Kleine wedde, laag pensioen? Géén fiscale aftrek!

Zo’n 620 000 gepensioneerden kunnen dienstencheques fiscaal niet aftrekken. En ook mensen met een laag inkomen hebben vaak geen recht op het belastingvoordeel van een levensverzekering of pensioensparen. “Want”, vindt de fiscus, “als u geen belasting betaalt, kunnen we ze ook niet verminderen!”

Vorig najaar wees Plus Magazine in de reeks Stop het dure leven! onder meer op de fiscale aftrekmogelijkheden die particulieren kunnen genieten als ze energiebesparende renovaties uitvoeren. Hierop reageerden verscheidene lezers met steeds dezelfde boodschap: we hebben zulke investeringen gedaan en vernemen nu dat we niets mogen aftrekken omdat we te weinig belastingen betalen! Lezer Etienne Vermeylen uit Tienen bijvoorbeeld liet zijn 27 jaar oude stookolieketel-boiler vervangen door een aardgasketel-boiler. Dat kostte hem euro 4400. “Volgens wat ik overal las zou ik maximaal euro 1280 fiscaal mogen inbrengen. Maar ons gezamenlijk belastbaar gezinsinkomen (ik ben met brugpensioen) bedraagt euro 15.600. Na aftrek van de belastingvrije sommen komt dat erop neer dat we geen belastingen verschuldigd zijn. Hierdoor verlies ik het recht op fiscale aftrek!”

De logica van de fiscus

“Dat klopt”, zegt Stany Quintens, directeur bij de Directe Belastingen. “De regel is eenvoudig: wie geen belastingen verschuldigd is, kan ook geen belastingvermindering krijgen. Dat is logisch: een belasting die er niet is, kan niet verminderd worden.”

n Om te weten of fiscaal begunstigde uitgaven (bijv. een levensverzekering, een hypothecaire lening, dienstencheques, pensioensparen of een nieuwe stookketel) u daadwerkelijk belastingvoordelen zullen opleveren, kan de laatstebelastingaanslag die u ontvangen hebt een hulpmiddel zijn. Als u daar bij de rubriek Om te slane belasting of bij de rubriek Verminderde basisbelasting het getal 0,00 of een heel klein bedrag ziet, kunt u geen belastingvermindering (of slechts een geringe) verkrijgen.

n De om te slane belasting komt overeen met de belasting op het belastbaar inkomen van elke partner min de belastingvrije sommen en min de andere belastingverminderingen voor uitgaven zoals een levensverzekering, hypothecair pensioensparen of dienstencheques. De vermindering op de belastingvrije sommen verschilt volgens de gezinssituatie (gehuwd, wettelijk samenwonend, alleenstaand, aantal personen ten laste...).

n De verminderde basisbelasting stemt overeen met de om te slane belasting min de belastingverminderingen op pensioenen en vervangingsinkomens (brugpensioen, werkloosheidsuitkering...).

Waar ligt de grens?

“Wie in 2005 (aanslagjaar 2006) uitsluitend een pensioen van euro 12.452,13 of minder ontving, betaalde geen belastingen en kan dus ook geen belastingvermindering verkrijgen”, aldus nog Stany Quintens. “Dit moet wel per gezin bekeken worden. Het totaalbedrag van de pensioenen van beide echtgenoten samen mag dus de euro 12.452,13 niet overschrijden en zij mogen geen enkel ander inkomen hebben. Let wel: als je nog werkt of een (brug)pensioen hebt, kan het zijn dat je op een hoger belastbaar jaarinkomen uitkomt en toch geen belastingen verschuldigd bent. Bijvoorbeeld omdat je aanspraak kunt maken op andere belastingvoordelen.”

Als u bij de rubriek Om te slane belasting of Verminderde basisbelasting wel een bedrag ziet staan, dan zal de hoogte van dat bedrag bepalen in welke mate u nog een belastingvermindering kunt krijgen. “Ook dat is logisch”, zegt Stany Quintens. “Als je maar euro 500 belastingen verschuldigd bent, kun je maximaal een vermindering van euro 500 krijgen. Het kan dus zijn dat de belastingvermindering maar gedeeltelijk wordt verleend. Met vragen kunt u altijd terecht op het callcenter van de Directe Belastingen, tel. 02 57 257 57.”

620 000 mensen

De logica van de fiscus mag dan eenduidig zijn, niemand kent ze, zelfs de banken niet (lees het kaderstuk Zelfs bij onze bank vielen ze uit de lucht). Fiscale aftrekposten zijn inderdaad niet hetzelfde als premies, maar wie kent dit subtiele onderscheid? Een levensverzekeringspremie, pensioensparen of dienstencheques, dat mag toch iedereen aftrekken? Neen, dus. Belgen met een laag inkomen of een klein pensioen vallen uit de boot en dat zijn er meer dan we denken. Vorig jaar telde ons land ruim 620 000 mensen die een gezinspensioen, een overlevingspensioen of een rust- en overlevingspensioen van minder dan euro 12.452 per jaar ontvingen. Als zij geen andere inkomensbronnen hadden en dus geen belastingen verschuldigd waren, hebben ze geen recht op fiscale aftrek van – bijvoorbeeld – hun dienstencheques.

Op die manier lijken de fiscale aftrekposten hun doel te missen. Ze komen niet ten goede van de mensen die dit financiële steuntje het best kunnen gebruiken. Veelverdieners kunnen er wél van profiteren, aangezien zij meer belastingen betalen.

“Waarom zegt niemand iets?”

“Eigenlijk zijn we niet zozeer boos op de fiscus, maar wel op het feit dat niemand ons vooraf heeft verteld dat we geen recht hebben op de fiscale aftrek”, lazen we in een lezersbrief. “De banken blijven vrolijk reclame maken met de fiscale voordelen van levensverzekeringen en pensioensparen. De overheid maakt ons lekker met dienstencheques en aftrekmogelijkheden voor energiebesparende renovaties. Als je die dienstencheques dan koopt of investeert, dan blijkt achteraf dat je op niets recht hebt. Collectief boerenbedrog, dat is het...” n

Ludo Hugaerts