Mijn huis mijn leven

Hoe bouwen wij, Belgen, vandaag? Of nog beter: hoe verbouwen we, nu verbouwingen talrijker worden dan nieuwbouwprojecten? Behalve een baksteen hebben we veel andere materialen in onze maag. Kijk maar naar deze selectie uit de bijna 220 woningen – en levensstijlen – die u op 23 en 24 september in heel België kunt bezoeken tijdens het ‘Mijn Huis Mijn Architect’-weekend.

Tongeren: de structuur van deze ecologische (en bijna tropische!) woning bestaat uit houten spanten die opgevuld zijn met strobalen van 45 cm dik (ook onder het dak en op de vloeren). Stro kost bijna niets en isoleert even goed als rotswol. De balen zijn aan de binnen- en buitenzijde bepleisterd met leem (vochtregulerend) en voorzien van flexibels voor vloer- en muurverwarming. Door de dakoversteken kan de regen het leem niet aantasten. De binnenwanden werden beperkt tot het minimum. Samen met het vele (superisolerende) glas schept dit een zee van licht en ruimte. De bewoners wilden een milieubewuste woning met een lage bouwkost.

Berchem: 60-plussers ruilden hun villa in het groen voor een verbouwd hoekcafé niet ver van het station van Berchem. De eigenaars wonen op de eerste en tweede verdieping, waar grote ramen en een glazen “straat” het licht overvloedig naar binnen laten stromen. De benedenverdieping omvat de tuin en twee studio’s voor kinderen en kleinkinderen die blijven logeren. Bij de verbouwing werd alles voorzien voor later (een lift, brede binnendeuren, geen trapjes meer, aangepast sanitair...). Vanop het ruime terras heb je een knap uitzicht op Antwerpen. Bus, tram en trein bevinden zich op enkele stappen.

Wezembeek-Oppem: bij de uitbreiding van deze villa werden de badkamer en de keuken in het bestaande gedeelte behouden om geen nieuwe leidingen te moeten plaatsen. De slaapkamers liggen nu op de benedenverdieping. In de nieuwe (stenen) aanbouw woont het gezin overdag zonder binnendeuren: het is een polyvalente ruimte met veel licht en perspectieven. De houten “doos” (met een dubbele hoogte) verbindt de onderdelen van de woning op een speelse manier met elkaar. Hij vertrekt van het dak van het oude huis en loopt uit op een overhangend terras dat uitkijkt over de tuin.

Somzée: een mix van materialen, een zee van licht, een gevoel van ruimte: deze nieuwbouw in Somzée (prov. Namen) vat de hedendaagse bouwtrends samen. Het binnengeraamte is van staal, de buitengevels van het woongedeelte zijn bekleed met zink, die van het uitspringende slaapgedeelte met hout. Het zink oogt koeler en verwijst naar de blauwe hardsteen uit de streek, het hout is warmer. Het hoge raam aan de zuidkant en de hoekramen in de slaapkamers laten veel licht binnen.

De totaalindruk is er een van grote zuiverheid. Binnenshuis verbindt een open trap alle zones met elkaar. Tegelijk filtert de trapconstructie het zonlicht en voorkomt ze oververhitting op warme dagen.

Brussel (Koekelberg): de oude koekjesfabriek Victoria veranderde in trendy lofts die zowat de droom moeten zijn van iedereen die vandaag in de stad wil wonen. Wat ooit een fabrieksruimte was, is nu een volwaardig appartement voor twee personen geworden. Door de hoge plafonds lijken de langwerpige kamers nog groter, terwijl het ruime gebruik van glas een spel van licht schept. Hierdoor komt ook het kleurrijke interieur beter tot zijn recht.

Bonlez: ooit een bouwvallig pand in een sparrenbosje in Bonlez (Waals-Brabant), vandaag een sprookjeshuis! Door de verbouwing is de oppervlakte verdubbeld. De drie nieuwe puntgevels passen perfect tussen de bomen en sluiten aan bij de vroegere afmetingen van het huis, al had de stedenbouwkundige dienst eerst toch moeite met de asymmetrische vormen.

De kosten bleven beperkt omdat de eigenaars een groot deel van de verbouwing zelf hebben uitgevoerd (ook dat blijft een Belgisch fenomeen).

Sint-Michiels-Brugge: deze woning werd gedeeltelijk ingegraven. Daarom is het even puzzelen om de ingang van de toverdoos te vinden en de woonzones te onderscheiden. Het ondergrondse woongedeelte bevat het kantoor van de eigenaar, de slaapkamers en de badkamer. Het wordt aan het oog onttrokken door een massieve sokkel van blauwe hardsteen, maar krijgt toch licht via het lager gelegen tuingedeelte. De bovengrondse volumes herbergen de woonruimtes overdag en de garage. Het enige niet-transparante deel is een soort van witte kast die boven de sokkel uitsteekt. Hier bevindt zich de verbindingsruimte waarin de bewoners in alle privacy van het ene niveau naar het andere kunnen lopen.

Vielsalm: toen het gezin groter werd, besloten de eigenaars hun woning te renoveren en uit te breiden. Achteraan werd een uitbouw bij-geplaatst met muren van breuksteen die herinneren aan de natuursteen van oude Ardense huizen. Het dak van de uitbouw werd een terras. De volumes op de verdieping werden bekleed met hardhout (afzelia), waardoor een mix van natuurlijke materialen is ontstaan. De slaapkamers, de badkamer en het bureau bevinden ze nu op de verdieping, alle dagzones beneden.

Aalst: de nieuwe voorgevel van deze rijwoning in Aalst past nog altijd netjes in de rij maar is toch een buitenbeentje geworden door het gebruik van grote vlakken glas. Ook de achtergevel heeft veel glas gekregen. Sinds de renovatie is dit rijhuis daarom twee keer zo licht en zonnig geworden. In de voorgevel is het glas echter niet transparant maar wel doorschijnend: het laat licht door maar geen indiscrete blikken. In de achtergevel laat het ruime glas de bewoners volop genieten van het stadstuintje en de seizoenen.

Heide-Kalmthout: de architect van deze woning in Heide-Kalmthout noemt zichzelf en zijn ontwerpen “organisch”. Baksteen, rode beuk en glas werden gecombineerd tot een warm geheel. Ook hier valt de grote beglaasde oppervlakte op. De lichtinval werd daarbij zo bestudeerd dat de sfeer doorheen de dag en de seizoenen wisselt. Om het energieverbruik nog lager te maken, is gezorgd voor een natuurlijk ventilatie-systeem. Dat koelt de ruimte af of verwarmt ze voor.

Mijn Huis Mijn Architect is een initiatief van de Orde van de Architecten die daarmee wil tonen wat de architect voor ons kan doen. Jos Leyssens, voorzitter van de Nationale Raad van de Orde van Architecten, vat de hedendaagse bouw- en verbouwtrends als volgt samen.

n België is bijna vol, dus verschuift het accent steeds duidelijker van nieuwbouw naar verbouwingen.

n Materialenmix is dé trend geworden: glas voor deuren en aanbouwen (zie ook pag. 158), leem voor bepleistering, hout of blauwe hardsteen voor buitenmuren, zink voor daken, aluminium voor kozijnen en profielen, verschillende bekledingen voor verschillende buitenmuren (bijvoorbeeld een combinatie van hardhout, pleisterwerk en zink) enz.

n Energiezuinigheid is een must geworden en ook daarin worden we steeds creatiever.

n Wij willen openheid en licht! De fermettestijl met donkere kamers is voorbij, populair is nu de pastorijstijl. Meerdere gevels met een verschillend niveau, verspringende dakkapellen, een sterk benadrukte toegangsdeur, een mix van afwerkingen (muren met zichtbaar metselwerk wisselen af met gepleisterde muren bijvoorbeeld) en vooral veel glas en licht.

n De betonarchitectuur (de kubussenstapeling!) is gebleven maar oogt nu veel speelser (in- en uitsprongen, glazen tussengedeelten enz.). Bovendien zijn goede oplossingen gevonden voor problemen als betonrot, koudebruggen en onvoldoende isolatie.

n De kamers met scherp gescheiden functies (een aparte eet- en zitkamer!) maken plaats voor één grote, polyvalente ruimte (een woonkeuken met een zit- en werkhoek bijvoorbeeld).

n Eens de kinderen de deur uit zijn, willen we graag ingrijpend verbouwen. We vervangen niet alleen de keuken of de badkamer, maar slopen ook de muren tussen kleinere kamers om meer licht en ruimte te scheppen. We gooien onze woning open met een glazen aanbouw.

n Meer en meer mensen gebruiken een verbouwing ook om beneden alle voorzieningen aan te brengen zodat ze zo lang mogelijk thuis kunnen blijven. Een bergkamer van 1,60 x 1,60 m met een houten vloer kan later een liftje worden. Een grotere kamer beneden is nu nog een bureau of werkkamer maar krijgt al de nodige voorzieningen om ooit een slaapkamer te worden (televisie- en telefoonaansluiting, wastafel...).

Praktisch

n Op 23 en 24 september kunt u bijna 220 woningen in heel België vrij bezoeken, telkens van 14 tot 18 uur.

n De adressen en de beschrijving van de woningen vindt u op de website

www.mijnhuismijnarchitect.com (u kunt zoeken per provincie) of in de catalogus. Die kost euro6 en is te vinden in de krantenwinkels en boekhandels.

n Voor alle info: tel. 02 238 06 14 n

Ludo Hugaerts

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content