Minder is beter

Kuren. Het lijkt iets uit langvervlogen tijden. En toch zitten vooral zuiveringskuren opnieuw in de lift. De ultieme manier om het lichaam van binnen én van buiten te reinigen en volledig tot rust te komen, zo klinkt het.

In badjas op een terras rondhangen, aan een kruidentheetje nippen, massages en modderbaden, wat lichaamsoefening, platte rust met een warmwaterkruik, darmwassingen... Dat zijn de beelden die het woord ‘kuren’ haast automatisch oproept. Zo wordt het meestal in films voorgesteld ... en dat beeld blijkt nog min of meer te kloppen ook. Dat is de ervaring van Lea (63) die vorig jaar haar eerste Mayr-zuiveringskuur û genoemd naar een Oostenrijkse arts die zo’n 90 jaar geleden een zuiveringstherapie voor het spijsverteringsstelsel ontwikkelde – volgde. Waarom ze ging kuren? “Ik sukkelde al een tijdje met pijn in mijn darmen, vaak zo erg dat ik bang werd dat het kanker was. Na onderzoek bleek ik een uitgezet colon te hebben, wat gepaard ging met het prikkelbaar-darmsyndroom. Intussen had ik al wat gelezen over zuiveringskuren en dan vooral over de Mayr-kuur. De gedachte dat je met zo’n behandeling je darmen volledig kan reinigen, sprak me aan. Ook wou ik eens van zo’n Mayr-arts horen wat en hoe ik het best kon eten om zo weinig mogelijk last te hebben van dat colon.”

Gezuiverd en fit

Een Mayr-kuur is een typisch voorbeeld van een vastenkuur, zowel gericht op mensen mét als zonder specifieke klachten. Het is de bedoeling door minder en bewuster te eten, het lichaam een schoonmaakbeurt te geven en kuurgangers aan te sporen om hun eet- en leefgewoonten ook in het dagdagelijkse leven aan te passen. De achterliggende idee is dat minder eten gewoon beter is voor de gezondheid en de levenskwaliteit, al is het maar omdat het lichaam als gevolg van dat vasten meer energie kan steken in het reinigingsproces en minder in het verteringsproces.

Dat reinigingsproces situeert zich in de eerste plaats in de darmen. Bij een doorsnee westerling krijgen die dag na dag zoveel voedsel en ongezonde stoffen te verwerken dat ze trager of minder goed gaan functioneren. Logisch gevolg: voedingsstoffen worden minder goed opgenomen en afvalstoffen minder efficiënt verwijderd. Afvalstoffen die in het lichaam blijven, kunnen voor klachten (migraine, reuma,..) zorgen, of maken dat we ons minder fit voelen. De meeste zuiveringskuren zijn bedoeld om opgestapelde schadelijke resten uit de darmen te verwijderen. Door dat ontslakkingsproces worden bloed en lichaamsvochten gezuiverd van gifstoffen en zouden we ons energieker en fitter moeten voelen.

Zo’n kuur gebeurt onder medische begeleiding. Zomaar op eigen houtje de voedselkraan dichtdraaien vanuit de veronderstelling dat niets zo goed is als niét eten, zou een zware vergissing zijn. Vandaar dat een Mayr-kuur vaak in groep gevolgd wordt, tijdens een heuse kuurweek. Centraal in het programma staat het vastendieet, doorgaans aangevuld met bijkomende zuiveringsbehandelingen en -activiteiten. Heel veel nadruk ligt ook op rust en ontspanning. Trouwens, het feit dat de deelnemers hun stresserende leven even achter zich laten, kan op zich al een heilzaam effect hebben.

“Dat voel je wel degelijk”, zegt Lea. “Dankzij de slaapmomenten tijdens de dag en het feit dat je op tijd naar bed gaat, kom je volledig tot rust.”

Zorg voor het lichaam

Kuren is echter méér dan vasten. Om zoveel mogelijk effect uit de vastenkuur te halen, worden naast het voedings- programma een aantal bijkomende hulpmiddelen ingezet. Zo is ochtendgymnastiek een essentieel onderdeel van de Mayr-kuur en staan er ook wisseldouches op het programma. De lichaamsbeweging gebeurt in de buitenlucht en is vooral bedoeld om de ademhaling te stimuleren en de zuivering via huid en longen te vergemakkelijken. Een mindergekend hulpmiddel uit het programma is de leverwikkel. Dat is een vochtig handdoekje dat tijdens de slaap op de lever gelegd wordt. Boven dat doekje komt een warmwaterkruik of een kersenpitkussen, dat op zijn beurt wordt afgedekt met een badhanddoek. De wikkel bevordert de doorbloeding van de lever. Door de toenemende afvoer van afvalstoffen wordt dat orgaan immers extra belast. En de darmen worden ook letterlijk gereinigd: darmspoelingen helpen om schadelijke resten los te maken.

Algen- of kleipakking, massage of shiatsu en sauna of stoombad zijn nog enkele extra hulpmiddelen die het zuiveringsproces bevorderen en het relaxatiegevoel in de hand werken.

Voor & na: bewust gezond

Het lichaam zou een enorme schok krijgen als het van vandaag op morgen ineens een zuiveringskuur te verwerken kreeg. Zomaar het aantal calorieën terugschroeven, vraagt immers een te zware aanpassing van het organisme. Hetzelfde geldt na de kuur. Zonder overgang opnieuw overschakelen op een minder streng voedings- en leefpatroon is evenmin goed. Vandaar dat de meeste programma’s werken met voor- en nakuren. Het is de bedoeling dat de kuurganger die thuis op eigen initiatief volgt. Maar zowel de kuur zelf als wat ervoor en erna komt, wordt in principe door een arts opgesteld en opgevolgd.

Over voor & na gesproken: sommige mensen zien een zuiveringskuur als een soort van jaarlijkse correctieronde voor de ongezonde levensstijl waarop ze de rest van het jaar teren. Uiteraard is dit fout. Het best kadert zo’n kuur in een bewuste levensstijl waarin gezonde voeding, beweging en stressbestrijding een belangrijke plaats innemen. Je kan niet een heel jaar van hot naar her racen, verkeerd eten en voor de televisie hangen en dan hopen dat je in één week alle schade herstelt!

Overigens zijn, in tegenstelling tot hun alternatieve collega’s, lang niet alle klassiek geschoolde artsen overtuigd van het nut en de heilzame effecten van zo’n weekje vasten. Veelgehoorde anti-argumenten zijn: het tijdelijke tekort aan voedingsstoffen, het gevaar op een jojo-effect en het gebrek aan bewijzen voor de zuiverende kracht van zo’n kuur. Artsen die pro zijn, benadrukken dan weer wél de wetenschappelijke basis en de doorgedreven medische begeleiding.

A Lieve Van de Velde