“Mijn leerschool is het leven zelf”

Ze wordt dit jaar zestig, en u ziet haar dit najaar voor het eerst de hoofdrol spelen in een langspeelfilm: in ‘Confituur’ van Lieven Debrauwer. “Soms heb ik het gevoel dat alles nog maar begint”, zegt Marilou Mermans die nochtans wereldberoemd is in Vlaanderen, onder meer dankzij de vtm-serie ‘Lily en Marleen’.

Het zijn drukke dagen voor Marilou Mermans. Begin september werd de rode loper voor haar uitgerold op het filmfestival van Venetië. Half oktober sluit ‘Confituur’, de nieuwe langspeelfilm van Lieven Debrauwer waarin zij de hoofdrol speelt, het festival in Gent af en de prent duikt ook op in de Vlaamse bioscopen.

“Ik hou van mijn personage”, glundert de actrice. “Emma is een vrouw die al een eeuwigheid gevangen zit in haar dagelijkse routine. Veertig jaar woont ze samen met haar zwijgzame echtgenoot en diens aan het bed gekluisterde zuster die de huistiran uithangt. Emma ondergaat die dominantie. Haar leven speelt zich af tussen het aanrecht en het bed. Op hun jubileumfeest besluit haar echtgenoot plots te vertrekken, zonder commentaar. Zo leert ze eindelijk voor zichzelf opkomen. Dat heeft ze nooit gedaan. De familie en de omgeving hebben haar richting bepaald. Zo ging dat vroeger vaak. De mensen ondergingen hun lot omdat ze nooit anders gekend hadden. Je weet niet wat er in die vrouw omgaat. Ze heeft nooit leren communiceren, evenmin als haar man. Ik denk dat er mensen zijn met dat soort geslotenheid, mensen van weinig woorden. Ze leven naast mekaar, maar in een soort symbiose, want ze houden van elkaar. Ik denk dat het iets van onze generatie is: koppels die lang samen zijn, hebben soms een muur om zich heen gebouwd. Ieder op zijn eilandje en toch samen. Misschien verstaan ze elkaar intuïtief, misschien hebben ze weinig woorden nodig.

Jongere mensen zijn assertiever en gaan anders om met verliefdheid en trouw. Zij kunnen zich ook opofferen voor een ander, maar niet meer omdat het hen zo aangeleerd is. Het is niet meer van: ik moét mij inzetten voor de andere, ik moét naastenliefde betonen, ik moét mijzelf wegcijferen.

Toch vind ik de film ook heel sensueel, want er is een onuitgesproken spanning aanwezig. Ik heb vaak aan mijn ouders gedacht, die samen in de zetel zaten en naar dezelfde plek keken. Ik vond dat heel mooi. Ze waren zo op elkaar ingesteld.”

De communicatie met het publiek is het belangrijkste

“Ik tracht altijd een ziel te geven aan mijn rollen. Het heeft geen belang of het om volkstheater, film, tv of iets anders gaat. Je wilt communicatie met dat publiek, dat is het belangrijkste. Zo heb ik ooit in films van Gaston en Leo gespeeld. Er was een tijd dat daar in bepaalde kringen op werd neergekeken. Daar heb ik me nooit iets van aangetrokken. Gaston en Leo waren trouwens vrij ernstige mensen om mee samen te werken, net als Carry Goossens waarmee ik acteer in Lili en Marleen. Laatst belde een kijker en zei: U kent mij niet, maar die situatie die u gisteren in ‘Lili en Marleen’ speelde, dat is wat ik met mijn zoon meemaak. Wel, dàt vind ik geweldig, daar doe je het voor!

De leerschool voor een acteur is het leven zelf. Dat oudere acteurs meer diepgang kunnen geven aan hun rollen is geen verdienste, dat is gewoon de leeftijd en de levenservaring. Ik vond de rollen die ik kreeg op mijn twintigste ook fantastisch interessant. In mijn laatste jaar conservatorium had ik al een vast contract te pakken bij het Reizend Volkstheater. Overal waar toen een ‘verhoog’ in Vlaanderen stond, hebben wij gespeeld. En de eerste televisiereeksen uit mijn jonge jaren zoals Fabian Van Fallada, Vorstinnen van Brugge en Wij, heren van Zichem, dat was allemaal als een droom voor mij. Nu zendt de VRT die series weer uit en het is grappig mezelf terug te zien, jonger dan mijn dochter nu is. Bij de televisie ben ik begonnen in een programma van Bob Davidse. Ik moest daar tijdens een live-uitzending pannenkoeken bakken, wat ik nog nooit in mijn leven gedaan had. Ik hoop dat ze dat nooit heruitzenden!”

Altijd scherp blijven

“Het toneellandschap is het laatste decennium grondig veranderd. Tijdens de jaren 70 en 80 was ik vast verbonden aan één van de grote theatertempels: de KNS. Dat was een mooie tijd. Met Herbert Flack heb ik veel romantische rollen gespeeld. Elke drie weken werd er een nieuw stuk opgevoerd, er was een fantastisch naaiatelier met 15 naaisters en er waren 42 vaste acteurs in dienst. Bij het Toneelhuis zijn dat er nu vijf keer minder!

Hoewel ik in een beschermd milieu vertoefde, heb ik het gezelschap begin jaren 90 toch verlaten. Ik was er niet langer tevreden. Ik vroeg me voortdurend af of dit nog wel was wat ik wou doen. Ik ging freelancen maar had nooit geleerd mezelf te verkopen. Plots moest ik aan audities deelnemen om een nieuwe rol te bemachtigen. Dat was even aanpassen, maar daardoor stond ik meteen weer scherp! Ik ben toen ook gaan lesgeven aan de Studio Herman Teirlinck waar ik o.a. Tom Van Landuyt, Ann Ceurvels en Axel Daeseleire onder mijn aspirant-acteurs telde. Ik heb dat graag gedaan en hoop dat zij er ook iets aan gehad hebben. Goede leermeesters zijn belangrijk. Ik kan het weten, want ik heb zelf les gehad van Senne Rouffaer, Lea Daan, Jet Naessens en Luc Phillips. Een docent kan alleen maar dingen aanreiken, waardoor de mensen die acteur willen worden een snellere evolutie doormaken en zichzelf ontdekken. Ze zijn zo kwetsbaar. Je mag hen niet bruskeren, hen de goesting niet afnemen. Maar je moet ook duidelijk maken dat het hen niet in de schoot wordt geworpen. Een acteursloopbaan moet je ook karakterieel aankunnen. Van mijn studiegenoten zijn er nog maar twee die in het theater werken. Sommigen kozen andere wegen, trouwden en kregen kinderen of keken op tegen het onregelmatige leven. Maar voor mij was theater alles. Je moet die gebetenheid hebben, dat ‘heilig vuur’. Of zoals Jacques Brel zei: Le talent, c’est l’envie de travailler.”

Nog lang niet van plan om in te pakken

“Bij de KNS heb ik fantastische acteurs gekend die op hun zestigste moesten vertrekken. Ik vind dat je de mensen daar vrij in moet laten. Wie zich nog goed voelt en de behoefte heeft om zich uit te drukken, waarom zou die op een dag moeten inpakken? Maar het zit in de huidige maatschappij ingebakken. Het lijkt wel of je op je zestigste verondersteld wordt in een hoek te gaan zitten en te zwijgen.

Jongeren zullen sneller vijftig zijn dan ze verwachten. Want het leven gaat ontzettend snel en je hebt niet alles in de hand. Ik heb geluk gehad. Soms heb ik het gevoel dat alles nog maar begint. Een hoofdrol in een speelfilm, dat is nieuw voor mij en daar zet ik dus mijn tanden in. Dat overweldigt allemaal. Maar ik ben van plan nog heel lang te spelen, want acteren maakt een belangrijk deel van mijn leven uit. Ik heb wel een afspraak met mijn dochter: als het zielig wordt, mag ze me daar attent op maken want zelf zal ik misschien niet inzien dat het genoeg is geweest. Maar dat is voor veel later. Ik kijk nu al uit naar de film van Robbe de Hert die we in het voorjaar gaan draaien. Ik ken Robbe al lang en hij heeft me laten weten: Schat, get de schuunste rol die er in maaine film zit... boven de vijfentwintig jaor. Dat belooft!” n

A Filip Godelaine – Foto’s: Benny De Grove

Bij mijn tv-debuut moest ik live pannenkoeken bakken bij Bob Davidse. Ik hoop dat ze dat nooit heruitzenden!

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content