Het Mechelen van Beethoven

Het Beethovenjaar 2020 is voor de stad Mechelen bijzonder. De grootvader van de Duitse componist Ludwig van Beethoven was een Mechelaar. Dit voorjaar kan je er tal van Beethovenconcerten bijwonen. Of op zoek gaan naar de sporen van grootvader Lodewijk.

Misschien is het je al opgevallen. In de naam van Ludwig van Beethoven, die exact 250 jaar geleden werd geboren, staat het Nederlandse ‘van’ en niet het Duitse ‘von’. Dat komt omdat hij van Vlaamse, Mechelse afkomst was. Zijn grootvader Lodewijk (1712-1773) werd volgens de archieven in de Sint-Katelijnekerk in Mechelen gedoopt op 5 januari 1712 en stierf in het Duitse Bonn in 1773.

EERSTE BEROEPSMUSICUS

Ludwig erfde trouwens het muzikale talent van zijn grootvader. Lodewijk van Beethoven was de eerste beroepsmusicus van de familie. Begin jaren 1700 groeide hij op als bakkerszoon in Mechelen. Hij had een mooie stem en mocht vanaf 1717 les volgen in de koorknapenschool Het Koraalhuis van de Sint-Romboutskathedraal. Later koos hij voor privélessen kerkorgel en startte hij een muzikale carrière. Na een korte tussenstop in Leuven kwam Lodewijk in 1732 in Luik terecht, waar hij een benoeming kreeg als zanger in de Sint-Lambertkathedraal. Een jaar later vertrok hij naar Bonn. Daar werd hij muzikant aan het Hof en kapelmeester. En in 1770 grootvader van een kleine jongen: Ludwig. De naam Beethoven verwijst wellicht naar het dorpje Bettenhoven (Bettincourt), nu een deelgemeente van Borgworm in de provincie Luik.

Naar aanleiding van het Beethovenjaar neemt een stadsgids je mee door het Mechelen van Lodewijk van Beethoven. Het huis van de van Beethovens bevond zich in de Steenstraat, die nu de Van Beethovenstraat heet. In 1930 werd het, net als een aantal andere huizen in de straat, gesloopt door brouwerij Lamot. Vlakbij, op de Haverwerf, zijn zowel Lodewijk als kleinzoon Ludwig vereeuwigd in brons.

Een andere halte is Het Koraalhuis, waar Lodewijk destijds les volgde, en een aantal pittoreske plekken in de stad die de jonge Lodewijk op die manier moet gekend hebben: de oude gevels op de Vismarkt, de Sint-Romboutstoren en het Begijnhof, waar in zijn tijd 500 begijnen woonden.

KLASSIEK IN DE STAD

De plekken ontdekken die verbonden zijn met de familie van Beethoven kan ook via Lunalia, het Lentefeest van het Festival van Vlaanderen Mechelen. Dat staat in het Beethovenjaar helemaal in het teken van de Duitse componist en de meer dan 20 concerten focussen op zijn vocale werk: liederen, koorwerken en canons. Het grootste evenement is het Openingsfeest met concerten op historische locaties. Ze vinden onder meer plaats in Het Koraalhuis, de Sint-Romboutskathedraal en de Sint-Katelijnekerk. Het Koraalhuis staat trouwens te koop. Maar de Kerkfabriek, die eigenaar is, garandeert wel dat de concerten er kunnen doorgaan. Het openingsconcert, Beethoven op de Maan, vindt plaats in de Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk, met op het programma onder andere het Elegischer Gesang in de originele bezetting en het bijna nooit uitgevoerde Bundeslied. Grootvader Lodewijk zou trots geweest zijn.