Is een schadeclaim haalbaar?

Een medische ingreep of behandeling kan wel eens mis lopen. Kunt u dan een schadevergoeding vragen en hoe gaat u daarbij te werk?

Als er iets misgaat bij een medische ingreep of behandeling kunnen er tijdelijke of blijvende letsels optreden. Het is dan ook niet meer dan logisch dat u als slachtoffer daarvoor een schadevergoeding vraagt. Ook de naaste verwanten van de patiënt (echtgeno(o)t(e) of kinderen) kunnen dat doen.

De schade kan zeer aanzienlijk zijn. De letsels kunnen meer kosten veroorzaken – voor medicatie, verdere medische ingrepen, de aankoop van medische hulpmiddelen, het inschakelen van allerhande hulp op huishoudelijk vlak... -, maar ook gevolgen hebben voor de tewerkstelling van de patiënt. Misschien kan hij zelfs tijdelijk of blijvend niet meer werken.

Bovendien kunnen de letsels van die aard zijn dat ze voortdurend pijn veroorzaken, het slachtoffer aan levenskwaliteit doen inboeten of aanleiding geven tot esthetische schade (bijvoorbeeld littekens in het aangezicht).

Niet altijd recht op een vergoeding!

U kunt een arts of zorgverstrekker echter enkel aansprakelijk stellen als hij tijdens de ingreep of behandeling daadwerkelijk een medische fout beging. Want het is niet omdat een ingreep of medische behandeling niet het verhoopte resultaat oplevert of er daarbij iets is misgelopen, dat er automatisch sprake is van een medische fout.

Aan ingrepen en/of behandelingen die door een arts worden uitgevoerd zijn nu eenmaal risico’s verbonden. Bovendien kunnen er niet te voorziene bijwerkingen optreden of kan het lichaam verkeerd reageren. Het kan met andere woorden ook gaan om een medisch ongeval (zoals bijvoorbeeld een septische shock of een darmperforatie) waarbij de arts geen enkele fout beging. In die gevallen kunt u de arts niet aansprakelijk stellen. Hij heeft nu eenmaal geen fout begaan.

Is er sprake van een medisch ongeval (zonder dat er een fout werd gemaakt) dan kunt u een vergoeding vragen via het Fonds voor de Medische Ongevallen. Dit geldt echter alleen als u een behandeling of ingreep onderging na 1 april 2010. Het Fonds komt dus niet tussen bij ingrepen of behandelingen die dateren van voor die datum.

Waar kunt u terecht voor een schadevergoeding?

Een vergoeding vragen kunt u via verschillende kanalen. Als slachtoffer van een medisch ongeval hebt u de keuze om u in der minne of voor de rechtbank te beroepen op de burgerlijke aansprakelijkheid van de zorgverstrekker, ofwel een beroep te doen op het Fonds voor de Medische Ongevallen voor een advies over de eventuele aansprakelijkheid en de ernst van de schade.

De keuze tussen beide sporen is niet onherroepelijk. Zolang de rechter geen definitieve uitspraak doet, kunnen de patiënt en/of zijn rechthebbenden nog steeds bij het Fonds terecht. Omgekeerd kan het advies van het Fonds betwist worden voor de rechtbank. Maar er kan maar één keer worden vergoed voor dezelfde schade.

WEETJE. Uw ziekenfonds kan u helpen bij de keuze van uw eerste stap.

Optie 1: Een minnelijke regeling

Bent u het slachtoffer van een medische fout, dan kunt u eerst trachten een minnelijke regeling te treffen met de arts die u behandelde. Die zal hier wellicht enkel over willen praten als het overduidelijk is dat hij in de fout ging. Bovendien moet hij zijn verzekering inschakelen, die vermoedelijk zal trachten de fout te minimaliseren of te betwisten.

Zelfs als de arts bereid is over een regeling te praten, is wat men u spontaan wil aanbieden als financiële vergoeding vermoedelijk heel wat lager dan de vergoeding die u bij een procedure voor de rechtbank kunt vragen. Het is dan ook belangrijk het bedrag dat men u voorstelt niet zomaar meteen te aanvaarden, maar dit te bespreken met een specialist terzake (advocaat, medisch expert die in die materie wel eens wordt aangesteld door de rechtbank,...). Eens u een regeling treft met de arts of zijn verzekeraar, zit u daar aan vast. U kunt er later niet op terugkomen, zelfs niet als het bedrag dat men u betaalde manifest te laag is.

LET OP! Weet dat wat nu een zeer aanzienlijk bedrag lijkt, op termijn misschien niet zal volstaan om alle kosten te dekken. Het is dan ook belangrijk u niet te laten verblinden door de eenmalige som die men u voorstelt.

WEETJE. Is een regeling voor de arts onbespreekbaar dan kunt u eventueel terecht bij de ombudsdienst van het ziekenhuis waaraan de arts verbonden is. Deze dienst kan proberen een oplossing te vinden.

Optie 2: Naar de rechtbank

Lukt een minnelijke regeling niet – of bent u daarin niet geïnteresseerd -, dan kunt u naar de rechtbank stappen. U stelt een vordering in tegen de arts (de verzekering wordt meestal ook in de procedure betrokken) en u vraagt een schadevergoeding.

U moet bewijzen dat de arts een fout heeft gemaakt!

U moet in de procedure voor de rechtbank bewijzen dat de arts een fout beging, dat u schade leed en dat er een oorzakelijk verband is tussen de fout en de schade. Het bewijs van de fout is daarbij vaak de moeilijkste stap. U zult allicht de hulp nodig hebben van een gespecialiseerde advocaat. Dat wordt een dure en lang aanslepende zaak. De kans dat de rechter in deze procedure een deskundige aanstelt, is groot. De partij die de procedure verliest, zal de kosten van de deskundige moeten betalen.

Als u deze procedure wint en een schadevergoeding krijgt, is dit allemaal geen ramp. De arts en/of zijn verzekeraar zullen normaal voldoen-de solvabel zijn om u te vergoeden en bovendien zal de rechtbank u in deze ook intresten toekennen. Het kan echter ook gebeuren dat u aan het kortste eind trekt en het proces verliest. In dat geval kan de procedure ook nog eens een serieuze financiële aderlating betekenen. U zult dan uw eigen advocaat moeten betalen alsook een rechtsplegingsvergoeding voor de verliezende partij, de dagvaardingskosten én de kosten van de deskundige.

TIP. Vraag vooraf aan uw advocaat welk tarief hij/zij hanteert en wat de zaak u vermoedelijk zal kosten. Vraag ook om uw slaagkansen in te schatten.

Optie 3: Het Fonds voor de Medische Ongevallen

Vond de ‘mislukte’ ingreep of behandeling plaats na 2 april 2010, dan kunt u ook een dossier indienen bij het Fonds voor de Medische Ongevallen (voor behandelingen of ingrepen van voor die datum kan dat niet). U hebt in dit geval dus de keuze: u stapt naar de rechtbank of u dient een dossier in bij het Fonds. Sterker nog, u kunt ook beide procedures combineren en tegelijk een aanvraag tot schadeloosstelling indienen bij het Fonds én bij de rechtbank. U zult wel maar één keer een schadevergoeding kunnen krijgen. En u moet het Fonds én de rechtbank verwittigen dat er ook nog een andere procedure loopt. In dat geval zal de rechtbank de procedure schorsen tot die voor het Fonds is afgehandeld.

Hebt u al een vergoeding gekregen via een minnelijke regeling met de arts of zijn verzekeraar, dan kunt u geen zaak meer aanhangig maken bij het Fonds. Eens u een vergoeding kreeg, kunt u dus niets meer vragen.

Een procedure opstarten bij het Fonds kost niets. U moet enkel uw eigen advocaat en/of technisch deskundige (zoals een arts) betalen als u die onder de arm neemt. Bij een zaak met zware letsels is dit ook aangewezen. Gaat het over een eerder beperkte schade, dan regelt u alles beter zelf.

U moet niet bewijzen dat de arts een fout heeft gemaakt!

Als u naar het Fonds stapt, moet u niet bewijzen dat uw arts een fout beging, wat meteen een erg groot verschil (en voordeel) is in vergelijking met de procedure voor de rechtbank. Het volstaat dat u de schade en het oorzakelijke verband met de ingreep of behandeling aantoont.

Een procedure starten bij het Fonds Zo dient u een dossier in

Wilt u een dossier indienen bij het Fonds, dan moet u een aangetekende brief sturen naar het Fonds voor de Medische Ongevallen (het adres vindt u op p. 64). In die brief moeten een aantal gegevens staan:

– uw naam, voornaam, adres en rijksregisternummer

– de datum en de omschrijving van het feit dat aanleiding gaf tot de schade

– de aard van de schade

– de identiteit van de zorgverstrekker/arts

– de melding of er al een burgerlijke of strafrechtelijke zaak hangende is voor deze feiten

– de naam en gegevens van eventuele verzekeringen die kunnen tussenkomen en van uw ziekenfonds

– de mededeling of er al vergoedingen betaald zijn

– alle gegevens die van belang kunnen zijn om de oorzaak en de ernst van de schade in te schatten.

Op de website van het Fonds (zie p. 64) vindt u een formulier waarmee u een dossier kunt indienen.

Wat doet het Fonds?

Nadat u een aanvraag hebt ingediend, onderzoekt het Fonds uw dossier. Het gaat na of de behandelende arts al dan niet een fout beging en geeft daarover een advies. Dit advies is niet bindend. Noch u, noch de arts, noch zijn verzekeraar zijn door dit advies gebonden. Ook de rechtbank kan bij een procedure het advies zonder meer naast zich neerleggen en anders beslissen.

Meent het Fonds dat er sprake is van een medische fout, dan neemt het contact op met de verzekeraar van de arts/zorgverstrekker. Deze laatste kan dan de fout erkennen of betwisten.

Erkent de verzekeraar de fout, dan stelt hij een schadevergoeding voor.

Als u een voorstel krijgt van de verzekeraar, kunt u aan het Fonds vragen wat het van dit voorstel vindt. Is het volgens het Fonds aanvaardbaar dan hebt u nog altijd de vrije keuze dit al dan niet te aanvaarden.

Meent het Fonds dat het voorstel te laag is, dan doet het zelf een ander voorstel tot schadevergoeding.

Betwist de verzekeraar de aansprakelijkheid, dan stelt het Fonds een schadevergoeding voor, maar alleen als de schade voldoende ernstig is. De wet geeft aan wanneer dit het geval is: als het slachtoffer een blijvende invaliditeit heeft van 25% of meer, of als er sprake is van een tijdelijke arbeidsongeschiktheid gedurende minstens zes opeenvolgende maanden of zes niet opeenvolgende maanden over een periode van een jaar. De schade is ook voldoende ernstig als ze bijzonder zwaar is – ook economisch -, als ze de levensomstandigheden van de patiënt verstoort of als de patiënt overleden is.

WEETJE. Is de arts of zorgverstrekker die een fout beging niet of onvoldoende ver- zekerd, dan doet het Fonds eveneens een voorstel van schadevergoeding.

Meent het Fonds dat het niet om een medische fout gaat, maar om een medisch ongeval, dan kunt u de arts/zorgverstrekker niet aansprakelijk stellen. Naar de rechtbank stappen heeft in dat geval geen zin. Doet u dat toch en blijkt het inderdaad te gaan om een medisch ongeval, dan zal uw vordering worden afgewezen.

Toch kunt u van het Fonds dan eventueel een vergoeding krijgen. Voorwaarde hiervoor is dat de schade voldoende ernstig is (zie vorig punt). De wet geeft daarbij aan dat een therapie die niet werkt (en waarbij de ziekte verergert) en/of een foute diagnose van een arts, zonder aansprakelijkheid, niet als medische ongevallen kunnen worden beschouwd. U kunt dan geen schadevergoeding krijgen, zelfs niet van het Fonds.

Hoeveel vergoedt het Fonds?

Het Fonds gebruikt naar eigen zeggen dezelfde criteria als de rechtbank om de schade te becijferen. In principe zou u dus van het Fonds evenveel kunnen krijgen als een rechter u zou toekennen. Wel zullen de bedragen die u al ontving of nog zult ontvangen van de ziekte- en invaliditeitsverzekering en/of een verzekeringsovereenkomst tot vergoeding van schade, in mindering worden gebracht.

TIP. Vraag een advocaat of een deskundige of het bedrag dat u wordt voorgesteld inderdaad voldoende is.

WEETJE. Als de zorgverstrekker aansprakelijk is, zal ook de kleinste schade door de zorgverstrekker of zijn verzekeraar worden vergoed. Is de zorgverstrekker echter niet aansprakelijk, dan zal het Fonds alleen een schadevergoeding uitkeren als de schade voldoet aan de ernstcriteria.

Hoe lang duurt het allemaal?

Een procedure bij de rechtbank kan heel wat jaren aanslepen. Dient u een dossier in bij het Fonds, dan kunt u normaal al een vergoeding krijgen binnen het jaar na het indienen van het dossier. Het Fonds zal u een advies geven over uw dossier binnen de zes maanden na indiening. Nadien doet het Fonds binnen de drie maanden een voorstel van vergoeding. U hebt vervolgens drie maanden tijd om daarop al dan niet in te gaan. Reageert u niet binnen deze termijn dan stuurt het Fonds u een herinnering. Reageert u daarop ook nog niet binnen de maand, dan wordt u geacht het voorstel te weigeren.

Hoeveel tijd hebt u?

U moet actie ondernemen binnen de vijf jaar te rekenen vanaf de dag volgend op de dag waarop u als slachtoffer (of als erfgenaam van een slachtoffer) kennis had van de schade of van de verergering ervan. Bovendien is alle schade verjaard na meer dan 20 jaar, te rekenen vanaf de dag volgend op deze waarop het feit dat de schade heeft veroorzaakt, zich heeft voorgedaan.

De verjaring wordt gestuit – dit wil zeggen gestopt en de termijn begint opnieuw te lopen – als de patiënt en/of zijn rechthebbenden aan de verzekeraar van de zorgverstrekker of aan de zorgverstrekker zelf de wil kenbaar maakt om vergoed te worden. Deze stuiting eindigt op het moment dat de verzekeraar of de zorgverstrekker schriftelijk kennis geeft van zijn beslissing om te vergoeden of te weigeren.

Jan Roodhooft, advocaat – foto’s Thinkstock

Naar de rechtbank stappen heeft enkel zin als u de fout van de arts/zorgverstrekker kunt aantonen

Als u een beroep doet op het Fonds, hoeft u niet aan tonen dat uw arts/zorgverstrekker een fout beging

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content