Naar een alimentatie van bepaalde duur?

In onze buurlanden is de schuldloze echtscheiding inge-burgerd, in België wordt erover gedebatteerd. Wat zijn de plannen van minister Onkelinx? Zal de fout van één van beide partners in de toekomst geen rol meer spelen? En wat zal er gebeuren met de persoonlijke alimentatie?

Een echtscheiding zonder schuldige, daar is al jaren sprake van. Advocaat Didier Pire is verbonden aan het kabinet van minister van Justitie Laurette Onkelinx als deskundige op het vlak van familierecht. Hij vertelt ons welke hervormingen er op stapel staan in verband met de echtscheidingsprocedure en welke de eventuele gevolgen zouden zijn voor de alimentatie. Dit alles uiteraard op voorwaarde dat de door de regering voorgestelde tekst – op het ogenblik dat deze Plus Magazine wordt gemaakt nog maar een ontwerp van wet – wordt goedgekeurd door de Kamer en de Senaat.

Hoe staat het met het wetsontwerp over de schuldloze echtscheiding?

Didier Pire: Het voorontwerp van wet werd opgesteld door de regering. Het werd voorgesteld in een subcommissie Familierecht van de Commissie Justitie, die het werk voorbereidt. Momenteel ligt het dossier ter tafel bij de Kamercommissie Justitie. Het is nu wachten op de goedkeuring, eerst van de Kamer en daarna van de Senaat. Wij hopen uiteraard dat het ontwerp nog deze legislatuur gestemd wordt.

Klopt het dat er nog maar één enkele echtscheidingsvorm zal overblijven?

Inderdaad. Vandaag zijn er twee grote procedures: de echtscheiding door onderlinge toestemming en de echtscheiding op grond van bepaalde feiten die, in de brede zin, ook de echtscheiding op grond van twee jaar feitelijke scheiding omvat. De op til zijnde hervorming wil deze vormen samenvoegen tot een enkele: de echtscheiding wegens duurzame ontwrichting van het huwelijk. De echtscheiding door onderlinge toestemming zou niet verdwijnen, maar geïntegreerd worden in deze procedure.

De procedure zal sneller gaan als de aanvraag uitgaat van beide echtgenoten en als ze al een tijdje gescheiden leven. Vraagt maar één van beide partners de echtscheiding aan, dan zouden ze minstens één jaar feitelijk gescheiden moeten zijn. Is dat niet het geval, dan moeten ze tweemaal verschijnen, met een proeftijd van 6 maanden. Maar let op, deze termijnen zullen niet noodzakelijk altijd worden toegepast: de rechter kan ook beslissen de scheiding onmiddellijk uit te spreken als hij van mening is dat er sprake is van een duurzame ontwrichting van het huwelijk. In dit kader kan hij ook rekening houden met een fout van een van de partners, maar het wetsontwerp schrapt het begrip ‘fout’ bij het uitspreken van de echtscheiding.

Zal het begrip ‘fout’ dan helemaal verdwijnen?

Dat is nu net een punt waarover nog discussie bestaat. Er zijn momenteel twee tendenzen. Een deel van de Belgische advocaten wil dat het foutbegrip blijft bestaan, een ander deel zou het volledig willen zien verdwijnen. Het wetsontwerp kan je opvatten als een compromis tussen beide standpunten. In de parlementaire debatten gaan stemmen op om het foutbegrip niet langer te hanteren bij het uitspreken van de echtscheiding (de echtscheiding op grond van fout zou dus verdwijnen en plaats maken voor de echtscheiding op grond van duurzame ontwrichting van het huwelijk), maar wel nog bij de gevolgen van de echtscheiding, meer bepaald bij het bepalen van het onderhoudsgeld.

Op welke basis wordt bepaald wie onderhoudsgeld moet betalen?

De principes zullen grosso modo behouden blijven. De partij die er economisch het minst goed voorstaat zal in principe recht hebben op een onderhoudsgeld, maar de voorwaarden zullen strenger worden. Wie een onderhoudsgeld vraagt, zal moeten aantonen dat het feit dat hij onderhoudsgeld nodig heeft, buiten zijn/haar wil ligt. Daarna wordt het systeem omgekeerd. Momenteel moet degene die een onderhoudsgeld vraagt voor zichzelf bewijzen dat de echtscheiding de fout is van de andere. In de nieuwe procedure zal de partner aan wie onderhoudsgeld gevraagd wordt zich kunnen verweren door te stellen dat de andere partner een zware fout heeft begaan.

Ook nieuw is dat de alimentatie beperkt zou worden in de tijd, nl. tot de duur van het huwelijk . Als het huwelijk 2 jaar heeft geduurd (en de voorwaarden zijn voldaan), dan zal er gedurende 2 jaar onderhoudsgeld betaald worden. Heeft het 25 jaar geduurd, dan is dat 25 jaar. De ev. periode dat de partners samenwoonden voor het huwelijk wordt daar bijgeteld. n

Jocelyne Minet