Kussen onder de maretak

Als u in de eindejaarstijd iemand hebt gekust onder een maretak, zult u dan in 2008 met haar of hem gelukkig zijn? Misschien niet. Maar u hebt wél plezier gehad van een plant die tot de verbeelding spreekt!

De wintergroene maretak leeft als een halve parasiet in hoge bomen, vooral in populieren, berken en hoogstamfruitbomen. De plant vormt een bol van takjes en lederachtige blaadjes en vestigt zich in de scheuren en gaten van boomstammen. De gastheerboom moet zijn water- en zoutenvoorraad delen, maar heeft verder niet veel last van zijn gasten. In ons land kunnen we maretakken vooral zien in de Voerstreek en het Land van Herve. Eigenlijk is de soort nog altijd een even vreemd wonder als in de tijd van de druïden. Zo is al vaak geprobeerd om ze uit zaad op te kweken in potgrond, maar dat is nog nooit gelukt. En in de winter blijft een kale boom met bollen groene maretak een vreemd gezicht. Vooral omdat de plant juist dan bloeit en bessen krijgt, terwijl de rest van de natuur dood is.

Dat moet dus wel een heilige en beschermende plant zijn, dachten de Kelten en de Germanen. Op de midwinterzonnewende (omstreeks 21 december) moest de druïde in een eik klauteren om met een gouden sikkel maretakken af te snijden. Daarna slachtte hij een offerdier voor Freya, de godin van de vruchtbaarheid, dompelde hij de maretak in water en besprenkelde hij de mensen en het vee om ze te beschermen tegen ziekten en onheil.

In de loop der eeuwen hebben we maretakken aan balken opgehangen om ons te beschermen tegen de mare (de heks, het onheil...) en om ons gezin en ons vee vruchtbaar te houden. Wie onder de maretak stond, moest zijn wapens laten vallen. En als u in de eindejaarstijd iemand kust onder de maretak, mag zij of hij uw kus niet afweren. In het nieuwe jaar maakt u dan een goede kans op geluk en liefde met de betrokken persoon.

In uw eigen boom?

In de bloemenwinkel kunt u een bol maretak zowel gedroogd als vers vinden. Veel verzorging kunt u de plant niet geven want ze groeit niet in aarde. Als u ze ophangt in een verwarmde kamer en elke dag bestuift met regenwater, blijft ze wekenlang mooi. Als u de plant in huis hangt, zal ze drogen.

Hebt u een hoge en bladverliezende boom in uw tuin, dan kunt u proberen daarin een maretak te laten groeien. Daarvoor moet u het kleverige witte sap dat de zaadjes bevat met een vinger uitstrijken op een scheurtje of een gat in een boomtak. En dan hopen dat er een maretak begint te groeien tegen Kerstmis van volgend jaar. Achteraf moet u uw handen wel goed wassen, want de zaadjes én de blaadjes van de maretak zijn (licht) giftig. n

Ludo Hugaerts