Magnifiek Martinique

Een waaier aan groentinten, dat is Martinique. Van suikerrietvelden, over bananenplantages en sublieme tuinen, tot mangroven en ondoordringbare wouden. Maar ook dorpen, rumstokerijen en koloniale domeinen waar de tijd is stil blijven staan.

We zijn het vliegtuig nog maar uit of een subtiele bloemengeur waait ons al tegemoet. De lucht voelt warm en zwoel, al brengen de passaatwinden verkoeling. Als bij toverslag glijdt de vermoeidheid van de reis van ons af. Al heel snel valt op hoe weelderig de vegetatie hier wel is. Anthurium, hibiscus, heliconia, paradijsvogelbloem, flamboyant, alpinia, Indisch bloemriet... Bloemeneiland Martinique heeft het allemaal. Waar je ook kijkt, zijn er kleurrijke tuinen, gulle moestuinen, dichte wouden... En de plaatsnamen spreken al evenzeer tot de verbeelding: Ajoupa Bouillon, Morne d’Orange, Brin d’Amour .

Pompeï van de Caraïben

Als je de kaart van Martinique bestudeert, valt het op dat het eiland niet erg groot is: amper 34 km bij 60 km, maar het uiterst grillige reliëf verleent het een extra dimensie. “Op Martinique vind je overal mornes”, vertelt Thierry, onze enthousiaste gids. De term ‘morne’ dekt zowat alles wat reliëf vertoont: een heuvel, maar ook een imposante rots en een heuse berg. Door al die hoogteverschillen kent het eiland diverse microklimaten, wat resulteert in vier verschillende woudtypes, die qua biodiversiteit uitermate waardevol zijn. Sinds 2019 maken de wouden op de flanken van de vulkaan Mont Pelée trouwens deel uit van de 15 Forêts d’Exception de France, een label voor buitengewone bossen. En eind 2021 werd het hele eiland uitgeroepen tot wereldbiosfeerreservaat.

In Martinique brengt het gebergte zowel pure schoonheid als doffe ellende. Begin 20ste eeuw was de stad Saint-Pierre de koningin van de Antillen, een heus mini-Parijs in de tropen. Tot de verzengende wolken van de vulkaan Mont Pelée op 8 mei 1902 het lot van de stad en haar 26.000 inwoners bezegelden. Vandaag is Saint-Pierre nog slechts een schaduw van de gezellig drukke stad van 120 jaar geleden.

En toch ademt de plek aan de voet van de immer overweldigende vulkaan ook nu nog veel charme. Als je door de straten van Saint-Pierre kuiert, stuit je op de ruïnes van het theater en de kerk, en wat verder op de resten van de voormalige gevangenis. In het nieuwe museum Frank A. Perret, waar bijna de helft van alle teruggevonden voorwerpen worden tentoongesteld, krijg je een idee van de ramp die zich hier heeft voltrokken. Deels gesmolten gebruiksvoorwerpen, maar ook voedsel zoals kaas, bonen en koffie, die door de thermische schok bewaard zijn gebleven. Fascinerend!

Wanneer we koers zetten naar het noorden, wordt het woud nog ondoordringbaarder. Het geheim achter die overvloed aan groen? Op de hellingen van de Mont Pelée kan het 10 tot 15 keer per dag regenen. Elke bui duurt hooguit vijf minuten, waarna de zon weer doorbreekt. De weg kronkelt langs de hellingen in haarspeldbochten naar boven. Midden in de weelderige jungle steken we enkele oude metalen bruggen over, om uiteindelijk in Grand’ Rivière aan te belanden. Dit meest noordelijke dorp van het eiland zit geprangd tussen de zee en de bergen en wordt in twee gesneden door de rivier met het grootste debiet van Martinique. De kleine, afgelegen gemeenschap telt amper 700 zielen. “Iedereen kent iedereen en begroet elkaar hartelijk. Gemoedelijker dan dit wordt een dorp niet”, vat Thierry het leven hier samen. “Het leven zoals het ooit was en dat ook de andere eilandbewoners bekoort, want zij komen hier graag de sfeer opsnuiven.”

Gigantische regenboom

Net achter het haventje strekt zich een groot zwart zandstrand uit, afgezoomd door bergen en woud. Hier vertrekt een beroemde 17 km lange wandelroute langs een rist ongerepte kreken, die tot in het dorp Le Prêcheur slingert. Als je vooraf reserveert bij de toeristische dienst van Grand’Rivière, kan je terugkeren in een jol, een traditionele boot met groot zeil, die door de Unesco als Werelderfgoed is erkend. In Le Prêcheur, op een andere flank van de Mont Pelée, bevindt zich Habitation Céron, een van de oudste plantages van het eiland. Alles is er buitensporig groot, de bomen reiken echt tot in de hemel en de plek ademt rust en vrede. Te midden van het domein staat de grootste boom van de Antillen: een 300 jaar oude opmerkelijke regenboom of albizia saman, oorspronkelijk afkomstig uit Mexico. Opmerkelijk aan deze boom is dat de blaadjes bij regen samenvouwen en het gebladerte zo de regen doorlaat, wat ideaal is voor de cacaoteelt. De voormalige cacaoplantage werd in 2015 in eer hersteld en met 10 hectare uitgebreid. De chocolade die ze hier produceren, werd onlangs opgenomen in de lijst met 20 beste chocolades ter wereld.

Ook liefhebbers van tuinen komen in Martinique volop aan hun trekken. Mis in geen geval de tuin van Domaine d’Emeraude of die van Balata, allebei ongelooflijk weelderig en van een adembenemende schoonheid. Hou je van wat adrenaline, dan kan je over hangbruggetjes hoog tussen het gebladerte wandelen.

Van aan de Mont Pelée vertrekt een ander, onvergetelijk parcours, de Route de la Trace. Een heuse botanische ontdekkingstocht, met aan weerszijden van de weg een ondoordringbare, groene muur van bomen. In deze streek krioelt het van de wandelpaden. Als je het pad doorheen het woud van Bouliki afwandelt en de Rivière Blanche stroomopwaarts volgt, kan je jezelf trakteren op een verkoelend bad onder een waterval of in een van de natuurlijke bassins die het water hier heeft uitgehold.

In Martinique hult zelfs de zee zich in patchwork van groentinten. Aan de Caraïbische zijde is de zee rustiger, met azuurblauwe lagunes en uitgestrekte mangroven. Aan de kant van de Atlantische Oceaan wordt het eiland beschermd door een koraalrif. Dat kan je in de buurt van Vauclin bewonderen vanuit een zeekajak met glazen bodem. Een wat sportievere excursie, maar wat je te zien krijgt – de natuurlijke baden en de door vegetatie overwoekerde zandbanken van Trou Cochon – loont zeer de moeite.