Lichaam en geest in harmonie

Als we griep hebben, gaan we naar de dokter. Daar bestaat geen twijfel over. Maar bij weerkerende rugpijn, slapeloosheid, angst, een moeilijke spijsvertering, spierspanning of stress blijft de klassieke geneeskunde het antwoord soms schuldig. Dan kunnen complementaire therapieën en relaxatietechnieken ons vermogen tot zelfgenezing versterken.

Uw lichaam helpen zichzelf te genezen. Dat klinkt mooi. Maar voor u zover bent, komt het eropaan een therapie te vinden die perfect bij uw persoonlijkheid past en die uw verwachtingen volledig inlost. Een overzicht dat helaas nooit volledig kan zijn...

Fasciatherapie, genezen met de vingers

In een notendop

De fascia’s zijn bindweefsels rond de botten, de gewrichten, de spieren, de zenuwen, de organen en zelfs de cellen. Danis Bois, een in 1949 geboren Franse fysiotherapeut, heeft ontdekt dat het lichaam geregeld wordt door een interne, natuurlijke beweging die geblokkeerd raakt als het evenwicht verstoord is (te veel stress, organische afwijking).

Deze manuele therapie maakt de fascia’s dus opnieuw mobiel. Ze geneest geen ziekten maar verlicht pijn, geeft vitaliteit en versterkt de weerstand.

Is het iets voor mij?

Fasciatherapie kan een heleboel symptomen verlichten: spijsverteringskwalen, slapeloosheid, rugpijn, gezoem in de oren, verzwikking, sciatica, lumbago. De manipulatie is zacht, zonder nevenwerkingen.

Wat gebeurt er precies?

De therapeut legt zijn handen op de liggende patiënt (die aangekleed blijft) en zoekt spanningen. Met trage, drukkende bewegingen verwijdert hij de blokkeringen, wat een gevoel van warmte verschaft. U krijgt echter geen kans om in te dommelen, want de therapeut vraagt u om bewegingen te maken, die u thuis moet herhalen om het effect te verlengen.

Wie doet het?

Fasciatherapie wordt beoefend door fysiotherapeuten of dokters die een speciale opleiding hebben gekregen. De prijs: tussen euro40 en euro50/uur.

Info?

European College of Fasciatherapy, tel. 02 582 95 57, www.fascia.be

Hypnose, tussen slapen en waken

In een notendop

Deze medische discipline beschrijft hypnose als “een toestand van gewijzigd bewustzijn”, tussen waken en slapen. En om maar meteen een vooroordeel uit de weg te ruimen: zelfs de knapste therapeut kan niemand dwingen iets te doen dat indruist tegen zijn of haar wil.

Is het iets voor mij?

Gemakkelijk onder hypnose geraken is geen teken van zwakte! Integendeel, de evenwichtigste mensen zijn net het makkelijkst te hypnotiseren. Hypnose geeft goede resultaten tegen fobieën, vormen van verslaving (tabak, eten, geneesmiddelen...), migraine, huidaandoeningen, kolieken enz.

Wat gebeurt er precies?

Hypnose begint nooit met een autoritair bevel (“Slaap, ik wil het!”), wel met een vriendelijk verzoek: “Maak het u makkelijk, concentreer u op uw ademhaling, op de positie van uw benen of uw armen...” Iemand die gehypnotiseerd wordt, lijkt te slapen: zijn ademhaling is dieper, zijn hartslag vertraagt, zijn spieren ontspannen zich. Maar wanneer tijdens de hypnose een elektro-encefalogram (EEG) gemaakt wordt, blijkt dat de hersenen even actief zijn als in wakende toestand.

Wie doet het?

Alle medische beroepen (tandarts, psychiater, neuroloog enz.), psychologen en sommige paramedici, op voorwaarde dat zij een erkende opleiding hebben gevolgd. Prijs: euro50 tot euro75 / uur raadpleging. Sessies bij een dokter worden terugbetaald door het ziekenfonds.

Info?

Vlaamse Wetenschappelijke Hypnose Vereniging, tel. 015 24 51 83, www.vhyp.be

Acupunctuur, plaats voor de innerlijke energie

In een notendop

Zoals de meeste vormen van oosterse geneeskunde zegt de acupunctuur dat er problemen ontstaan wanneer de innerlijke energiestroom (QI – spreek uit “tchi”) niet meer ongehinderd door het lichaam kan vloeien. Daarom streeft ze naar een herstel van de normale beweging van de energie langs de meridianen, virtuele lijnen die overeenkomen met organen (lever, nieren, hart...) of functies (spijsvertering, ademhaling...).

Is het iets voor mij?

Acupunctuur is vooral bekend om haar therapeutische indicaties maar heeft ook een ontspannend effect en bestrijdt de gevolgen van stress (spanningshoofdpijn, spijsverteringsstoornissen, zenuwachtigheid, angst). Ze helpt moeilijke periodes door te komen.

Wat gebeurt er precies?

De acupuncturist plaatst fijne naalden (meestal 4 tot 10, maar de effectiviteit hangt niet van het aantal af) 3 tot 4 mm onder de huid. Hij kan de punten stimuleren door een laagfrequente elektrische stroom (elektropunctuur) of laserstralen door de naalden te sturen. Soms worden de naalden verhit met brandende alsem. Controleer toch maar of de naalden gesteriliseerd zijn (en niet alleen in alcohol gezet) en of ze na elk gebruik weggegooid worden.

Wie doet het?

Sommige opleidingen staan open voor iedereen, maar als u een diagnose of een medische benadering nodig hebt, gaat u het best naar een dokter die aan acupunctuur doet. Prijs: tussen euro38 en euro75/ uur. Raadplegingen bij de dokter worden door het ziekenfonds terugbetaald.

Info?

Belgische Vereniging der Geneesheren-Acupuncturisten, tel. 02 414 73 44, www.acupuncture.be

Shiatsu, met duimen en handpalmen

In een notendop

Shi betekent vingers en atsu staat voor druk. Deze discipline werd in China geboren maar ontwikkelde zich in Japan, waar de opleiding een diploma oplevert dat vergelijkbaar is met dat van onze fysiotherapeuten. De therapeut werkt met zijn duimen en handpalmen. Hij oefent een min of meer krachtige druk uit op de lengte van de meridianen, om de energiestroom te activeren. De behandeling maakt het lichaam beter bestand tegen agressie.

Is het iets voor mij?

Shiatsu is ideaal voor mensen die belangstelling hebben voor acupunctuur (de principes zijn dezelfde) maar die griezelen als ze een naald zien. In het land van de rijzende zon wordt deze methode gebruikt om de meest diverse kwalen te voorkomen en te verzorgen. In het westen is shiatsu verboden voor de diagnose en de behandeling van ernstige ziekten. Hier streeft men naar ontspanning en de bestrijding van slapeloosheid, darm- en maagklachten, reuma, rugpijn enz.

Wat gebeurt er precies?

U gaat op een matje liggen en houdt tijdens de behandeling uw kleren aan. De therapeut betast bepaalde zones uitvoerig, te beginnen met de buik. Hij zoekt knopen of blokkeringen op punten die overeenkomen met de lever, de blaas, de maag... Daarna stimuleert hij ze met een lichte tot sterke druk. Eerst ligt u op de rug, daarna op de zij of de buik. Na de massage voelt u een korte vermoeidheid en kunt u overvloedig transpireren. De behandeling gaat soms samen met lessen in levenshygiëne, want net als de meeste oosterse technieken streeft shiatsu naar een totale benadering van lichaam en geest.

Wie doet het?

Vaak paramedici, omdat er een goede anatomische kennis voor nodig is. Prijs: tussen de euro35 en euro40 / sessie.

Info?

Belgische Shiatsu Federatie, www.shiatsu.be

Lachtherapie: beter ademen, meer energie

In een notendop

We weten allemaal dat lachen goed is voor de geest, maar nu blijkt het ook wonderen te doen voor het lichaam. Lachen zet namelijk het middenrif aan het werk en stimuleert de ademhaling. Bovendien is het een goedkope therapie zonder nevenwerkingen.

Is het iets voor mij?

Ja, en de dokter zegt het zelf! Henri Rubinstein is een dokter die de werking van deze oefeningen lang heeft bestudeerd. Hij heeft vastgesteld dat lachen een bijzondere vorm van ademhalen opwekt die vergelijkbaar is met die bij yoga: kort inademen en lang en stotend uitademen. Wanneer we schateren, worden vierhonderd miljoen longblaasjes uitgezet, wat drie keer meer is dan tijdens de normale ademhaling. Dat geeft de bloedsomloop een opkikker maar ontspant ook heel het lichaam en levert een flinke dosis energie...

Wat gebeurt er precies?

Een min of meer grote groep (10 tot 30 mensen) komt samen met een animator om heel ernstig “zonder reden te lachen”. Dan volgen opwarmingsoefeningen, ademhalingsoefeningen en relaxatie. Het is dus geen moppentappersclubje!

Wie doet het?

Psychologen, verzorgers, opvoeders, yogaleraren... Er bestaan opleidingen voor animators van lachclubs, die een vereniging hebben gevormd en tegen een meer dan democratische prijs sessie lachkunde (of is het lachologie?) aanbieden. Prijs: ongeveer euro5 / sessie van 60 tot 90 minuten.

Info?

Lachclubs in België: www.lachclubs.be, tel. 03 645 89 55

Sofrologie, alternatief voor kalmeerpillen

In een notendop

Deze praktijk is veertig jaar geleden bedacht door professor Alfonso Caycedo, een in Spanje wonende Colombiaanse neuroloog en psychiater die op zoek was naar een alternatief voor kalmeermiddelen. De sofrologie brengt de patiënt in een bijzondere bewustzijnstoestand die nauw verwant is aan de slaap.

Is het iets voor mij?

Het voordeel van de techniek is haar soepelheid: men kan ze zittend, liggend of staand toepassen. In pak en das voor een interview, in jogging en baskets voor een wedstrijd, alleen in de badkamer of te midden van driehonderd mensen. Ze werkt zowel bij kinderen als bij zakenmensen die zich in gelijk welke omstandigheden willen ontspannen. Ze helpt ook tegen plankenkoorts, bestrijdt psychosomatische verschijnselen, vermindert zenuwachtigheid...

Wat gebeurt er precies?

De techniek van Caycedo, die hij als een wetenschap beschouwde, vertrekt van relaxatie. Eerst komt u in een bewustzijnstoestand die overeenkomt met de REM-fase (Rapid Eye Movement) van de slaap, zodat u uw batterijen kunt opladen. Na zeven tot acht minuten bent u fysiologisch opgeknapt en voelt u zich efficiënter en sterker. De oefeningen zijn eenvoudig en worden in elke sessie herhaald: stretchen, de spieren spannen... U moet ze thuis elke dag vijf tot tien minuten doen. Na tien tot vijftien raadplegingen kunt u verder zonder therapeut.

Wie doet het?

Vaak dokters, fysiotherapeuten, psychologen, opvoeders... Prijs: tussen euro15 en euro50 / uur, voor respectievelijk groepssessies of individuele behandelingen. Raadplegingen op voorschrift (bij een dokter of een fysiotherapeut) worden door het ziekenfonds terugbetaald.

Info?

www.sofrologie.be, tel. 050 39 16 48

Bachbloesems, flower power

In een notendop

Edward Bach was een Engelse dokter en bacterioloog die zich na de Eerste Wereldoorlog tot de homeopathie bekeerde. De observatie van zijn patiënten deed hem snel inzien dat ziekte ook het gevolg is van een verstoorde harmonie van de geest. Hij was trouwens een van de eerste wetenschappers die een verband legde tussen stress en het ontstaan van een ziekte. Om schadelijke gevoelens te bestrijden, ontwikkelde hij natuurlijke extracten op basis van wilde bloemen. In Engeland staan zijn remedies op de geneesmiddelenlijst.

Is het iets voor mij?

Dit zijn echte snelremedies voor wie een moeilijke periode doormaakt, tegen apathie, slaap- of spijsverteringsstoornissen, ongegronde angsten, het gevoel dat je niet meer meekunt... Het moeilijkste is het herkennen van de eigen emoties (overgevoeligheid, angst, verslagenheid...), want met elke emotionele toestand komt een bepaalde bloesem overeen (mengen mag).

Wat gebeurt er precies?

Dokter Bach vertrok van het uitgangspunt dat iedereen zijn problemen moet kunnen oplossen zonder hulp van derden. Daarom is zijn theorie buitengewoon eenvoudig: 38 remedies (bloemenextracten, de Bachbloesems) en een Rescue Remedy, een noodmiddel dat tegen lichamelijke en geestelijke klachten helpt. Alle extracten worden in een dosis van 2 of 3 druppels ingenomen, verdund met water of direct op de tong. De traditionele dokters staan sceptisch tegenover deze behandeling omdat de middeltjes van Bach geen opspoorbare bestanddelen van de bloesems bevatten, anders dan in de kruidengeneeskunde, die met actieve stoffen uit planten werkt. Daarmee is niet gezegd dat de methode niét zou helpen. Als u er zelf over wilt oordelen, belet niets u om het te proberen. Bachbloesems zijn ongevaarlijk en hebben geen schadelijke nevenwerkingen.

Wie doet het?

België kent geen officiële opleiding, maar sommige homeopathische artsen of psychotherapeuten hebben de principes bestudeerd. Een flesje kost euro8 / 10 ml, te koop in de apotheek, de natuurvoedingswinkel enz.

Info?

www.starremedies.be

Kinesiologie, het lichaam aan de tand gevoeld

In een notendop

Uitdrukkingen als de armen laten zakken of schoorvoetend door het leven gaan bewijzen dat we een verband leggen tussen onze emoties en ons lichaam, ook al doen we dat niet altijd bewust. Op dat principe berust de kinesiologie, een psychofysische methode. Ze wil het emotionele en fysische evenwicht herstellen door angsten, woede, frustraties en stress weg te nemen. Al die gevoelens hopen zich op in onze cellen, soms al vanaf de kinderjaren, terwijl we de trauma’s die aan hun basis liggen al lang vergeten zijn. De kinesiologie is gebaseerd op een spiertest waarmee de therapeut het lichaam ondervraagt. Wanneer hij zachtjes op uw arm drukt, voelt hij een vermindering van de weerstand, een onvrijwillige beweging... Dergelijke symptomen kunnen op een verstoring van de energiestroom wijzen.

Is het iets voor mij?

Kinesoliogie bestrijdt chronische aandoeningen zoals boulimie, fobieën, gebrek aan zelfvertrouwen, angsten, depressie, relationele problemen enz. Een van de takken, de edukinesiologie, gebruikt hersengymnastiek.

Wat gebeurt er precies?

Na de spiertest verwijdert de kinesioloog blokkeringen en herstelt hij het evenwicht. Zijn zachte, drukkende bewegingen concentreren zich meestal op de armen, de polsen en de benen.

Wie doet het?

Deze specialiteit is in België niet erkend, maar dat betekent niet dat er geen bekwame therapeuten zouden bestaan! Prijs: tussen de euro40 en euro50 / uur.

Info?

Belgische Federatie voor Kinesiologie, www.kinesiologybelgium.org

EMDR, oog in oog met trauma’s

In een notendop

EMDR is de afkorting van Eye Movement desensitization and reprocessing, een techniek die bijna dertig jaar geleden in de Verenigde Staten ontstaan is. Francine Shapiro, een psychologe, ontdekte toevallig dat negatieve herinneringen vervaagden wanneer ze haar ogen horizontaal van links naar rechts bewoog. Nog beter: het positieve effect bleef duren. Sindsdien is EMDR het voorwerp geweest van een groot aantal studies die het nut in de behandeling van psychologische trauma’s hebben bevestigd. Tegenwoordig gebruikt men niet meer uitsluitend oogbewegingen, maar ook auditieve en tactiele prikkels.

Is het iets voor mij?

Het nut van EMDR is het stimuleren van het vermogen om zichzelf te genezen. Het is een snelle therapie die helpt om negatieve ervaringen uit het verleden te verwerken.

Wat gebeurt er precies?

Om de negatieve emoties in het geheugen te deblokkeren, leidt de therapeut de patiënt met visuele, auditieve en tactiele prikkels en helpt hij hem om de (soms erg oude) trauma’s te verwerken.

Wie doet het?

Voornamelijk opgeleide psychotherapeuten. Prijs: euro40 tot euro60 voor 90 minuten.

Info?

Belgian Institute for Psychotraumatology and EMDR, www.bipe.be

Rebirthing, verwerken van het verleden

In een notendop

Deze therapie uit Amerika bevrijdt mensen van diepgenestelde emoties door middel van een bewuste en geleide ademhaling die psychologische blokkeringen en sterke spanningen in onze cellen losmaakt. De naam rebirthing, wedergeboorte, is te verklaren door het feit dat de methode het ook mogelijk maakt de eigen geboorte opnieuw te beleven. Toch reactiveert ze vooral moeilijke momenten uit het verleden met de enige bedoeling ze te verwerken.

Is het iets voor mij?

Rebirthing kan helpen bij een algemeen gevoel van onbehagen, een onvermogen om bepaalde gebeurtenissen achter zich te laten, angsten...

Wat gebeurt er precies?

Nadat hij de vraag van de patiënt omschreven heeft, geeft de therapeut aanwijzingen voor een diepe ademhaling. Dat zal een hyperventilatie veroorzaken die zowel aangename ervaringen (slaperigheid) kan oproepen als onaangename (jeuk, stijve spieren). Na verloop van tijd komen bepaalde emoties boven, gekenmerkt door bewegingen, tranen, rillingen enz. Daarna wordt de ademhaling langzaam weer normaal. Het tweede deel van de sessie is vooral op dialoog en verwoording van het probleem gericht. Rebirthing kan ook in een zwembad plaatsvinden, in water van om en bij de 34°C, om de relaxatie te bevorderen.

Wie doet het?

De praktijk is in België niet erkend, maar er bestaan scholen die er een opleiding in geven. Prijs: euro50 / sessie van 90 minuten. Sommige sessies zijn individueel, andere in groep.

Info?

www.kerntherapie.be, tel. 016 35 52 65 – www.atelierlevenskunst.be, tel. 03 825 53 74

Yoga, evenwicht voor ontspanning

In een notendop

De term yoga betekent eenheid in het Sanskriet. Op ons continent is de meest verspreide vorm de hatha yoga, de yoga van het lichaam. Deze vorm streeft naar harmonie tussen lichaam en geest, met de nadruk op de ademhaling en de verschillende – in totaal niet minder dan 8... miljoen! – houdingen. Gelukkig wordt slechts een tachtigtal courant gebruikt! In het oosten ziet men yoga als een bron van zelfkennis en creativiteit, een discipline die tot extase leidt. Wij zijn wat nuchterder en verwachten vooral algemene ontspanning en de verlichting van stress. Yoga is geen geneeswijze maar eerst en vooral een manier om uit te blazen. Letterlijk en figuurlijk.

Is het iets voor mij?

Iedereen kan vol en diep ademen en zich op de positieve gevolgen concentreren. De kalmerende werking van yoga is reëel. Maar het geneest niet, het is gewoon een hulpmiddel om beter te leven. Het is ook een discipline die je op elke leeftijd kunt beoefenen en die altijd aangenaam blijft.

Wat gebeurt er precies?

Een yogales is niet bedoeld om ingewikkelde houdingen aan te nemen om de lenigheid te testen, maar wel om energie los te maken. De bewegingen in een welbepaalde volgorde, gecombineerd met de beheersing van de ademhaling, ontspannen het organisme en laten de spieren en gewrichten werken. Goed nieuws: niemand verwacht dat u al de eerste keer de kikkerhouding kunt!

Wie doet het?

Yogaleraar is geen erkend beroep, maar er bestaan wel degelijk opleidingen. Voor de patiënt-leerling komt het erop-aan de leraar te kiezen die totale rust zal brengen zonder het skelet met foute oefeningen in gevaar te brengen. Prijs: tussen euro8 (groepslessen) en euro40 (privélessen) / uur.

Info?

Yoga Federatie van de Nederlandstaligen in België, www.yogafederatie.be

Haptonomie, praten met de handen

In een notendop

De haptonomie, die door haar Nederlandse uitvinder Frans Veldman als een wetenschap wordt beschouwd, bevordert affectieve uitwisselingen door middel van aanrakingen. Het is geen geneeswijze maar een manier om mensen tijdens een keerpunt in hun leven te begeleiden, te helpen om innerlijke bronnen te ontdekken en zich beter te voelen. Het is ook een methode die toekomstige moeders en vaders goed kennen: de liefhebbende aanraking tijdens de zwangerschap geeft de foetus een gevoel van veiligheid. Bovendien maakt ze het mogelijk om met de foetus te communiceren, lang voor er direct fysiek contact kan zijn.

Is het iets voor mij?

Naast de perinatale haptonomie bestaat er ook haptopsychotherapie, bedoeld voor volwassenen die zich niet kunnen ontdoen van de trauma’s van het verleden.

Wat gebeurt er precies?

De sessies zijn altijd individueel. Ze zijn gebaseerd op een geruststellend, warm, intiem, liefdevol contact, “zoals een moeder van nature haar kinderen aanraakt”, zegt Frans Veldman. Er wordt veel gepraat, u wordt omringd door kalmerende handen en laat u helemaal gaan, zowel fysiek als moreel. Let op, deze behandeling vraagt een enorm vertrouwen in de therapeut, want ze is gebaseerd op het tactiele gevoel, een intiem en diep zintuig... waarmee we ons niet altijd op ons gemak voelen!

Wie doet het?

Verpleegsters, vroedvrouwen, fysiotherapeuten, psychologen, psychotherapeuten, osteopaten... Hebt u twijfels, controleer dan of de therapeut(e) afgestudeerd is aan een Belgische school of bij het International Center For Research and Development of Haptonomy (www.haptonomie.org) waar Veldman zelf zijn practici opleidt. Prijs: euro30 tot euro50 / uur.

Info?

www.haptonomie.org n

n Wendt u bij voorkeur tot een officiële (beroeps)vereniging (zie: telkens bij Info?).

n Niet alle beroepsorganisaties zijn erkend. Dan kunt u het best uw dokter raadplegen, uw apotheker, of iemand die de therapie heeft gevolgd en die u kunt vertrouwen.

n Aarzel niet om de therapeut naar zijn opleiding te vragen. Aarzelt hij of antwoordt hij ontwijkend? Vluchten!

n Het is mogelijk dat de eerste resultaten niet zijn wat u ervan verwacht. Dat kan normaal zijn, maar het kan veroorzaakt worden door het samenspel tussen therapeut en patiënt. Het succes van een therapie is altijd afhankelijk van de beperkingen van de eerste, maar ook van de weerstand van de tweede!

n De in dit dossier vermelde prijzen zijn indicatief.

n www.opt.be (website van toerisme Wallonië – klik op ‘Natuur en sport’ en op ‘Kuurwezen’)

n www.sauna-thalasso.com (centra in België en overal ter wereld)

n www.thalassofederation.com (de internationale federatie voor thalassotherapie Mer et Santé – vooral adressen in Frankrijk)

Michèle Rager