Is biologische voeding gezonder?

JA

Professor Jan Willem Erisman, directeur Louis Bolk Instituut Nederland

Heeft biologische voeding een hogere voedingswaarde dan conventionele voeding? Bevat ze meer mineralen, vitamines, antioxidanten?

Tot voor kort liepen de onderzoeksresultaten uiteen. De ene keer scoorde bio beter, de andere keer niet. Recent pakte de universiteit van Newcastle uit met de grootste studie ooit naar de gezondheidseffecten van biologisch geteeld voedsel. Die gaf aan dat biofruit en -groenten aanzienlijk rijker zijn (tot 60%) aan belangrijke antioxidanten dan conventioneel fruit en groenten.

De verhoogde aanwezigheid van deze stoffen laat een gunstige impact op de gezondheid vermoeden. Maar dat is lastiger om aan te tonen omdat gezondheid ook door andere factoren wordt beïnvloed maar het is wel mogelijk.

Een hard bewijs hiervan is alvast geleverd door onze langetermijnstudie naar het effect van onder meer biozuivel op opgroeiende kinderen. Tien jaar lang zijn in Nederland 2.800 vrouwen onderzocht vanaf hun zwangerschap. De ene groep dronk biozuivel, de andere gewone. Bij de kinderen van de biodrinkende moeders kwam op tweejarige leeftijd al tot 30% minder eczeem voor. Het zou interessant zijn om verder te onderzoeken hoe onze voeding kan helpen om onze gezondheid beter te ondersteunen.

Bioproducten bevatten minder residu’s van pesticiden, bewaarmiddelen, schadelijke metalen, antibiotica. Zijn ze daarom gezonder?

Ja. Zelfs bij lage niveaus van residuen kan er een negatieve impact zijn. Een behandeling met pesticiden heeft ook effect op de aanwezigheid van gezonde stoffen zoals antioxidanten. Dat is logisch. Planten die niet behandeld worden met pesticiden groeien op een meer natuurlijke manier en maken meer antioxidanten aan om zich te verweren tegen vijanden. Die antioxidanten komen mee in onze voeding terecht.

We weten ook dat planten kunnen communiceren en dat ze reageren op geluid. Daar zit een intelligent systeem in dat ervoor zorgt dat ze bijvoorbeeld plagen kunnen voelen aankomen. Door ze te behandelen met synthetische chemicaliën schakel je dat systeem uit en maak je de plant eenvoudiger qua samenstelling maar armer qua voedingswaarde.

Helpt biovoeding bij het versterken van je weerstand? Beschermt ze tegen bepaalde aandoeningen?

Er zijn aanwijzingen dat bio de weerstand boost. Zo bleek in Australië dat proefpersonen die regelmatig bio eten minder ziek worden en sneller genezen. Dat kan deels te maken hebben met het feit dat wie bio eet meestal al gezondheidsbewust leeft maar ook de combinatie van de verschillende gezonde stoffen die meer in bioproducten zitten, speelt daarbij zeker een rol.

Gezondheid wordt vooral bepaald door wat je op je bord legt en veel minder door de manier waarop het werd geproduceerd?

Een globale ongezonde productkeuze kan je niet goedmaken door meer biologische eetwaren te kiezen. Veel biologische chips bestempelen wij bijvoorbeeld ook als ongezond. Naast die productkeuze speelt de teelt een belangrijke rol. Wie bio eet, krijgt geen afbraakproducten van synthetische pesticiden binnen. Ook genetisch gemanipuleerd voedsel of kunstmatige smaak- en geurstoffen worden geweerd. Van kleine hoeveelheden van deze residuen wordt geen schade verwacht maar het is nog onduidelijk welk effect combinaties van die residustoffen geven.

NEEN

Gwendolyn Maertens verantwoordelijke voeding, Test-Aankoop

Heeft biologische voeding een hogere voedingswaarde dan conventionele voeding? Bevat ze meer mineralen, vitamines, antioxidanten?

Er is geen eenduidig wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat je door het eten van biologisch geteeld voedsel gezonder wordt dan door het gebruik van gangbare voeding. Regelmatig verschijnen er wel berichten die aangeven dat bioproducten meer voedingsstoffen zouden bevatten maar het is moeilijk om een oordeel te vellen over het belang van dergelijke studies. Werden de analyses uitgevoerd op plukverse groenten en fruit? Hoe groot was de steekproef die werd gehouden, enz.

Zelfs als biologisch voedsel meer gezonde stoffen zou bevatten dan klassiek geteelde voeding, dan betekent dit niet dat ze de consument automatisch een betere gezondheid bezorgen. Wij zijn ervan overtuigd dat je geen biovoeding hoeft te eten om je te verzekeren van een voldoende opname van vitamines, mineralen en andere levensnoodzakelijke voedingsbestanddelen. Als je erop let dat je voldoende groenten en fruit op het menu zet en je je aan de richtlijnen van de voedingsdriehoek houdt, ben je gezond bezig.

Het is trouwens erg moeilijk om wetenschappelijk aan te tonen dat de biologische productiewijze de gezondheid bevordert. Om dat aan te tonen zouden we jarenlang twee gelijkaardige groepen mensen moeten opvolgen waarvan de ene groep alleen bioproducten eet en de andere alleen conventioneel voedsel.”

Bioproducten bevatten minder residu’s van pesticiden, bewaarmiddelen, schadelijke metalen, antibiotica. Zijn ze daarom gezonder?

Op dat terrein is nog verder wetenschappelijk onderzoek nodig. De wetgeving over het gebruik van pesticiden is in Europa zeer grondig bestudeerd en de toegelaten residu’s liggen veel lager dan de veiligheidsmarges voor de gezondheid.

Wat we nog niet weten is het mogelijke effect van zogeheten cocktails op het menselijke lichaam. Wanneer je bijvoorbeeld op een dag verschillende soorten residu’s van pesticiden en andere stoffen opneemt via de voeding, kan er mogelijk een cocktaileffect optreden. Biovoeding biedt meer garanties omdat er minder residu’s aanwezig zijn maar dat betekent niet dat conventionele voeding onze gezondheid in het gevaar brengt.

Ook de biosector heeft in het verleden al voedselcrisissen gekend. Schadelijke stoffen die we in het milieu aantreffen (metalen, dioxines) kunnen de voeding besmetten, of ze nu uit de bioteelt komen of uit de conventionele landbouw. Op het vlak van additieven en nitraten scoort biovoeding wel beter.

Helpt biovoeding bij het versterken van je weerstand? Beschermt het tegen bepaalde aandoeningen?

Er bestaat geen objectief wetenschappelijk bewijs voor dat soort claims.

Gezondheid wordt vooral bepaald door wat je op je bord legt en veel minder door de manier waarop het werd geproduceerd?

Klopt. De aard van het product en niet de teeltwijze is van belang. Het is wel zo dat biovoeding vandaag vaak gekocht wordt door mensen die gezond leven. Niet het biolabel maakt hen gezonder maar wel hun globale levensstijl. Wie zich niet lekker voelt, zal zijn gezondheid niet boosten door ineens over te schakelen op biovoeding. Waar bio wel een positief verschil kan maken, is op het vlak van het dierenwelzijn en de belasting van het milieu.

Kari Van Hoorick