Montreal in feestgewaad

In december schittert Montreal met ontelbare lichtjes. De kerstversiering, een levendige traditie, maakt elke avondwande-ling tot een feest. Want dit is een stad met een warm hart, zelfs onder een mantel van sneeuw.

Met een kerstmuts tot over zijn oren komt onze gids, Pierre Seguin, de lobby van het Marriot Spring Hotel binnen. Hij neemt ons mee op een avondwandeling doorheen Montreal. Naar de ruelle Recouverte, een grote glazen overkapping die de rue St Jacques met de rue St Antoine verbindt. Naar het Continental-hotel met op zijn benedenverdieping een winkelgalerij vol luxeboetieks en restaurants. Het is een mooi voorbeeld van façadisme: achter de gerestaureerde historische gevel gaat een hypermodern gebouw schuil. Op podia paraderen negen kerstmannen uit verschillende werelddelen, zo rond kerstmis op hun... paasbest uitgedost. Ze komen uit Canada zelf, maar ook uit Scandinavië, uit Oost-Europa... Met hun lachende tronies en rode appelwangen doen ze aan Coca-Colareclames uit de jaren dertig denken.

De helden van Quebec

Iets verder in de straat staat de kathedraal van St Jacques, de oudste kerk van Quebec en het ideale decor om over de grote helden van het jonge Quebec te vertellen. Over Jacques Cartier die in 1535 als eerste de Saint-Laurent opvoer tot aan een heuvel die hij Mont-Royal doopte, de koninklijke berg. Over Paul de Chomedey de Maisonneuve die samen met Jeanne Mance, Montreal stichtte. Of over die andere Cartier, Sir Georges Etienne, de politicus die de rechten van de Franstaligen verdedigde en de Canadese federatie boven de doopvont hield.

Warm ingeduffeld stappen we door de sneeuw naar het financiële hart van de stad. Op nummer 1000 van de rue La Gauchetière rijst de hoogste wolkenkrabber op, 51 verdiepingen en 205 meter hoog – het maximum want het is verboden hoger te bouwen dan de Mont-Royal. Een prachtige schaatsbaan op de benedenverdieping herinnert eraan dat we ons in het koninkrijk van het ijshockey bevinden.

De place Ville-Marie kruist de indrukwekkende boulevard René L’Evêque, die de metropool van oost naar west doorkruist. De boulevard is genoemd naar de separatistische premier van de jaren zeventig, een verwoed verdediger van de Franse taal. In een van de hallen vliegen elfjes, feeën, heksen en andere sprookjesfiguren rond een enorme versierde spar. Aan de overkant van de boulevard, aan het begin van de avenue Mc Gill College die tot aan de voet van de Mont-Royal loopt, prijkt een andere kerstboom, schitterend van de lichtjes. Een dubbele rij versierde appelbomen volgt de brede straat. Allemaal feesten ze mee: de bomen maar ook de gebouwen. Reusachtige kerstkransen versieren hun monumentale ingangen.

Strass en glitter

In de rue St Catherine, het kloppende hart van de stad, ontmoeten het beste en het slechtste elkaar. De place des Arts, de tempel van de populaire cultuur, is het trefpunt voor alle grote festivals. Aan de overkant heeft het Complexe Desjardins voor de feestperiode een dorpje uit het Quebec van het begin van de 20e eeuw gereconstrueerd. Verder in de straat wisselen winkeltjes, seksshops en louche bars met suggestieve neonreclames elkaar af. Daklozen, clochards en dronkelappen zwerven over de trottoirs. Verder naar het oosten wordt de straat steeds chiquer. Hier proberen de uitstalramen van de grote warenhuizen Labaye en Ogilvy elkaar de loef af te steken met strass en glitter. Wie heeft de beste geschenkideetjes, wie de mooiste versiering? In Montreal betaalt de privésector het grootste gedeelte van de kerstversiering: elk jaar anderhalf miljoen dollar!

Een eindje verder is er geen plaatsje meer vrij in de elegante restaurants van de rue Crescent. Het begint nu echt koud te worden en ons bibberende groepje haast zich naar de warmte van de ondergrondse stad: een tiental winkelcentra worden onderling verbonden door 32 kilometer galerijen. Ze tellen samen niet minder dan 930 winkels, 50 restaurants (de fastfoodketens niet meegerekend), 19 bioscopen, 11 theaterzalen en acht hotels!

De Mont-Royal, de long van de stad

De wind is gaan liggen en Montreal slaapt onder een dikke jas van sneeuw. Heel de stad fonkelt onder de blauwe hemel. Van op de top van de Mont-Royal strekt het panorama zich uit tot aan de Saint-Laurent, die de zuidelijke grens van groot-Montreal vormt. Dit grote park van 205 hectare werd in 1868 aangelegd door Frederik Law Holmstead, de landschaps- architect die ook Central Park in New York ontwierp. Het Lac aux Castors, in de winter een ijsbaan, is op zondagochtend nog verlaten. Kinderen, vroeg uit bed gelokt door de sneeuw, spelen met sleetjes op de verse poedersneeuw.

Op de zuidflank van de Mont-Royal dalen de welvarende straten van de Golden Square Mile area (de gouden vierkante mijl) af naar de selecte avenue Sherbrooke. Vroeger woonden hier de rijke families van Schotse origine die hun fortuin aan de handel in beverhuiden dankten. Beverbont diende toen als grondstof voor hoge hoeden. De weelderige Victoriaanse huizen met torentjes staan er nog altijd, al zijn ze vaak van bestemming veranderd en herbergen ze nu allerlei overheidsinstellingen.

Het Oratoire St Joseph domineert de stad van op zijn heuvel, zoals de Sacré-c£ur dat in Parijs doet. Dit bedevaartsoord, het werk van de populaire pater André, trekt elk jaar tienduizende gehandicapten aan die moeizaam de vele treden beklimmen. In december is er ook een unieke tentoonstelling van kerstkribben uit de hele wereld.

Bagels en smoked meat

Tussen de Mont-Royal en het La Fontaine-park verdringen de bezienswaardigheden elkaar. Als ruggengraat van deze vierhoek geldt de boulevard Saint-Laurent, de oost-westgrens van de stad met typische huisjes met platte daken, zuiltjes en buitentrappen. Rond de rue Duluth hebben de Portugezen en de Grieken hun huizen in felle kleuren geschilderd. De vele restaurantjes serveren er een echte wereldkeuken, al hebben ze niet allemaal een tapvergunning zodat je soms bordjes ziet met de goede raad... je eigen wijn mee te brengen. En hoewel het gebruik van cannabis alleen voor therapeutische doeleinden is toegelaten, heeft café ‘Chez Marie-Jeanne’, aan de rue Rachel, zich uitgeroepen tot de eerste coffeeshop van de stad.

In de rue Prince Arthur lokken de trendy cafés de voorbijgangers. De autochtonen kunnen u twee klassiekers aanbevelen: de specialist van de bagels (lekkere ringvormige broodjes) op houtskool in de rue Saint-Denis (onze tip: proef er ook de worteltaart) en het smokedmeat (gerookt vlees) bij Schwartz, op de boulevard Saint-Laurent.

Aan de overkant van de Saint-Laurent steekt het oude centrum van Montreal af tegen de drukke zakenwijk. De rue Saint-Paul met zijn huizen van natuursteen en de opvallende koepel van de Marché Bonsecours. Dit is de wijk van de kunstgalerijen, de souvenirwinkeltjes en de rijkelijk versierde restaurants, de gerestaureerde graansilo’s en de prachtige oude haven. Een misthoorn galmt. U bent welkom... n

Tekst en foto’s: Guy Van de Berg