Meer man met een baard?

Wat hebben Ben Affleck, Brad Pitt, Melchior Wathelet en Johnny Depp gemeen? Ze dragen nog niet zo lang een of andere vorm van een baard. Waarom doen ze dat? En waarom heeft prins Filip zijn baard juist weer afgeschoren?

Mannen die zich in 2013 willen pimpen tot hipster moeten er volgens de modebladen als volgt uitzien: een volle baard, een geruit hemd, een oude trui en een bril met schildpadmontuur.

Maar baarden en snorren zijn al een tijd weer hip. Tel maar eens het aantal mannen in uw omgeving met een sexy ogende, verzorgd-onverzorgde stoppelbaard.

“Veel meer dan vroeger hechten mannen belang aan een aantrekkelijk uiterlijk”, zegt Joke Verstuyf, ontwikkelingspsychologe aan de Gentse universiteit. “Ook mannen hebben nu begrepen dat je kunt scoren in je beroep en in je relaties als je er goed uitziet. Als je niet tevreden bent over je uiterlijk krijg je een laag zelfbeeld. Een modieuze baard kan helpen om je zelfbeeld weer op te krikken.”

Wanneer een man een baard en/of een snor laat groeien, geeft hij de boodschap: ik wil een ander uiterlijk. “Bij een aantal mannen is dat gewoon een fashion statement“, legt imagoconsulente Kirsten Ujvari uit. “Ze willen een modieuze look en verzorgen hun baard of snor dan ook tot in de puntjes. Meestal is die haargroei echter maar tijdelijk. Wil de mode het opnieuw glad, dan scheren ze snel alles weer af. Zulke baarden en snorren zie je vooral bij filmacteurs en artiesten.”

Een snor in Istanbul

Iets anders zijn baarden en snorren die men draagt als uiting van mannelijkheid of wijsheid. Die zijn vaak een veel langer leven beschoren. De snor blijft een onverwoestbaar symbool van viriliteit. Tom Selleck en de rijkswachters bewezen dit al in de jaren 1970. Vandaag is de stad Istanbul zelfs uitgegroeid tot het mekka van de snorren. In een groot aantal privéklinieken laten mannelijke toeristen uit de hele wereld zich er een forse snor inplanten.

Een baard (vooral dan een volle) straalt in de ogen van veel mensen dan weer ernst, wijsheid en volwassenheid uit. Kirsten Ujvari: “Dat verklaart wellicht waarom prins Filip in 2009 ineens een baard liet zien. Misschien vond hij dat hij te weinig ernstig werd genomen. Die baard heeft hem ongetwijfeld een rijper imago bezorgd. We moeten dan ook niet te veel zoeken achter het feit dat hij er weer glad geschoren bijloopt: nu zijn imago als kandidaat-koning is opgekrikt, was hij die baard wellicht gewoon beu.”

Andere mannen willen met een baard laten zien dat ze onafhankelijk en non-conformistisch door het leven gaan. Ik ben een rebel en ik trek me niets aan van de buitenwereld. Nog anderen kiezen bewust voor een baard om een minder aantrekkelijk aangezicht (een langwerpig gelaat, een babyface of lelijke littekens) te verbergen. En dan is er nog een grote groep die gewoon te lui is om zich elke dag te scheren. Stoppels van een paar dagen worden nu immers so- ciaal aanvaard.

Toch moeten mannen oppassen als ze zich met een baard een imago willen aanmeten. “Je mag je zelfbeeld nooit laten afhangen van je uiterlijk”, waarschuwt onze psychologe. “Aantrekkelijkheid nastreven is oké, maar als je dat belangrijker gaat vinden dan sociale contacten of je inzet in de samenleving, dan ga je je op de duur minder goed voelen in je vel. Wie zich een sexy look heeft aangemeten, zal zich de eerste tijd gelukkig voelen, maar het volstaat dat hij iemand ziet die nog aantrekkelijker oogt en zijn zelfbeeld krijgt weer een dip.”

Sexy of crimineel?

De grens tussen sexy en crimineel is bovendien erg dun. Vooral mannen met een modieuze stoppelbaard moeten hard aan hun look werken. “Wie zo’n baard niet goed verzorgt, komt snel onverzorgd en sjofel over”, waarschuwt de imagoconsulente. “Denk maar aan de reacties die Wim De Vilder kreeg op zijn stoppels: hoe kan iemand er ineens zo slordig uitzien?”

Vrouwen reageren verdeeld. Nogal wat studies en enquêtes zeggen dat vrouwen mannen met een verzorgde baard en een snor aantrekkelijk vinden. Lichamelijk contact met bebaarde en besnorde mannen is iets anders: dat vinden veel vrouwen niet aangenaam (“het prikt te veel”). Een vrij grote groep mensen (zowel mannen als vrouwen) blijft een baard en een snor bovendien nog steeds associëren met criminelen en verkrachters.

Ook in het beroepsleven moet je oppassen met lichaamsbeharing. Als je een acteur of sportman bent, een creatief beroep hebt, in de amusementssector of de reclamewereld werkt, dan zal je met een baard/snor goed scoren. Denk maar aan de David Beckhams en Leonardo DiCaprio’s van deze wereld. Heel anders zijn de bankensector en het zakenleven: hoge kaderleden en CEO’s met een baard of snor worden hier nog altijd moeilijk aanvaard.

En hoe zit dat met politici? Kirsten Ujvari: “Ook zij moeten oppassen. Als ze zo veel mogelijk kiezers achter zich willen houden, dan scheren ze zich beter mooi en risicoloos glad. Uit onderzoek weten we dat veel vrouwelijke kiezers eerder stemmen voor mannen zonder baarden, type Elio Di Rupo of Kris Peeters.”

Ludo Hugaerts en Olivia Van de Putte