“Ik ga opnieuw studeren!”

In september zwaaien de schooldeuren weer open – ook voor 50-plussers. Hebt u zin in een basiscursus internet of Spaans? Wilt u leren aquarelschilderen, of hebt u nu de tijd om het diploma te behalen waar u in uw jeugd alleen maar kon van dromen? Plus Magazine zet u op het juiste pad. Eerst lezen, dan inschrijven!

Waarom zou een mens na zijn vijftigste weer naar de schoolbanken moeten, vraagt u zich af? Daar zijn vele goede redenen voor. Wie in onze samenleving actief wil blijven, is verplicht zich bij te scholen. Niemand kan zich bijv. veroorloven een computer- en internetanalfabeet te blijven.

Nog andere redenen? Vaak krijgt u pas na uw vijftigste de tijd om een taal of een hobby aan te leren. Of u bent op zoek naar een zinvolle tijdbesteding. Steeds meer 50-plussers kiezen tegenwoordig zelfs voor een nog grotere uitdaging: ze gaan, als reguliere of als vrije student, naar een hogeschool of een universiteit om het diploma te halen waarvan ze altijd gedroomd hadden.

Studeren na uw vijftigste is soms ook de beste weg om een betere baan te vinden of om van job te veranderen. Lezeres Antje Bex (56) uit Kessel-Lo schreef ons: “Eind mei kreeg ik mijn diploma neo-hypnotherapie (een lichaamsgerichte psychotherapie). Ik heb moeten doorbijten, maar het is me gelukt. Ik kom uit een groot gezin, mijn oudste broer mocht naar de universiteit, ik mocht alleen het lager middelbaar volgen. Jarenlang droeg ik de zorg voor mijn gezin, maar na mijn echtscheiding moest ik leven van het bestaansminimum en zonder diploma kon ik geen goede baan vinden. Nu wordt het mogelijk als therapeute te gaan werken. Ik hoop snel aan de slag te kunnen en eindelijk een deftig salaris te verdienen!”

Kijk eerst in uw eigen buurt

De meeste lokale dienstencentraorganiseren informele cursussen over alle mogelijke onderwerpen (van computerinitiatie tot schilderen op zijde, van koken tot modelbouw). Ze hebben overdag en op weekdagen plaats en staan alleen open voor mensen vanaf 50 of 55 jaar. De lesgever is een vrijwilliger, er wordt geen voorkennis gevraagd en het gaat er gezellig en ontspannen aan toe.

Ook enkele culturele centra hebben vormingscursussen en workshops û van artistieke hobby’s over taallessen tot persoonlijke vorming. De lessen worden in de regel op zaterdag of op avonden in de week gegeven en zijn betalend.

Computer en internet

Voor initiatielessen computer en internet kunt u terecht in lokale dienstencentra, bij seniorenverenigingen, in centra voor volwassenenvorming en privéscholen. Deze laatste vindt u in de Gouden Gids, rubriek 5723. Vele privécursussen zijn efficiënt (kleine groepjes) maar duur. Kies in ieder geval een cursus die aangepast is aan uw niveau. Als de tekst waarin de cursus wordt voorgesteld termen bevat die voor u onbegrijpelijk zijn, dan kiest u beter een andere.

Misschien woont u in een gemeente die gratis initiatielessen aanbiedt. Informeer bij de gemeentelijke bibliotheek. Leuven (tel. 016 22 65 22), Turnhout (tel. 014 40 69 81) en Oostende (tel. 059 29 51 51) en bijvoorbeeld loodsen hun inwoners gratis in het computertijdperk binnen.

In Antwerpen heeft het centrum antwerpen. be van het stadsbestuur de opdracht gekregen de digitale kloof tussen de generaties te dichten. In het hoofdkantoor op het Kiel (Digipolis, Generaal Armstrongweg 1) en in acht wijkcentra kunt u vier initiatiecursussen volgen: ‘Ontdek de pc’ (5 sessies van 3 uur), ‘Ontdek het internet’ (5 x 3 uur), ‘E-mailen met Outlook Express’ (1 x 3 uur) en ‘Ontdek de gsm’ (1 x 3 uur). De lessen zijn gratis voor inwoners van Antwerpen. Niet-inwoners betalen een cursusgeld. De cursisten mogen gratis komen oefenen en worden geholpen door geduldige begeleiders van 50-plus. Voor info: tel. 03 241 99 41.

Taal- of kooklessen

In heel Vlaanderen en Brussel vindt u scholen waar u een taal, technische opleiding of kunstambacht kunt aanleren. Vroeger stonden die bekend als ‘avondscholen’ of ‘onderwijs sociale promotie’, vandaag heten ze ‘centra voor volwassenenvorming’. Het aanbod is breed, zowel op middelbaar als op hoger niveau (kort type). De meeste studies duren drie jaar en leiden tot een officieel getuigschrift. Vele opleidingen zijn opgesplitst in modules, zo kunt u ze in uw eigen tempo afmaken. De lessen hebben ’s avonds, in het weekend of in de namiddag plaats.

Waar vindt u de opleiding die u zoekt?

In de Gouden Gids, rubriek 7291 (‘Volwassenenonderwijs’).

Op www.onderwijs.vlaanderen.be (klik op ‘Adressen en aanbod van scholen’ in de rubriek ‘Lerenden en ouderen’, daarna op ‘Volwassenenonderwijs’, ‘Onderwijs voor sociale promotie’ en ‘Opleiding’. Klik dan de gezochte studie aan en u leest welke scholen ze aanbieden.

Inschrijven kan het best vóór 5 september.

Artistieke opleidingen

In het deeltijds kunstonderwijs (de nieuwe naam voor de academies) kunt u overdag, ’s avonds of in het weekend een kunstzinnige expressie leren: schilderen, textielcreaties, notenleer, zang, toneel, voordracht, een muziekinstrument bespelen enz. Inschrijven moet voor 30 september. U betaalt euro162 inschrijvingsgeld. Voor lage inkomens geldt een verminderd tarief.

Voor een opleiding muziek, dans, theater, woord en podiumkunsten vindt u een school via www.onderwijs.vlaanderen.be: klik op ‘Adressen en aanbod van scholen’, ‘Deeltijds kunstonderwijs’ en dan op ‘Muziek’, ‘Woordkunst’ of ‘Dans’.

Voor een opleiding in de beeldende kunsten kunt u bellen naar de koepelorganisatie Codibel: tel. 09 377 29 52.

De regio Antwerpen heeft zijn volwassenenonderwijs en zijn deeltijds kunstonderwijs gegroepeerd op de site www.voa.be.

U beter voelen in uw vel

Volkshogescholen hebben een lange traditie van cursussen voor mensen die in korte tijd de essentie van een onderwerp willen vatten. De onderwerpen liggen in de culturele sfeer, de zingeving van het leven of de persoonlijkheidsvorming, maar er zijn ook praktische cursussen om mensen weerbaarder te maken (klussen voor vrouwen, bijvoorbeeld!). Het gaat altijd om kleine groepjes en de meeste cursussen zijn verspreid over meerdere dagen (één dag of één voor- of namiddag per week)

Het inschrijvingsgeld ligt vaak aan de hoge kant maar er zijn lagere tarieven volgens het inkomen van de cursist.

Alle volkshogescholen hebben zich gegroepeerd in ‘Vormingplus’. U kunt bellen naar Socius, tel. 02 215 27 08 en zeggen welk onderwerp u interesseert. Dan zoekt men voor u een school die deze cursus aanbiedt.

Via de website www.prettiggeleerd.be kunt u zelf zoeken (op trefwoord, regio, thema,...)

Thuis leren

BIS(Begeleid Individueel Studeren) is de naam van het succesvolle project van de Vlaamse overheid om thuis te leren. De cursussen zijn zo samengesteld dat u de leerstof beetje bij beetje verwerkt, met op geregelde tijdstippen controletoetsen en huistaken. Deze laatste stuurt u met de post of via e-mail naar uw begeleider (‘mentor’). Dat is een leerkracht die uw huistaken corrigeert en antwoordt op al uw vragen.

BIS biedt een 70-tal cursussen aan: van talen, over informatica tot menswetenschappen en techniek. Het inschrijvingsgeld bedraagt, volgens de cursus, van euro 9,50 tot euro 85,50. De gratis studiebrochure kunt u aanvragen via tel. 0800 92 370 of op het internet: www.bis.vlaanderen.be.

Open Universiteit: in uw eigen tempo thuis een universitair diploma (bachelor of master) behalen zonder eerdere diploma-vereisten? Dat is mogelijk via de Open Universiteit. Dit Nederlandse initiatief werkt nu ook samen met zes studiecentra in Vlaanderen, waar u alle info krijgt:

Antwerpen tel. 03 220 47 71, Brussel tel. 02 629 24 39, Diepenbeek tel. 011 26 81 62, Gent tel. 09 264 85 64, Kortrijktel. 05624 62 66, Leuven tel. 016 32 77 37.

Als u klaar bent met een bepaald onderdeel, legt u in het studiecentrum van uw keuze tentamen af. U kunt zich eerst inschrijven voor een kennismakingstraject.

Het aantal opleidingen is relatief beperkt (vooral management, marketing, economie, psychologie, milieu- en natuurwetenschappen, informatica en cultuurwetenschappen) en de inhoud van de cursussen draagt een sterk Nederlandse toets.

Naar de universiteit!

Als vrije student kunt u zelf een vakkenpakket samenstellen (elk vak telt een aantal studiepunten) en legt u alleen examen af over de gekozen vakken. De faculteit moet uw pakket goedkeuren en dat gebeurt op basis van uw voorgeschiedenis en uw motivatie. Voor ieder met vrucht afgelegd vak krijgt u een getuigschrift (een echt universitair diploma blijft gereserveerd voor voltijdse studenten).

De UFSIA (Antwerpen) en de VUB (Brussel) bieden ook de mogelijkheid om een universitair diploma te behalen via avond- en weekendonderwijs.

Inschrijven moet voor 15 oktober. Een voltijdse inschrijving kost voor het volgende academiejaar euro502, maar er gelden lagere tarieven (euro263 en euro80) voor lagere inkomens. Een vrije student betaalt volgens het aantal studiepunten (bijv. euro200 van 11 tot 20 punten, euro276 van 21 tot 30 punten).

Informatie: KU Brussel tel. 02 412 42 11, Kulak Kortrijk tel. 056 24 61 38, KU Leuven tel. 016 32 43 11, LUC Diepenbeek tel. 011 26 81 00, RUCA Antwerpen tel. 03 218 02 11, UFSIA Antwerpen tel. 03 220 41 11, Universiteit Gent tel. 09 264 70 00, VUB Brussel tel. 02 629 21 35.

Opleidingscheques

Als u werknemer bent en in Vlaanderen of Brussel woont, kunt u op vele plaatsen een deel van uw inschrijvingsgeld betalen met opleidingscheques . Deze zijn 5, 10 of 25 euro waard maar u betaalt slechts de helft (de Vlaamse overheid legt de rest bij). Per kalenderjaar kunt u maximaal voor 250 euro opleidingscheques aankopen. Het totale aantal beschikbare cheques is echter beperkt. Wacht dus niet te lang. Vraag ze aan op tel. 0800 30 700 of in de werkwinkel in uw buurt.

Zo wordt uw studie een succes

Zorg voor voldoende motivatie: als u alleen aan een studie begint om de tijd te doden, dan houdt u het minder makkelijk vol.

Weet dat u tijd en moeite moet investeren: behalve de lessen zijn er ook oefeningen, huistaken en examens! Maak een strikte weekplanning op.

Denk niet dat alleen een ‘intellectuele’ studie goed is. Kooklessen, toneel, wijnkunde,... Wat telt, is dat u er persoonlijke voldoening uit puurt.

Informeer u grondig: welk publiek (leeftijd, sociale samenstelling, motivatie...) mag u verwachten? Hoe groot is het aantal cursisten? Op hoeveel uren huiswerk moet u rekenen? Wat kost het studiemateriaal?

Kies voor een cursus in kleine groepen als u persoonlijke begeleiding verkiest.

Doe moeite om opgenomen te raken in de groep. Sinds Gaston Dauwe (zijn getuigenis leest u op pag. 41) naar de universiteit trok, gaat hij altijd mee met de andere studenten naar de cafés en het studentenrestaurant. Zelfs op de fuiven van de studentenkring kunt u hem ontmoeten!

Ken uw grenzen en blijf realistisch in uw ambities: op uw zestigste leert u wat minder snel dan op uw tiende.

Houd vol: de eerste vijf tot zes maanden zijn het moeilijkst, u zult merken dat uw geheugen na die tijd weer makkelijker de leerstof opneemt.

Gebruik uw nieuwe kennis: ga op reis in een Angelsaksisch land als u Engelse les volgt. Of koop een pc (desnoods tweedehands) als u voor een computer- en internetcursus hebt gekozen. n

Meer over uw studie-ervaringen leest u in het ‘Thema van de maand’, p. 22.

Ludo Hugaerts