Mijn slaapcursus, één jaar later

Precies een jaar geleden volgde ik een slaaptraining in een ziekenhuis. Ik veranderde een aantal gewoontes en vond een goede slaap terug. Wat is daar een jaar later nog van over?

Wat je hier geleerd hebt, is voor de rest van je leven! En sta jezelf niet één dag een uitzondering toe”.

Ik hoor het psycholoog Bart De Saeger nog altijd zeggen. Hij was degene die ons groepje een aantal leefregels en technieken voor een betere slaap inhamerde tijdens mijn slaaptraining in het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis in Aalst.

Bart, je hebt gelijk gekregen. Een jaar later kan ik zeggen dat mijn slaapkwaliteit nog altijd stukken beter is dan in de periode vóór ik het slaaptraject volgde. Maar zodra ik één dag ook maar één van die leefregels niet volg, heb ik prijs: om drie of vier ’s nachts ben ik klaarwakker.

Het verschil met vroeger is echter dat ik nu niet meer in mijn bed blijf liggen kijken naar de klok (die is trouwens niet meer zichtbaar). Ik sta op, lummel wat rond en na hooguit 20 minuten kruip ik weer tussen de lakens. Meestal slaap ik binnen het half uur weer in. Dat half uur is belangrijk. Neurologe Marleen Vieren heeft me vorig jaar geleerd dat ik een inslaaptijd tussen 10 en 30 minuten als normaal mag beschouwen. Oef!

Liefste, geef me weer een por!

Ik ben de slaaptraining gaan volgen omdat ik al een paar jaar een doorslaapprobleem had. Drie uur slapen en dan ineens klaarwakker zijn en een uur naar de klok kijken, u kent het misschien ook. Ik was dat beu. Uit het neurologisch onderzoek bleek dat mijn slaapprobleem niet pathologisch was. Ik zou wel altijd een oppervlakkige slaper blijven en moest vooral een aantal gewoontes vervangen door gezondere leefregels (zie kader).

Een aantal van die regels lukt me een jaar later nog altijd moeiteloos. Ik mis de televisie op de slaapkamer niet. De klok staat nu – met de wijzers naar de muur – op het nachtkastje van mijn vrouw. Alleen als ik ’s nachts opsta, durf ik stilletjes kijken hoe laat het is.

Heel heilzaam is ook de regel gebleken dat ik overdag een slaaptekort moet opbouwen. Concreet: ik ga pas slapen als ik doodmoe bent (en niet: “het is elf uur, dus ik moet naar bed”). En ik mag vooral niet in slaap vallen vóór de buis. Dat is de leefregel die ik het meest overschrijd. Via deze weg wil ik mijn vrouw vragen me opnieuw een por te geven als ze mijn ogen voor de televisie ziet dichtvallen. Dat heeft ze namelijk opgegeven. Jammer, want telkens als ik alleen het begin van een film zie, betaal ik dat ’s nachts cash met wakker worden en opstaan.

Voldoende lichaamsbeweging? Ook dat is niet evident. Als ik ’s avonds naar de fitness ben geweest (één avond per week), slaap ik altijd beter. Ik weet dat ik tussen negen en tien uur ’s avonds een wandeling zou moeten maken. Maar in de praktijk doe ik dat zelden. Bestaat er niet één of andere elektrische stroomstoot die me naar buiten drijft wanneer ik op de sofa in slaap dreig te vallen?

En dan de alcohol. Als ik ’s avonds een paar glazen wijn (of iets dergelijks) heb gedronken, ken ik het scenario: ik slaap zonder problemen in maar ben om drie uur klaarwakker. Ik heb daarom met mezelf een compromis gesloten: geen alcohol in de week. Mijn schade haal ik in het weekend in. Slecht slapen doe ik nu dus vrijdag- en zaterdagnacht. Maar dat heb ik er voor over. Het leven moet leuk blijven.

Nieuw: de stappenteller

De slaaptraining die ik gevolgd heb, is min of meer dezelfde in alle slaapklinieken in België: eerst een neurologisch onderzoek (zo nodig met slaaptest) en dan een zestal groepssessies om slaapverbeterende technieken aan te leren. “We hebben sinds vorig jaar nog twee zaken aan de cursus toegevoegd”, hoor ik van Bart De Saeger. “De cursisten krijgen een stappenmeter zodat ze de gewoonte aanleren om 10.000 stappen per dag te doen. En we geven ze een cd met relaxatieoefeningen mee. Ik weet dat die oefeningen niets voor jou zijn, maar andere mensen hebben er wel baat bij.” Meer en meer mensen met slaapproblemen vinden steeds vaker zelf de weg naar een slaaptraining. “Ze wachten niet langer tot de huisarts ze doorverwijst of tot ze afhankelijk worden van slaaptabletten”, zegt dr. Vieren. “Dat is een positieve ontwikkeling. Een goede slaap is essentieel voor onze gezondheid, maar we moeten er zelf aan willen werken. En volhouden!”

Ludo Hugaerts