Niet beschaamd voor een bril

Ook al winnen contactlenzen veld, toch blijft de bril de populairste manier om refractieafwijkingen (het vaakst opduikende probleem, zie kader Zo werkt ons oog, p. 58) te corrigeren. In ons land heeft één persoon op de twee een correctie van de gezichtsscherpte. Slechts 6 % draagt lenzen, de overige 44 % een bril. Voor welke bril u kiest, hangt af van uw persoonlijke smaak en van het budget dat u wilt besteden. Erg in trek zijn kunststofmonturen met meerdere kleurlagen en randloze monturen. Ook brillen in titanium kennen een toenemend succes. Titanium is erg licht en sterk, en het roest niet zodat het perfect tegen de zuurtegraad van de huid bestand is. Tegenwoordig worden ook monturen vervaardigd in een combinatie van titanium en nikkel, die na vervorming spontaan hun oorspronkelijke vorm weer aannemen.

Qua constructie onderscheiden we in de monturen drie modellen. De klassieke randbril heeft een rand die de brilglazen volledig omgeeft. Bij een bril met halve rand wordt het glas op zijn plaats gehouden door een nylondraadje dat doorheen een groef in de rand van het glas loopt. Bij deze modellen zijn kunststofglazen (zie verder) aan te bevelen omdat er anders te gemakkelijk scherfjes van de randen springen. Voor een glasbril zijn kunststofglazen een must. Dan kunnen de glazen aan de rand doorboord worden en het montuur met schroefjes en moertjes aan het glas bevestigd. Nadeel is dat de glazen rond deze schroefjes moeilijk schoon te maken zijn. Dat nadeel bestaat niet bij brillen waarbij het montuur in de zijkant van het kunststofglas wordt bevestigd.

Zeg niet zomaar glas tegen een brilglas

Het montuur van uw bril kan opvallend en trendy zijn of juist heel sober en onopvallend, wat echt van belang is voor een zuiver zicht zijn vanzelfsprekend de glazen. Een bril met een lichte sterkte wordt zeer snel goed verdragen. Bij een zware brilsterkte kan het beeld naar de randen toe vervormd worden. Dat de glazen perfect gecentreerd zijn in het montuur is dan erg belangrijk.

Tot voor 20 à 25 jaar bestonden er uitsluitend gewone, minerale glazen. Deze hebben het nadeel dat ze breekbaar en zwaar zijn (zeker voor hogere sterktes), maar het voordeel dat ze hard en bijgevolg zeer krasbestendig zijn.

Tegenwoordig wordt meer en meer gebruik gemaakt van kunststofglazen. Deze zijn onbreekbaar (dus veiliger) en tot 70 % lichter dan minerale glazen. En ze dampen iets minder snel aan. Hun belangrijkste nadeel is dat zij bijzonder vlug krassen. Dit wordt meestal verholpen door het aanbrengen van een extra harde beschermlaag. Kunststofglazen bestaan ofwel uit hars, dat voor eenzelfde sterkte iets dikker is dan glas, of uit polycarbonaat, dat uiterst schokbestendig is, 10 % dunner dan glas en 15 % dunner dan hars. Ook absorbeert het UV-stralen tot 380 nm. Dit laatste materiaal wordt vooral gebruikt voor sport- en veiligheidsbrillen.

Ontspiegeld of met een kleurtje

Reflecties op brilglazen kunnen heel storend zijn, zeker wanneer u autorijdt in het donker of in de regen. Om dit te verhelpen kunnen brilglazen ontspiegeld worden. Dan lijken ze helderder en bieden ze meer contrast. Deze glazen worden niet sneller vuil zoals wel eens wordt beweerd, maar men ziet het vuil er wel sneller op. Bij de nieuwste generatie ontspiegelingen wordt hieraan verholpen door ze te voorzien van een vuil- en waterafstotend laagje.

Bij mensen met erg lichtgevoelige ogen kunnen de brilglazen worden voorzien van een kleurfilter. Zowel op minerale als op kunststofglazen kunnen kleurfilters aangebracht worden die tot 85 % van het licht tegenhouden. Let op: een kleurfilter houdt enkel zichtbaar licht tegen en heeft niets te maken met de noodzakelijke UV-bescherming van de ogen (zie kader Let op voor de zon, p. 59). Gekleurde glazen zonder UV-filter zijn zelfs gevaarlijk. Door het verminderde licht dat doorheen de glazen komt, vergroten de pupillen immers waardoor nog meer schadelijke UV-stralen in het oog terechtkomen.

Eén of meerdere afwijkingen corrigeren

Verziendheid, bijziendheid en astigmatisme kunnen verholpen worden met ‘gewone’ brilglazen, d.w.z. met zogenaamde mono- of unifocale glazen. Maar eens de 45 voorbij, ondervinden we allemaal wat meer moeite bij het lezen van kleine lettertjes en dringt een leesbril zich op. Hebt u nooit eerder gebrild, dan kan uw probleem nog steeds met unifocale glazen gecorrigeerd worden en krijgt u een leesbril die u enkel opzet om dingen te zien die zich op een afstand van 35 tot 50 cm bevinden.

Wie voorheen reeds een bril droeg, moet beginnen goochelen met twee brillen: één om te lezen en één om op afstand scherp te zien. Sommige mensen verkiezen meerdere brillen zodat ze voor elke omstandigheid (lezen, computerwerk, sport) een bril hebben met aangepaste glazen. Voor wie dat niet ziet zitten, zijn er de bifocale glazen. Zij hebben onderaan een leesgedeelte in de vorm van een halvemaantje. Het nadeel hiervan is de abrupte overgang van het afstandsgedeelte naar het leesgedeelte. Dit zorgt vooral in het begin wel eens voor aanpassingsproblemen, zeker bij het traplopen of het op- en afstappen van stoepranden. Bovendien is het maantje zichtbaar, wat sommige mensen niet graag hebben omdat ze dit beschouwen als een teken van veroudering. Voordeel van deze oplossing is dat het leesdeel een rustig en gelijkwaardig beeld geeft van het hele leesgebied. Een variant op deze glazen zijn de trifocale glazen, waarbij boven het halvemaantje nog een strook komt die toelaat scherp te zien in een tussengebied. Het halvemaantje geeft een leescorrectie op een afstand van 30 à 40 cm, het tussenstukje op een afstand van 60 tot 75 cm.

In de praktijk verliezen de bifocale en zeker de trifocale glazen echter veld door de ontwikkeling van hoogwaardige multifocale of progressieve brilglazen. Zij worden gekenmerkt door een geleidelijk verloop van verte- naar leessterkte. Het door velen verfoeide maantje is niet meer zichtbaar, er is geen abrupte overgang en u kunt op iedere afstand scherp zien. Multifocale glazen vereisen wel enige gewenning vooraleer u precies weet welk gedeelte u moet gebruiken om op een bepaalde afstand scherp te zien. Maar eens die aanpassingsperiode voorbij, zijn de meeste mensen bijzonder tevreden over deze oplossing.

Momenteel wordt hard gewerkt aan tal van nieuwigheden die de brildrager steeds meer draagcomfort moeten verschaffen. Vroeger moest u voor progressieve glazen bijvoorbeeld steeds een montuur kiezen met vrij grote glazen om de geleidelijke overgang van de leeszone naar de correctiezone voor veraf mogelijk te maken. Met de uitvinding van revolutionaire glazen als de Progressiv Life XS van Rodenstock, de Gradal Brevis van Zeiss, de Hoyalux Summit CD van Hoya of het Varilux Comfort Small gamma van Essilor kunnen nu ook in kleine, trendy monturen multifocale glazen aangebracht worden.

Het absolute neusje van de zalm zijn de multifocale glazen die volledig op uw maat gemaakt worden. Er wordt niet alleen rekening gehouden met de volledige resultaten van uw oogmeting, maar ook met persoonlijke kenmerken van uw gelaat en uw montuurkeuze. Voorbeelden van deze verbazende spitstechnologie zijn de Impression ILT en Impression ILT XS glazen van Rodenstock en de Gradal Individual glazen van Zeiss.

Een bril voor alle behoeften

Misschien houdt u er een activiteit op na waarvoor u op een zeer specifieke tussenafstand feilloos wilt kunnen zien, terwijl het zicht in de verte minder belangrijk is. Ook daar werd een oplossing voor gevonden met glazen die een groter stabiel leesgebied hebben en een correctie bieden van 30 cm tot 1,5 à 2 meter zoals de Claret Business glazen van Zeiss of het Comfortglas Office van Rodenstock. Voortdurend met de ogen heen en weer bewegen, van een vel papier via uw klavier naar het computerscherm, wordt dan minder vermoeiend.

Schildert u bijvoorbeeld en moeten uw ogen zich voortdurend aanpassen tussen de afstand tot uw schildersezel en die tot uw model, dan zijn er de Gradal RD glazen van Zeiss waarmee u scherp ziet van leesafstand tot ongeveer 4 meter.

Golf is uw passie? Dan heeft Zeiss voor u het multifocale brilglas ProGolf. Het verschil met de klassieke multifocale bril is dat er extra rekening werd gehouden met de afstand tot uw voeten, zodat u niet in de problemen raakt bij het putten van uw golfbal. En dit zijn maar enkele voorbeelden die illustreren hoe belangrijk het is om uw oogarts of opticien duidelijk te maken wat u precies wilt. Pas dan kan hij u een oplossing op uw maat voorstellen.

Leen Baekelandt