Jane Fonda (67)”Eindelijk voel ik me een complete vrouw”

Op haar zevenenzestigste vertelt Jane Fonda in haar autobiografie “Mijn leven” openhartig over haar loopbaan, haar gevoelens, haar strijd, haar echtgenoten. Ze bekent dat haar imago van sterke vrouw slechts schijn was. Een aangrijpend boek dat vooral de intensiteit toont waarmee ze geniet van “het derde bedrijf van haar leven”.

Hallo, ik ben Jane”. Ze staat op en steekt spontaan haar hand uit. Een warm onthaal dat schril contrasteert met haar reputatie als verwende actrice, als eigenzinnige producer en strijdlustige militante. Ze ontvangt ons in de Aux Ours-suite in het Lutétia-hotel, hartje Parijs. Een gelukkig toeval, want beren zijn haar lievelingsdieren. “Ze zijn sterk, sociaal, speels en solitair, net zoals ik”, lacht ze. Een lila truitje op een lichte pantalon, weinig make-up en een glad gezicht. Een prachtige vrouw, enthousiast en ambitieus. Een wandelstok tegen de zijkant van de bank herinnert aan een recente heupoperatie. “Een ongemak van de ouderdom.” Ze trekt het zich niet aan. De weg die ze voortaan bewandelt, in haar werk en in haar privéleven, is spiritueel van aard.

‘Mijn leven’ is net in Vlaanderen en Nederland verschenen. Voelde u al de behoefte om uw autobiografie te schrijven?

Het is niet de autobiografie van een vedette, hoor, dat interesseerde mij niet. Maar toen ik zestig werd, besefte ik dat mijn levensverhaal tamelijk universeel is en dat ik anderen zou kunnen helpen door het eerlijk te vertellen. In de Verenigde Staten is het boek een succes geworden (nvdr: er zijn al 500.000 exemplaren van verkocht) en heeft het veel indruk gemaakt. Ik denk ook dat het mij heeft geholpen om zowel mijn leven als de zin die ik het wilde geven, beter te begrijpen.

Heeft het boek u verzoend met uw vader, die toch een kil, emotieloos man was?

Nee, de verzoening is er voor het boek gekomen. Voor hij stierf heb ik hem nog kunnen vertellen dat ik van hem hield en dat ik wist dat hij zijn best had gedaan. Het is belangrijk dat je kunt vergeven. Zonder vergiffenis is er geen rust.

U begint uw boek met de woorden “Ik ben aan het derde bedrijf begonnen...”

Het is inderdaad een nieuw begin. Alle stukken van de puzzel zijn nu samengekomen en voor het eerst voel ik mij een volledige, complete vrouw. Ik voel me goed en ik ben gelukkig, ook al heb ik geen partner. Die ommekeer is er gekomen toen ik 62 was. Ik was net gescheiden van mijn laatste man, Ted Turner, en ik had eindelijk voldoende zelfvertrouwen.

Toen u zestig werd, liet u uw borstimplantaten verwijderen, begon u weer normaal te eten en vond u het geloof. Een echte revolutie?

Zeker. Mijn boulimie was al langer voorbij, nog voor mijn aerobic-periode toen ik een jaar of 45 was, maar de leegte in mij was er nog altijd. Die ben ik pas vanaf mijn zestigste beginnen te vullen, dankzij een spirituele en feministische bewustwording. Ik ben altijd nieuwsgierig van aard geweest en ik heb altijd geweten dat het er niet op aan komt om interessant te zijn maar om interesse te hebben voor de dingen. In de school van het leven is het elke dag les.

Hebt u vandaag meer zelfvertrouwen dan toen?

Gedeeltelijk wel. Als je aan het derde bedrijf van je leven begint, sta je voor een keuze. Je kunt de realiteit negeren en proberen jong te blijven. Of je kunt op een meer strijdlustige manier naar de zestig toe gaan, door je leeftijd onder ogen te zien en te zeggen: dit is het begin van mijn laatste bedrijf en ik wil niet met spijt sterven. Wat moet ik doen om er een succes van te maken?

Zou u zeggen dat het derde bedrijf het beste is?

Dat kan het zeker zijn, als je er moeite voor doet en als je niet bang bent. Ouder worden is prachtig omdat het je wijsheid geeft. Maar die komt niet vanzelf, je moet er elke dag aan werken.

Maakt ouder worden u niet bang?

Ze hebben mijn heup moeten oplappen, dat vond ik niet prettig. Ik lijd aan artritis, dat is ook niet leuk. Maar ik sta voortdurend dichter bij mijn kinderen en daar geniet ik van. Ik merk ook dat mijn stem steeds overtuigender wordt. Ik kan beter met anderen praten en ik heb vrienden die mij heel dierbaar zijn.

Wat denkt u als u in de spiegel kijkt?

Rimpels zijn natuurlijk niet altijd vrolijk om naar te kijken. En toch zouden de vrouwen zich niet moeten schamen voor de leeftijd van hun gezicht. Hoezeer de samenleving hen ook probeert bang te maken om ouder te worden. Wanneer ik in Beverly Hills, in Hollywood, ga winkelen en eens goed rondkijk, schokt het me hoe al die vrouwen op elkaar lijken. Dat is verschrikkelijk!

U bent grootmoeder en vergelijkt die ervaring met een tweede geboorte.

Toen Malcolm werd geboren, hij is nu zes, was het alsof mijn hart openging. In mijn verschillende huwelijken had ik een soort schild aangekweekt, om de dingen die mij pijn deden niet te moeten voelen. Malcolm heeft dat schild opengebroken. Hij heeft mijn harnas doorboord. Ik was eindelijk in staat om echte intimiteit te voelen. Ik ben nu nog een keer grootmoeder, van Viva, die drie is. Ik breng veel tijd met de kleinkinderen door. Ze wonen bij mij.

Sommige mensen blijven u uw engagement voor Vietnam verwijten, maar nu staat u weer klaar om campagne te voeren tegen de oorlog in Irak...

Ik ben mij altijd blijven inzetten: voor de vrouwen, voor de jongeren, tegen tienerzwangerschappen, voor het milieu. Ik draag een zware erfenis van Vietnam mee. Maar ik begin beetje bij beetje te zeggen wat ik denk. Ik ben honderd procent tegen deze oorlog. Het is vreselijk jammer dat wij er niet in geslaagd zijn om de lessen van Vietnam te leren.

Waar hebt u het meeste spijt van?

Dat ik geen betere moeder ben geweest voor mijn dochter. Dat ik te veel afwezig ben geweest, fysiek én emotioneel. Ik was niet in staat om te geven. Gelukkig is het nooit te laat. Nu zijn we allebei druk bezig om de verloren tijd in te halen!

U bent drie keer getrouwd geweest. Wat heeft u dat over relaties geleerd?

Ik heb van geen enkel huwelijk spijt. Roger Vadim, Tom Hayden, Ted Turner. Het waren stuk voor stuk ongelooflijke, fantastische en heel verschillende mannen. Ze hebben mij allemaal veel geleerd. Maar omdat ik met mijn ouders nooit had ervaren wat intimiteit is, zocht ik die ook niet. Ik heb later beseft dat ik mannen trouwde die waarschijnlijk niet in staat waren om mij die intimiteit te geven. Als ik vandaag verliefd word, zal dat anders zijn. Dat hoop ik toch! (lacht)

Het lijkt moeilijk te geloven dat u ooit een kwetsbaar vrouwtje was dat naar de pijpen van haar echtgenoten danste...

De mensen denken altijd dat wie een sterk professioneel of sociaal imago heeft dat ook binnenkamers is. Maar het zijn dikwijls heel kwetsbare mensen. Die zwakte heeft soms met je jeugd te maken, met de relatie met je ouders. In het openbaar heb ik mij altijd als een sterke, onafhankelijke vrouw getoond, maar in intieme kring was ik bang dat mijn man mij zou verlaten als hij wist hoe ik echt was. En in die tijd dacht ik nog dat ik niet zonder een man in mijn leven zou verder kunnen. n

‘Mijn leven’, de autobiografie van Jane Fonda, telt 624 pagina’s en wordt uitgegeven door uitg. Sijthoff, 2005, a 24,95 (isbn 9024 555 191)

(met haar eerste echtgenoot, Roger Vadim)

A

In het openbaar heb ik mij altijd een sterke, onafhankelijke vrouw getoond maar privé was ik bang...