Ku(n)st van Het Zwin tot De Panne

Met ‘2006 Beaufort’ hebben dertig eigentijdse kunstwerken zich genesteld op de stranden, de duinen, de wandeldijken en nu ook in de kerkjes langs onze kustlijn. Ze bieden meteen de kans om tussen Het Zwin en De Panne plekjes te ontdekken die zelfs voor ervaren kustbezoekers een verrassing zullen zijn.

O ok dit jaar wordt het een aanstekelijk plezier om van badplaats naar badplaats te surfen en telkens op zoek te gaan naar andere, verrassende kunstwerken. Positief is verder dat alle kustgemeenten meedoen aan het Beaufort-project – in 2003 was dat niet het geval met Bredene – en dat u in navolging van de goudzilveren schildpad van Jan Fabre uit de vorige editie, ook dit jaar een aantal beklijvende ervaringen kunt beleven. De spin van Louise Bourgeois in Raversijde, het marmer van Giuseppe Penone in De Haan (Vosseslag), de triomf- boog van Jean Bilquin in Zeebrugge, het gestrande binnenschip van Jane Alexander in Oostduinkerke of de olifanten van Andries Botha in De Panne zijn aanraders. U ontmoet ze allemaal op het parcours van onze 2006 Beaufort-Lezersrally.

Onbekende plekjes

Het Beaufortproject valt deze keer uiteen in Beaufort Outside en Beaufort Inside. Het eerste onderdeel telt 30 eigentijdse kunstwerken en installaties op locaties in 10 kustgemeenten – 3 in elke gemeente. Dertien van de werken werden speciaal voor de tentoonstelling bedacht en uitgevoerd. In elke gemeente is één werk in een kerk of kapel geplaatst of tot stand gekomen. Dat eigentijdse kunst al lang niet meer het monopolie van Europeanen en Noord-Amerikanen vormt, wordt eveneens bewezen. Onze kustlijn is nu veroverd door onder meer drie Chinese, twee Zuid-Afrikaanse en een Nieuw-Zeelandse kunstenaar.

Het leukste aan Beaufort Outside is echter dat de kunstwerken vaak geplaatst zijn op plaatsen die zelfs verwoede kustgangers niet kennen. Dat geldt in de eerste plaats voor de tien kerken en kapellen – wellicht de minst bekende plekjes die u dit jaar kunt ontdekken. Ook het Admiraal Keyesplein in Zeebrugge-Dorp zal u zeker verrassen. Dit volledig ronde pleintje werd in 1921 gebouwd en oogt heel homogeen. Het bevat 113 werkmanswoningen die gebouwd werden voor zeelieden die uit andere kustgemeenten naar Zeebrugge waren uitgeweken. Op het ronde grasveld midden in het plein staan nu de Ku Klux Klanachtige Drie Gratiën van de zwarte Amerikaanse kunstenaar Michael Ray Charles.

Als u naar de spin van Louise Bourgeois gaat kijken, zult u meteen het graf van James Ensor naast het sfeervolle duinenkerkje van Raversijde ontdekken. Naar de Portable Temple (Draagbare Tempel) van de Chinees Ai Wei Wei zult u echter even moeten zoeken. Dit werk bevindt zich in Nieuwpoort aan de overkant van de IJzermonding en is te bereiken via Lombardsijde en de Halvemaanstraat. Uw zoektocht wordt beloond met een overweldigend uitzicht op de nieuwe jachthaven. ’s Avonds is de tempel bovendien prachtig verlicht . Dan is hij ook te zien vanop de kaai in Nieuwpoort-Stad.

Dat zelfs de volgebouwde Belgische kustlijn nog ongerepte stukjes kent, kunt u ondervinden aan het Sint-Andréstrand tussen Oostduinkerke en Koksijde. Hier is het binnenschip van Jane Alexander aangespoeld. De plek ligt beschut tussen de duinen en heeft iets idyllisch. Als u de tijd hebt, kunt u er best te voet naartoe wandelen, over het strand vanuit één van beide badplaatsen.

De link met Magritte

Voor de tentoonstelling Beaufort Inside, het tweede luik van het evenement, moet u naar het Museum voor Moderne Kunst aan Zee in Oostende, zoals het PMMK zich tegenwoordig noemt. Dit onderdeel loopt een maand minder lang (tot 3 september). Hier is de toegang weliswaar betalend maar toch valt een bezoek zeker aan te raden. Vrijwel alle kunstenaars van de buitenlocaties zijn er te zien met ander werk of met werk dat ons hun buiteninstallaties beter laat begrijpen. Zo staat hier een schaakbord vol met de tegelijk aantrekkelijke als afstotelijke mens-dierfiguren van Jane Alexander. En ook de twee slanke Arals (schragen met een anker) van Josep Riera i Aragó op het Groenendijkstrand (op de grens van Oostende en Bredene) zijn makkellijker te doorgronden wanneer u in het museum de band met het uitgedroogde Aralmeer te zien krijgt.

Nog in het museum kunt u zittend verpozen terwijl u kijkt naar beelden over de manier waarop de soms kolossale kunstwerken op hun plaats werden gebracht. De blikvangers van Beaufort Inside zijn echter het aquarium met de Saddam Husseinfiguur ( Shark) van David Cerny en de negen doeken van René Magritte (grotendeels uit privécollecties). Saddam Hussein had aan het casino van Middelkerke moeten zweven, maar dat durfde de gemeente niet aan. Stel je voor dat Al Quaeda een aanslag in – of all places – Middelkerke zou beramen!

Magritte vormt volgens artistiek leider Willy Van den Bussche de rode draad van het evenement. “2000 Beaufort draait rond vervreemding en toe-eigening”, zegt hij. “De kunstenaars eigenen zich locaties en elementen toe die normaal buiten de kunst staan, en geven aan die elementen een utopisch karakter. René Magritte was daarin het grote voorbeeld.”

Ludo Hugaerts