japanse merk universele afstandsbedieningen: met één ‘bakje’ kunnen we de tv, de videorecorder, de dvd-speler en de stereoketen bedienen. Beide nieuwigheden werden ontworpen voor oudere gebruikers (wat voor zin hebben al die toetsen die je toch nooit gebruikt?) maar ook hier pikken jongere generaties de voordelen ervan wat graag in. In tegenstelling tot wat men vaak denkt, zijn immers niet alle twintigers en dertigers geboren techneuten.

Helaas zien we deze hang naar vereenvoudiging voorlopig nog niet opduiken bij mobiele telefoons, computers, digitale camera’s, elektrische apparatuur en andere onhandige wonderen van de hedendaagse technologie...

Ervaring wordt diploma

Veertigplussers zonder diploma maar met veel ervaring kennen de frustratie: hun werkgever is wat blij met hun ervaring maar hoeft ze niet het salaris van een gediplomeerde te betalen. Die situatie heeft de onderwijswereld geïnspireerd tot een nieuwe term: EVC. De afkorting staat voor Erkenning van Verworven Competenties. Tussen nu en een jaar of drie moet iemand die kan bewijzen dat hij op de werkvloer ervaring heeft opgedaan, een ’titel van bekwaamheid’ kunnen krijgen na het afleggen van een aantal proeven. En dit zonder naar de schoolbanken terug te moeten. De titel van bekwaamheid zal evenwaardig zijn aan een officieel diploma of getuigschrift. Het klassieke voorbeeld is de leerjongen die op zijn 16e een leeropleiding bij een bakker gaat volgen en geen zin meer heeft in de eindtests. Na tien jaar is hij zo ervaren als zijn patroon, maar bij gebrek aan een getuigschrift kan hij nooit een eigen zaak beginnen.

In het Vlaams onderwijsdepartement is de dienst DIVA bezig met pilootprojecten en het voorbereiden van de nodige decreten. Voor oudere werknemers komt de nieuwe regeling misschien te laat, maar de jongere generaties zullen die frustratie nooit meer hoeven mee te maken.

Kangoeroewonen

Tot voor kort was de term ‘kangoeroewoning’ nog het monopolie van welzijnswerkers. Ze doelden daarmee op kleinschalige flatgebouwen waar oudere mensen naast jonge gezinnen en alleenstaanden wonen en waar de bewoners elkaar helpen.

Sinds kort heeft ook de particuliere bouwsector de voordelen ingezien. Jonge gezinnen die graag willen bouwen, worden immers afgeschrikt door de hoge grondprijzen. Andersom willen mensen op leeftijd vaak liever niet verhuizen uit een te groot geworden woning. De oplossing? De 50-plussers kunnen een deel van hun woning aan een jong gezin verhuren (juridisch blijft dat de eenvoudigste formule). Voor de privacy is het echter beter de woning om te bouwen tot twee onafhankelijke, volledig gescheiden woningen maar met één enkel officieel adres. De firma Young Budget Homes uit De Pinte heeft daarvoor een juridische formule uitgedokterd. Ze werkt het best tussen ouders en kinderen (de ouders schenken de grond aan hun kinderen). Ook met niet-kinderen is de formule mogelijk, maar dat vraagt wel om een wettelijke overeenkomst met de term ‘eigendom in onverdeeldheid’. Voor het kadaster blijft er één eigenaar, juridisch-fiscaal wordt het jonge gezin mede-eigenaar. In elk geval zijn de voordelen aanzienlijk. De ouderen kunnen kleiner wonen op hun vertrouwde grond, ze krijgen een veiliger gevoel en ze blijven mede-eigenaars. Voordelen voor het jonge gezin: ze hoeven geen bouwgrond te kopen en ze profiteren van een lager btw-tarief (verbouwing in plaats van nieuwbouw!). In geval van een schenking van de grond door hun ouders betalen ze evenmin successierechten.

Lage drempels

In weinig domeinen hebben klachten van 50-plussers tot zo veel concrete veranderingen geleid als bij vervoermaatschappij De Lijn. En ook hier wordt iedereen er beter van, zij het met wat geduld...

52 % van alle eigen voertuigen heeft al een lage drempel. Bij de verpachte lijnen kan de volledige vervanging echter nog tot het jaar... 2018 duren.

Nieuwere tram- en busstellen worden geleidelijk aan uitgerust met een systeem waarbij de reizigers in het voertuig de volgende halte aangekondigd zien én horen. Interessant voor slechtzienden en slechthorenden van alle generaties. Bij de kusttram is het systeem al in gebruik, in Antwerpen is één tramlijn ermee uitgerust sinds eind mei. Helaas moeten we hier tot 2022 wachten eer alle trams en bussen zover zullen zijn.

Aan de haltes van de grotere NMBS-stations heeft De Lijn grote elektronische in-foborden geplaatst die aangeven hoelang we nog op de volgende tram of bus moeten wachten. Ze zijn er gekomen op vraag van oudere gebruikers die ongerust waren of ze niet tevergeefs stonden te wachten. Uiteindelijk moeten alle grotere haltes zo’n infobord krijgen.

Ook dit is er dankzij u gekomen

Het nieuwe straatreglement voor oversteekplaatsen en verkeerslichten (het rode licht voor voetgangers floept ten minste 5 seconden eerder aan dan het groene licht voor de auto’s).

Meer aandacht voor het onderhoud van fietspaden (losliggende tegels!).

De box waarin u in de winkel uw protonkaart stopt: die was eerst veel ingewikkelder maar telt nu maar drie toetsen (ok, stop en raadpleging van het saldo). Een Brusselse professor heeft dat voorgesteld om het systeem gebruiksvriendelijker te maken voor 50-plussers.

Steeds meer draaiende autostoelen die het uitstappen makkelijker maken. n

Karima Amrous, Ludo Hugaerts