Hoe kouder de bast, hoe warmer het hart

IJsland, het ruwe eiland aan de rand van de wereld, dwingt ontzag af met zijn extreme landschappen en wilde, opstandige natuur. Maar achter die kille buitenkant gaat een uitzonderlijk warm hart schuil.

Daal af, dappere reiziger, in de krater van Yocul van Sneffels, die voor de eerste dagen van juli de schaduw van de Scartaris streelt, en gij zult het middelpunt van de aarde bereiken.”

Jules Verne liet zijn fantastische Reis naar het middelpunt der aarde in IJsland beginnen, het eiland bij de poolcirkel waar de natuur ongegeneerd haar ruwste kantjes toont. Water, vuur, ijs en wind werken er samen om mysterieuze maanlandschappen te scheppen. In dit afgelegen vulkanische land kunnen de IJslanders honderduit vertellen over elfjes en trollen, over walkuren en al die andere bovennatuurlijke wezens uit de mythologie die hun barre wereld bevolken. U luistert ademloos naar de avonturen van Njall de Verbrande of de lotgevallen van de dappere Vikings van wie de IJslanders de fiere afstammelingen zijn. Aan de voet van de enorme ijsbergen van Jokulsarlon of de indrukwekkende gletsjer van de Vatnajökull is het niet moeilijk om je voor te stellen hoe hard het leven was dat het beroemde volk van het Hoge Noorden hier heeft geleid.

Steeds nieuwe verrassingen

Tot vandaag toe blijft het extreme van dit land fascinerend. Denk maar aan het zwarte zand van de uitgestrekte vlakten van Skeidararsandur dat je het spannende gevoel geeft een ongerepte en onbekende woestenij te verkennen. Oude boerenhuisjes, genesteld in het golvende landschap, bieden dapper weerstand tegen een wind die hier nooit rust lijkt te kennen.

De hemel toont om de haverklap een ander gelaat: het ene moment stralend blauw, het andere dreigend grijs. Vandaar het plaatselijke gezegde dat je gewoon vijf minuten moet wachten als het weer je niet bevalt. Het lijkt misschien een onschuldige volkswijsheid, maar wie de enige weg die rond het eiland loopt verlaat, houdt maar beter rekening met deze wind. Wie zich hier in het binnenland wil wagen, moet voorbereid zijn op de meest diverse verrassingen, van plotse weersveranderingen tot prachtige natuurfenomenen. Dat merkt u bijvoorbeeld wanneer u de prachtige Gulffoss bezoekt, met zijn indrukwekkende watervallen die tot de mooiste van de wereld worden gerekend. Of de Stokkur, een geiser die stipt om de vijf minuten een indrukwekkende, twintig meter hoge waterzuil de lucht in spuit.

Een onuitputtelijke bron van energie

Aan de oppervlakte is IJsland weinig herbergzaam, maar zijn ondergrond is uitzonderlijk vriendelijk voor de mens. De hoofd-stad Reykjavik kreeg haar naam, letterlijk baai van de rook, van de eerste kolonist die hier neerstreek. Ingolfur Arnarson liet zich inspireren door de dampen van de vele warme bronnen. Sinds 1930 worden die bronnen geëxploiteerd en zijn de IJslanders er dankzij steeds diepere boringen en steeds efficiëntere isolatiematerialen in geslaagd hun manna van onuitputtelijke en kosteloze energie optimaal te exploiteren.

De geothermische energie is nu bedwongen en levert 85 % van de verwarmingsbehoeften, zodat ze optimaal bijdraagt aan de onafhankelijkheid op het vlak van de energie en aan de welvaart van het land. Zo kweekt men bijvoorbeeld in Hveragerdi, in 150 000 vierkante meter verwarmde serres, heel het jaar door fruit en groenten voor de binnenlandse markt. Zelfs tropisch fruit zoals bananen ontbreekt niet! Hier en daar wordt de energie ook gebruikt om in de winter de voetpaden te verwarmen.

Sommige bronnen worden op industriële schaal gebruikt, zoals deze van Svartsengi in het zuidwesten van het eiland. Het zoute water dat hier diep uit de aarde komt, wordt door een warmtewisselaar geleid om zoet water te verhitten voor een stoomturbine die op zijn beurt elektriciteit produceert. De centrale heeft een eigenaardigheid: haar looswater vormt een warm meer dat een drukbezocht kuuroord geworden is. Te midden van een lavaveld wordt er onder de blote hemel gezwommen, in van nature turquoiseblauw water met een temperatuur van 30° tot 40°C. Een unieke ervaring die beslist een omweg verdient! Het mineraalrijke water van deze Blue Lagoon staat bekend om zijn geneeskrachtige werking, vooral tegen huidziekten zoals psoriasis.

Enthousiaste feestvierders

IJslanders zijn mensen van deze tijd. Wanneer ze naar de stad trekken om inkopen te doen of zich te amuseren, gebeurt dat elegant gekleed en in comfortabele auto’s. Gelukkig zijn het harde werkers, die desnoods twee baantjes nemen om hun luxe te kunnen betalen. De ijver waarmee ze werken, wordt alleen geëvenaard door het enthousiasme waarmee ze feesten: noch de grillen van het klimaat, noch de korte winterdagen zijn in staat de pret te drukken! Het eiland telt slechts 275 000 inwoners. Soms lijkt het alsof iedereen iedereen kent. Voor buitenlanders wordt die indruk nog versterkt door de gewoonte om elkaar met de voornaam aan te spreken en door het verrassende gebruik van de vadersnaam om de kinderen aan te duiden. Achter die naam wordt dan son (voor een zoon) of dottir geplakt. Een voorbeeld: de naam van de gewezen president van de republiek, Vigdis Finnbogadottir, betekent Vigdis, de dochter van Finnbogi. Dit voorbeeld bewijst ook dat de vrouw een belangrijke positie bekleedt in de IJslandse samenleving. Ondanks zijn geografische ligging gaat het eiland mee met zijn tijd en kan het in menig opzicht model staan voor vele andere landen. Dit is een paradijs om te bezoeken, met een bevolking om van te houden.

Van 1 tot 15 augustus organiseerde Plus Magazine België samen met Plus Magazine Nederland een cruise naar het Hoge Noorden. Het werd een onvergetelijke reis! Voor enkele sfeerbeelden surft u naar www.plusmagazine.be/nl/plusreizen

A Tekst en foto’s: Hervé Diard / Planet Pictures

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content