Luchtkastelen in de woestijn

De eerste grote reis die mijn vrouw en ik ooit maakten, naar de Amerikaanse westkust, bracht ons in Las Vegas en liet me toe Calvada te ontdekken. Ik wou over dit enorme bouwproject, dat ook in België werd verkocht, een artikel schrijven en werd niet teleurgesteld. Het decor was er een zoals je enkel in Hollywood vindt: knalgroene getrimde grasperken, een rivier die god weet waar ontsprong en even mysterieus weer verdween, te midden van de woestijn van Nevada! Als dit geen fata morgana was, dan was het oplichting.

Terug thuis stelde ik tot mijn verwondering vast dat dit exact de woorden waren waarmee het Duitse magazine Der Spiegel haar reportage over Calvada coverde. Dat stelde me enigszins gerust, want ik wou in mijn artikel de lezers waarschuwen. De dag nadat het artikel verscheen, werd ik gebeld door een verkoper van ‘alternatieve beleggingen’: ‘Toen ik uw artikel las, heb ik meteen elk contact met mijn zakenpartner die Calvada in de Benelux verkoopt verbroken’. Handelde deze man te goeder trouw? Daar durf ik niet op te verwedden. Want Calvada bestaat nog altijd. Zonder groene grasperken en zonder rivier, met tal van lege percelen en huizen die te koop staan.

Op diezelfde reis deden we ook de Grand Canyon aan. Dat stelde me in staat om later de gronden te kunnen situeren die door het Belgische Bruxinvest te koop werden aangeboden. En waarvan de promotor twee jaar later werd aangeklaagd voor fiscale fraude, valsheid in geschriften en zo meer. Maar niet omdat hij percelen verkocht tegen 15 tot 90 keer hun lokale waarde. Want die gronden, die werden gepromoot met zicht op de Grand Canyon en dus uitzicht op een grote meerwaarde, lagen in werkelijkheid ver van alles af en interesseerden niemand.

Waarom waren toen zoveel Europeanen geneigd om Amerikaans vastgoed te kopen? In de jaren 70 en 80, voor de val van de USSR, wilden sommigen zich wapenen tegen het rode gevaar. Ze beeldden zich, ten onrechte, in dat ze met een eigendom in de VS, daar zouden kunnen gaan schuilen. En was vastgoed bovendien geen vaste waarde? Oplichters wisten het maar al te goed: een Europeaan beseft niet dat een grond zo goed als waardeloos kan zijn in een streek waar weinig volk woont, zeker als het de woestijn betreft!

Dat tijdperk is voorbij, zoveel is zeker. Maar we moeten op onze hoede blijven. Herinner je de firma Optima met zijn actieve marketingstrategie, die in juni 2016 failliet werd verklaard. De beleggingen op maat die Optima aanbood, waren in werkelijkheid standaardproducten: levensverzekeringen in Luxemburg en vastgoed in België. Al werd dat laatste een pak duurder verkocht dan de marktwaarde, vertrouwde een vastgoedmakelaar me toe... die voor de firma werkte. Optima dekte zich in door het als ‘een wat lage, maar stabiele opbrengst’ af te doen. Niet te vergelijken met Calvada en Bruxinvest, wel te verstaan. Behalve dan dat beleggingsvastgoed geen uitzondering vormt op de regel: alles heeft een juiste prijs! l