Mijn schoonzoon is als een zoon voor mij!

In de relatie schoonmoeder-schoonzoon liggen flink wat valkuilen op de loer. Soms komen ze overeen als de beste kameraden, maar soms verloopt de samenwerking – voorzichtig uitgedrukt – ‘iets minder vlot’. Test uzelf en lees hoe u een gezond evenwicht kunt behouden!

Christiane V. op het forum van onze website www.plusmagazine.be : “Ik kom prima overeen met mijn moeder, maar mijn man krijgt altijd gelijk van haar. Hij verloor zijn beide ouders zeer jong en vond als het ware een nieuwe thuis bij ons. Hij draagt zijn schoonmoeder op handen.”

Luc R. klinkt minder vrolijk: “Ik heb een inwonende schoonmoeder en er brandt hier dag en nacht een noveenkaars opdat ze zo snel mogelijk opnieuw zou vertrekken. Luister naar mij: neem onder geen enkel beding je schoonmoeder in huis!”

Deze lezersreacties mogen dan heel verschillend zijn, ze beantwoorden beide aan een realiteit. “Ik zie dat ook in mijn praktijk”, getuigt geronto-psycholoog Luc Van de Ven, verbonden aan de K.U. Leuven en gespecialiseerd in familierelaties met ouderen. “Je hebt schoonmoeders die hun schoonzoon beladen met alle zonden van Israël en schoonzoons die hun schoonmoeder liefst naar het andere eind van de wereld zien verhuizen. En omgekeerd heb je schoonmoeders die hun schoonzoon idealiseren.”

Wanneer het niet botert tussen schoonmoeder en schoonzoon, kan de oorzaak zijn dat de schoonmoeder onverstoord het principe eigen kind, schoon kind huldigt. Ze heeft dan een sterke, misschien een té sterke band met haar dochter. Luc Van de Ven: “Wanneer er iets misloopt of er een conflict ontstaat, zal ze de schuld op de schoonzoon werpen. Zelfs als hij met het conflict niets te maken heeft. De schoonzoon is immers de vreemde indringer en het is altijd gemakkelijker zo iemand tot zondebok te maken. Van zijn kant krijgt hij het gevoel dat zijn schoonmoeder voortdurend ruzie stookt en stokken in de wielen van zijn huwelijk steekt.”

“Hij doet alle klusjes”

Aan de andere kant van de waaier heb je schoonmoeders die hun schoonzoon idealiseren. Hij kan niets fout doen. En als hij toch iets mispeutert, zal schoonmalief dat vergoelijken of zelfs de schuld op haar dochter steken (” Hij is maar een man, jij zou beter moeten weten...“).

Achter die idealisering kan een positieve of een negatieve verklaring schuilgaan. “De positieve drijfveer kan oprechte liefde en bezorgdheid voor de eigen dochter en de kleinkinderen zijn”, verklaart de psycholoog. “Een moeder die haar dochter door en door kent, weet ook wat haar minder goede eigenschappen zijn. De schoonzoon kan die minder goede kanten compenseren en op die manier zekerheid bieden. Een partner die ordelijk is, op het geld past en alle klusjes aankan, zorgt voor een veilig gevoel wanneer de dochter eerder een sloddervos of onhandig is, of wanneer ze zich nogal snel in de schulden durft te steken. Deze vorm van idealisering komt ook voor in nieuw samengestelde gezinnen. Als de nieuwe schoonzoon de dochter na een pijnlijke vechtscheiding weer gelukkig maakt en bovendien goed voor de kinderen zorgt, dan wordt hij door zijn schoonouders bijna als een redder onthaald.”

Minder opbouwend is de situatie waarin een schoonmoeder een schoonzoon gaat idealiseren omdat ze nog in een psychologische machtsstrijd met haar dochter gewikkeld is. “Moeders die hun dochter niet kunnen loslaten, gaan proberen de schoonzoon als bondgenoot te gebruiken om toch gelijk te krijgen.”

Dromen van de ideale schoonzoon

Om een gezonde relatie in onze familie te houden, kunnen we volgens onze psycholoog het best de volgende valkuilen vermijden:

n Probeer zowel zijn plus- als zijn minpunten te zien. Oké, iedere moeder mag voor haar dochter best dromen van een partner die beantwoordt aan wat een man allemaal zou moeten zijn. Een knapperd die liefdevol zorgt voor zijn vrouw, tederheid uitstraalt, leuk sociaal gedrag vertoont en ook een goede partij vormt op gebied van financies en carrière. Kortom, iemand met wie je kunt uitpakken voor de buitenwereld. Helaas: dat ideaal komt in de werkelijkheid vrijwel nooit voor.

n Laat ze ademen. Accepteer uw schoonzoon met warmte, maar respecteer de autonomie en de volwassenheid van het koppel. Hengel niet voortdurend naar hoe het met hun relatie gaat.

n Verdeel uw contacten over dochter en schoonzoon. Als u te veel de kant van uw schoonzoon kiest, zal uw dochter zich onbegrepen voelen en zo legt u druk op hun relatie.

n Weeg uw schoonzoon niet af tegen uw zoon(s). Is uw schoonzoon veel handiger dan uw eigen zoon en aangenamer in de omgang? Wees blij, maar spreek uw zoon daar niet op aan. Zoniet zal deze laatste nog meer het gevoel krijgen dat hij nooit heeft kunnen beantwoorden aan wat u over hem gedroomd had.

n Vermijd inwonen. “Ik krijg vaak te maken met families waar generaties te dicht op elkaars lip zitten – letterlijk en figuurlijk”, getuigt Luc Van der Ven. “Ik ben daarom geen voorstander van inwonen bij de ouders. Dat kan hooguit een tijdelijke noodoplossing zijn. Zelfs als er gegronde financiële redenen bestaan, zal langdurig inwonen zich vaak wreken. Alle partijen krijgen het gevoel vastgeketend te leven. Met twee volwassenen leven is al zo moeilijk, laat staan met drie of vier.” n

Ludo Hugaerts