Kredietkaarten: een zegen of een vloek?

Het nut van een kredietkaart staat buiten kijf. Bovendien biedt ze een aantal ‘verborgen’ verzekeringen. Maar is ze wel veilig? En niet te duur?

Sinds haar verschijning in het begin van de jaren tachtig heeft de plastic debet- of kredietkaart de elektronische betalingen snel populair gemaakt. Binnen de kortste keren werd ze een geduchte concurrent voor het contante geld. Maar ondanks haar buitengewone gebruiksvriendelijkheid is de bankkaart een betaalmiddel om zuinig en zelfs voorzichtig te gebruiken. De fraude waarvan vooral de kredietkaart vaak het slachtoffer is, deed haar reputatie geen goed. Hoewel er in dat opzicht verandering op til is (zie kaderstuk ‘Een veilige kredietkaart’) – en er in sommige situaties geen alternatief bestaat, blijft het een feit dat een kredietkaart duur is. In veel gevallen is een betaling met haar nichtje, de debetkaart, goedkoper. Anderzijds heeft de kredietkaart dan weer een aantal extrabancaire voordelen, zoals reis- of bijstandsverzekeringen en allerlei andere diensten.

Wegwijs in het kaartenspel

Het is niet eenvoudig om uw weg te vinden in het doolhof van kaarten. Summier samengevat, hebt u drie soorten betaalkaarten.

1. Een debetkaart (Bancontact/Mister Cash)- hiermee haalt u geld af.

2. Een merkeigen ‘kredietkaart’, gekoppeld aan een zichtrekening

3. Een kredietkaart

3.1. een debetkaart met uitgestelde be-taling, meestal ‘kredietkaart’ genoemd hoewel ze dat strikt genomen niet is

3.2. een ‘echte’ kredietkaart (zie verder).

Van de bijna 3 miljoen kredietkaarten die in België in omloop zijn laat slechts een marginaal gedeelte (minder dan 10 %) de gebruiker echt over een permanente geldreserve beschikken (3.2.). Met een permanente geldreserve wordt bedoeld: een reserve van meer dan euro 1250, dit is de wettelijke drempel om onder de wet van 1991 op het consumentenkrediet te vallen. Als de reserve groter is dan euro 1250 of als het geld dat uit de reserve wordt opgenomen over een periode van meer dan 3 maanden mag worden terugbetaald, beschikt de gebruiker over een echte kredietkaart die gekoppeld is aan een kredietrekening. Dit is een volwaardig consumentenkrediet met een goede wettelijke bescherming.

De meeste kredietkaarten in België bieden deze bescherming dus niet. Kredietkaarten die alleen aan een zichtrekening zijn gekoppeld, zoals de merkeigen kredietkaarten (van winkelketens, postorderbedrijven enzovoort – 2.) zijn juridisch minder beschermd en hebben minder transparante kosten.

Bij de kaarten met uitgesteld debet – gekoppeld aan een zichtrekening (3.1)- hoort meestal een tot euro 1250 beperkte geldreserve die de kaarthouder binnen de drie maanden moet aanzuiveren als hij geen hoge interesten wil betalen. Het kaskrediet (overdispositie) is ongetwijfeld een van de duurste kredieten die in België bestaan. Het is geen zeldzaamheid dat een gebruiker die langer dan drie maanden in het rood staat interesten van meer dan 10 % moet betalen.

In België geven de meeste kredietkaarten van Mastercard en Visa , hun gebruikers de mogelijkheid om aankopen te betalen en pas op het einde van de maand – of zelfs de volgende maand – de rekening gepresenteerd te krijgen. Op deze uitgestelde betaling wordt tot op het ogenblik van de aanzuivering geen interest aangerekend. Maar zorg wel dat u voldoende op uw rekening hebt, want als u in het rood gaat wanneer de uitgever van de kaart zijn geld incasseert, belandt u in het peperdure stelsel van het kaskrediet.

VOORBEELD

Op 5 januari boekt u een reis naar Zuid-Frankrijk. U betaalt euro 1500 met uw Visakaart. U krijgt 26 dagen uitstel van be-taling, want de bank haalt dit bedrag pas op 31 januari van uw rekening. Stel dat op dat moment uw rekeningstand slechts euro 500 bedraagt. U gaat dan euro 1000 onder nul. U blijft binnen de grens van euro 1250, dus is er geen probleem als u dit bedrag aanzuivert binnen de 3 maanden. Beschikt u over een Visakaart met een ‘echt’ krediet, dan had u meer dan euro 1250 onder nul mogen gaan of meer dan 3 maanden tijd gehad om het bedrag aan te zuiveren.

Betalen en geld afhalen

Een kredietkaart is niet altijd het interessantste betaalmiddel.

Betalingen

Iedereen weet dat een kredietkaart handig is om bepaalde aankopen te betalen. Voor sommige transacties kunt u zelfs moeilijk zonder. Dat geldt bijvoorbeeld voor het boeken van een hotel, het betalen van een restaurantrekening, de huur van een auto in het buitenland, de bestelling van vliegtuigtickets zonder gebruik te maken van een reisbureau. Meestal is het gebruik van een kredietkaart voor een betaling bij een handelaar relatief goedkoop, ongeacht het type van de aankoop (zie tabel).

In de eurozone is een betaling met Visa of Mastercard gratis.

Buiten de eurozone, waar de logo’s van Bancontact/Maestro (de debetfuncties die bij de bankkaarten horen) zeldzamer zijn, rekent de uitgever van de kredietkaart slechts een wisselcommissie aan (gemiddeld 1,25 % tot 1,4 % van het bedrag). Daar, ook dat blijkt uit de vergelijkende tabel, is de kredietkaart financieel voordeliger dan de debetkaart.

Geldafhalingen

Om contanten op te nemen hebt u meestal genoeg aan een debetkaart (met de functies Bancontact, Mister Cash en Maestro), zeker in de eurozone (zie tabel). Buiten de eurozone speelt het probleem van de sporadische aanwezigheid van de logo’s van Maestro en Bancontact dan weer in het voordeel van de universeel erkende en aanvaarde kredietkaart. Dat is natuurlijk niet het geval in de eurozone, waar u dankzij de Maestro-functie goedkoper dan met een kredietkaart contanten kunt opnemen aan een bankloket of een geldautomaat.

Een voorbeeld: bij Fortis kost het euro 5 om met een Visa of Mastercard in de eurozone euro 250 in contanten op te nemen, terwijl dat met een debetkaart (Maestro) euro 0 kost voor een zichtrekening met bonus of euro 0,06 met een zichtrekening zonder bonus. En buiten de eurozone? Met een Visa-kaart betaalt u euro 12,13 (euro 10,84 met Mastercard) en met een debetkaart (Maestro) euro 7,69.

Kortom, vooral buiten de eurozone is het beter met een kredietkaart te betalen en met een debetkaart contanten op te nemen. De gebruikskosten van een kredietkaart zijn a priori meestal hoger dan die van een debetkaart, behalve in de verste uithoeken van de wereld.

Aangezien een kredietkaart niet gratis is (u betaalt gemiddeld euro 20) lijkt de balans over te hellen in de richting van de debetkaart. Maar dat is niet altijd het geval! Ten eerste is een kredietkaart voor bepaalde transacties onontbeerlijk en ten tweede horen er vaak extrabancaire voordelen bij die vele mensen kunnen interesseren.

In hoeverre die voordelen verschillen volgens het type van kredietkaart leest u verder in dit artikel.

Een verzekering extra

Verzekering bij reisongevallen

De traditionele kredietkaart van Visa of Mastercard in de versies classic of standard gaat meestal samen met een verzekering tegen reisongevallen. Meestal, want de banken die de kredietkaarten uitgeven, onderhandelen met Bank Card Company (BCC), dat de Visa- en Mastercard-kaarten voor de Belgische banken beheert, over de voordelen die zij hun klanten aanbieden. Hoewel de meeste grote banken van ons land (Dexia, Fortis, ING en KBC-CBC) bij hun traditionele kredietkaarten vrijwel identieke diensten aanbieden, zijn er ook andere, meestal kleinere banken die van die regel afwijken. Argenta geeft bijvoorbeeld geen enkele extrabancaire dienst maar laat u wel gratis over een kredietkaart beschikken.

De verzekering tegen reisongevallen is een dekking met een kapitaal van euro 100.000 bij overlijden of blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval tijdens een buitenlandse reis met openbaar vervoer of een huurauto. Ook de zoek- en reddingskosten en de repatriëringskosten voor de overledene na een dodelijk ongeval worden voor maximaal euro 30.000 vergoed. Deze bedragen (euro 100.000 en euro 30.000) worden door de meeste banken verdubbeld wanneer de klant een Visa Gold of Mastercard Gold heeft. Een zwak punt: vaak geniet u alleen van deze voordelen als u de reis of de aanverwante transacties voor minstens 50 % met de kredietkaart hebt betaald.

Een uitgebreide verzekering

Interessanter maar voorbehouden voor de houders van een Gold-kaart is de mogelijkheid om voordelige tarieven te krijgen voor andere verzekeringen.

ING koppelt de Gold-kaart bijvoorbeeld aan ING Assistance (reizen, woning en voertuig) tegen verlaagd tarief. Hier gaat het om bijstand aan personen in de ruime betekenis: ziekte, repatriëring, ziekenhuisopname, diefstal, verzending van geneesmiddelen naar het buitenland, enz.

Bij Fortis krijgt de houder van een Gold-kaart bovendien een Aankoopgarantie aangeboden (een beperkte bescherming tegen diefstal/fraude, beperkte vergoeding van beschadigde goederen enz.) en de SOS cards-service (Fortis zorgt voor allerlei formaliteiten als bijv. uw kaart, bagage, portefeuille worden gestolen of verloren gaan).

Bij Dexia krijgt u bij uw Mastercard Gold bovendien een annuleringsverzekering. En daarmee is de lijst nog lang niet rond.

Algemeen beschouwd zijn de aangeboden voordelen alleen écht interessant bij een Gold-kaart (die ongeveer euro 40 kost). De ‘business’ kredietkaarten zijn nuttiger en beter geprofileerd. Het gamma van diensten kan natuurlijk nog een stuk uitgebreider zijn (bijvoorbeeld bij American Express Gold/Platinum) maar deze kaarten zijn voorbehouden voor geselecteerde en gefortuneerde klanten. n

François Mathieu

Eén Belg op de vier heeft één of zelfs meerdere kredietkaarten op zak (bron: De Standaard, 24 september 2004)