“Mijn vader blijft mijn held”

Ze leeft met haar gezin discreet in Londen maar haar gedistingeerde, rijzige verschijning verraadt haar aristocratische roots. We spraken met prinses Esmeralda, dochter van wijlen koning Leopold III en Lilian Baels.

We ontmoeten de prinses in het Museum voor Natuurwetenschappen, waar ze als kind vele uren doorbracht en ook het Leopold III-fonds gevestigd is waarvan ze voorzitster is. Met tentoonstellingen en evenementen houdt ze de herinnering aan haar vader en zijn wetenschappelijke expedities levendig.

Plus Magazine: Hebt u het gevoel dat u de eer van uw vader moet herstellen? Hij heeft een moeilijk koningschap gekend.

Prinses Esmeralda: Het is niet aan mij om dat te doen maar aan de historici. Ik ben er zeker van dat ze ooit zijn rol op een objectieve manier zullen herdefiniëren. Als dochter wil ik een ander aspect van zijn persoon tonen: Leopold als wetenschapper, mens en humanist. Vorig jaar was het precies 30 jaar geleden dat hij overleed en vierde zijn fonds zijn 40ste verjaardag.

U was zijn oogappel.

Absoluut. Ik was zijn jongste kind. In mijn kindertijd had hij al een zekere sereniteit teruggevonden. De controverse over zijn koningschap lag achter hem. Hij heeft dan ook veel tijd met mij doorgebracht. Hij vertelde veel over zijn reizen en ik heb ook samen met hem gereisd. Ik was nauw betrokken bij dat aspect van zijn leven.

Hij is nog altijd uw held.

Zonder twijfel! Ik ben gepassioneerd door de natuur en sterk begaan met het leefmilieu en vind hem ook daar terug. Ik reis veel, maar niet op dezelfde manier als hij. Ik maak geen expedities. Ik probeer wel vaak mijn kinderen mee te nemen. Zo reisde ik met hen naar de Galapagoseilanden. Het maakt deel uit van hun opvoeding.

Wat doet het Leopold III-fonds?

We krijgen veel vragen van doctorandi aan Belgische universiteiten om hun expedities te steunen. Ik ga samen met de raad van bestuur na of we die geheel of gedeeltelijk kunnen financieren. We vergaderen een paar keer per jaar. Het fonds ligt mij nauw aan het hart omdat het werd opgericht door mijn vader en de culminatie van zijn passies is. Maar ook omdat de natuur en het milieu voor mij zeer belangrijk zijn.

U bent van opleiding journaliste. Oefent u dat beroep nog uit?

Ik schrijf nu boeken. Mijn kinderen zijn pubers en eisen veel aandacht op. En dat is makkelijker te combineren met boeken schrijven dan met journalistiek werk. Maar ik schrijf wel op een journalistieke manier. Ik heb mij ook geëngageerd in een fonds dat Delphus heet en zich inzet voor autistische kinderen.

Hoe ziet de doorsnee dag van prinses Esmeralda er dan uit?

Ik breng mijn kinderen naar school en neem dan plaats achter mijn pc. Momenteel schrijf ik twee boeken en werk ik mee aan een documentaire. Die is, samen met één van mijn boeken, gewijd aan mijn grootouders Albert en Elisabeth. Beide boeken komen volgend jaar uit naar aanleiding van 100 jaar WOI. Het andere boek is gewijd aan vrouwen die de Nobelprijs voor de Vrede kregen. Verder wil ik het fotoarchief en wetenschappelijk materiaal van mijn vader onder de aandacht houden.

U woont al 15 jaar in Londen. Weten uw buren dat u een koningsdochter bent?

Niemand kent mij en daar ben ik blij om. Dat vind ik een van de grote voordelen van Londen, dat niemand iets afweet van de andere. Ik hou wel van die anonimiteit.

U bent wel een Belgische prinses. Hebt u nog een band met ons land?

Absoluut! Ik kom hier twee, drie keer per maand. Mijn professionele activiteiten en mijn fonds bevinden zich hier. En mijn familie. Ik neem vaak de kinderen mee voor een weekend of een langere vakantie. We wonen in Londen omdat mijn man er als wetenschapper werkt. Maar het is niet uitgesloten dat we in de toekomst naar België verhuizen. Mijn kinderen hebben de Belgisch-Britse nationaliteit. Ze spreken Engels, Frans en Spaans, want hun vader is Spaanstalig. Als we naar België verhuizen, zullen ze Nederlands leren.

Naar welke plekken in ons land keert u het liefst terug?

Het Museum voor Natuurwetenschappen is een van mijn favoriete plekken. Hier heb ik zoveel jeugdherinneringen. Ik kom er ook dikwijls met de kinderen. Ze zijn dol op de dinosauriërs. Het is hier prachtig. Maar er zijn zoveel leuke plaatsen in Brussel. Het is een aangename stad. Veel kleiner dan Londen, maar met een veel betere levenskwaliteit.

Bent u nog op Argenteuil geweest? (kasteel waar Esmeralda opgroeide)

Ik ben er teruggekeerd voor de presentatie van een documentaire over mijn vader. Dat was zeer emotioneel.

Bezoekt u vaak uw halfbroer of andere leden van het koningshuis?

Natuurlijk! Het is mijn familie! Maar zeker niet altijd, want ik kom vaak ’s ochtends aan in Brussel en vertrek ’s avonds terug naar Londen.

Hoe gaat het met Albert sinds hij is afgetreden?

Ik heb hem sindsdien nog niet gezien. Hij is veel in het buitenland. Maar hij steunt mijn werk.

Hoe beleefde u de troonswisseling?

Zoals iedereen: met veel emotie én enthousiasme. Ik heb de indruk dat er een nieuwe wind door België waait. Maar ik heb het vanop een afstand gevolgd want ik was toen niet in het land. Ik ben er zeker van dat mijn neef Filip een goede koning zal zijn.

De koninklijke familie ligt de laat-ste tijd onder vuur. Raakt u dat?

Weet u, ik ben dat gewend. Van jongsaf aan leerde ik ermee leven. Al is het natuurlijk niet makkelijk wanneer je familie bekritiseerd wordt.

Hoe gaat u daar mee om?

Zoals altijd: ik moet op een of andere manier de ogen sluiten, mij afsluiten voor wat er gezegd en geschreven wordt. Ik heb in het verleden af en toe gereageerd, toen het mijn eigen ouders betrof. Want ik ben niet onderworpen aan eenzelfde droit de reserve als het koningshuis.

Ook over uw zus Marie-Christine is al veel geschreven. Hoe gaat het met haar?

Mijn zus leeft in het westen van de VS, is gelukkig en wenst geen contact.

Heeft de dood van jullie broer Alexander jullie dichter bij mekaar gebracht?

Nee, toch niet. We horen mekaar sporadisch, met een verjaardag of met kerst. Maar meer niet. Zij wil het zo en ik respecteer haar keuze.

Wat is uw mooiste herinnering?

Ongetwijfeld de geboorte van mijn kinderen. En de reizen die ik met mijn vader heb kunnen maken. Het waren dan wel geen expedities maar toch fantastische reizen, vooral ook omdat we het zo goed met mekaar konden vinden. We zijn samen in Kenia en Senegal geweest. Dat was buitengewoon.

Waar hebt u het meeste spijt van?

Dat mijn vader er niet meer is! Hij zou dol zijn op de technologische vooruitgang, de digitale fotografie, de communicatiemiddelen en sociale media. Ik mis hem nog altijd.

Ann Heylens en Olivia van de Putte – Foto’s Frank Bahnmüller

Ik ben gewend aan kritiek op mijn familie. Ik leef er al van kindsbeen mee.